استاندارد طلایی برای حفظ بهداشت دهان، مسواک، نخ دندان و خمیردندان است اما دهان‌شویه‌ای مثل آب و نمک نیز می‌تواند در کاهش پلاک میکروبی و التهاب مخاط دهان و التیام زخم‌های دهانی موثر باشد.شرکت‌های بهداشتی در رسانه‌ها در کنار مسواک، نخ دندان و خمیردندان به معرفی دهانشویه پرداخته‌اند و خواص معجزه‌آسایی برای آن گفته‌اند ولی حقیقت آن است که استاندارد طلایی برای حفظ بهداشت دهان همان مسواک، نخ دندان و خمیردندان است.روش‌های دیگر از جمله دهانشویهها تنها دارای نقش کمکی هستند.دهانشویهها در یک نمای کلی به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ انواع بهداشتی که محصولات تجاری هستند که دارای فوایدی نظیر تسهیل تمیز شدن دهان، از بین بردن موقت بوی دهان، کاهش باکتری و تغییر طعم دهان هستند.انواع دیگر دهانشویه که درمانی نام دارند به محافظت دهان در برابر بیماری‌ها کمک می‌کنند.در این دهانشویهها ترکیباتی مانند ضد میکروب‌ها(کلرهگزیدین) یا ترکیبات ضدپوسیدگی (ترکیبات فلوراید) یا ترکیباتی مانند بزاق مصنوعی و امثال آن وجود دارد.برخی دهانشویهها نیز حاوی الکل به عنوان حلال می‌باشند که به دلیل نگرانی‌هایی که در خصوص ایجاد سرطان دهان به وجود آمده، ترکیبات جدید اغلب فاقد الکل هستند.در دهانشویهها ترکیبات دیگری مانند روغن‌های معطر مثل تیمول، اکالیپتول و امثال آن استفاده می‌شود.دهان‌شویه‌هایی را که حاوی فلوراید هستند در دو گروه کم فلوراید و پر فلوراید هستند. گروه کم فلوراید با 0.05 درصد برای مصرف روزانه و گروه دارای فلوراید بیشتر با 0.2 درصد برای مصرف هفته‌ای یک بار در افرادی که مستعد پوسیدگی‌های وسیع هستند تجویز می‌شود.نکته بسیار مهم این است که دهانشویهها به تنهایی جایگزین مجموعه مسواک، نخ دندان و خمیردندان نمی‌شوند و با توجه به ترکیباتی که ذکر شد استفاده افراطی از آنها بی‌ضرر نخواهد بود.با توجه به افزایش هزینه‌های سبد خانوار یکی از ساده‌ترین و در دسترس‌ترین دهانشویهها را می‌توان آب و نمک نامید که در صورتی که با غلظت مطلوب ، 9 گرم در لیتر یا به اندازه نصف قاشق چایخوری در یک لیوان آب تهیه شوند ، می‌تواند کمک مؤثری در کاهش پلاک میکروبی و التهاب مخاط دهان و التیام زخم‌های دهانی متعاقب کشیدن و جراحی داشته باشد.علی‌رغم آنکه دهانشویهها و انواع درمانی آن به سادگی در دسترس افراد قرار می‌گیرد باز به افراد توصیه می‌شود برای استفاده منظم از آن با دندانپزشک مشاوره کنند.
دکتر فاطمی ، عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی (سیمرغ )