مرتبکردن دندانها با اعمال نیرو بر آنها و هدایت به مکان مناسب در قوس دندانی انجام میگیرد…این اعمال نیرو عموما بهوسیله دستگاههای ارتودنسی ثابت متشکل از سیم (وایر) و براکت یا گیرههایی که روی دندانها قرار میگیرند، انجام میشود. این دستگاهها معمولا از جنس استینلس استیل (فولاد زنگنزن) هستند که شکل ظاهری آنها متاسفانه از طرف بسیاری از بیماران موردپسند نیست… از اینرو سازندگان دستگاههای ارتودنسی اقدام به ساخت دستگاههایی با نمای ظاهری مناسبتر و جلبتوجه کمتر خصوصا هنگام لبخندزدن (براکتهای شفاف) افراد کردند بهطوری که پس از سال 1970 میلادی با ساخت براکتهای شفاف میزان بیماران ارتودنسی 25 درصد افزایش پیدا کرد. با این وجود ظاهر سیم هنگام لبخند پیدا بود، همچنین دستگاههای شفاف هم بهطور کامل از نظر پنهان نمیماند. برای رفع این مشکل دستگاههای ارتودنسی ثابت لینگوالی یا دستگاههای ثابتی که روی سطح داخلی یا پشت دندانها قرار میگیرند، ساخته و عرضه شدند. در سالهای اخیر با پیشرفت تکنولوژی دستگاههای لینگوالی متنوع و مناسبتری نسبت به انواع اولیه ساخته و ارائه شدهاند.نوع دیگر وسایل ارتودنسی به اصطلاح نامریی دستگاههایی است که از صفحات پلاستیک نامرئی یا بیرنگ ساخته میشود. موارد استفاده از این دستگاهها در بیماران بزرگسالی است که تمایلی به استفاده از دستگاه ثابت ندارند. این دستگاه متحرک و دارای حجم کمتری نسبت به دستگاههای ثابت است. مورد استفاده دیگر آن در بیمارانی با آلرژی نسبت به فلز نیکل یا کروم است، چون این فلزات تقریبا در ساختار همه وسایل فلزی ارتودنسی استفاده میشود. این دستگاه با دو روش مکانیکی و لابراتوری ساخته میشود. در روش اول در هر جلسه مراجعه بیمار، تنظیم دستگاه باید توسط دندانپزشک معالج انجام گیرد. چون این روش وقتگیر است معمولا دندانپزشکان از آن استقبال نمیکنند. روش دوم، روش لابراتواری است در این روش برای ساخت دستگاه به تکنولوژی بالا و طراحی رایانهای نیاز است. برای ساخت این دستگاه، دندانپزشک پس از قالبگیری دقیق آن را به لابراتوار مخصوص ارسال میکند. در آنجا از قالب تهیهشده، اسکن رایانهای گرفته میشود و برای تایید نهایی نزد دندانپزشک معالج ارسال میشود. مرحله بعدی ساخت چند دستگاه متوالی با قابلیت جابهجایی 25 درصد میلیمتر حرکت دندانی است. به عنوان مثال برای جابهجایی 5 میلیمتری یک دندان به 20 دستگاه متوالی نیاز است. هر یک از این دستگاهها به مدت 2 هفته استفاده و فقط هنگام غذاخوردن، مسواکزدن و استفاده از نخدندان از دهان خارج میشوند. در برخی موارد که دندانهای مرتبشده تامینکننده خواسته زیبایی بیمار نیست. دوباره از بیمار قالبگیری شده و سری جدیدی از دستگاهها ساخته میشوند. این روش از برخی جهات دارای کمبودهایی مانند محدودیت در حرکت دندانها و گرانقیمتبودن ساخت این دستگاههاست. زیرا در حال حاضر برای ساخت لابراتواری این دستگاهها به ارسال قالب تهیهشده بیمار به لابراتوارهای خارج از کشور نیاز است.
( سیمرغ )