بیشتر مطالعات نشان میدهد اختلال بیشفعالی موروثی است. اما در سالهای اخیر تحقیقات از ارتباط این اختلال با مواد سمی محیطی مانند بیسفنول A و فتالات(مهمترین مواد در تولید مواد آرایشی، پلاستیک، پرده حمام) و همینطور حشرهکشها خبر میدهد. این علم بسیار جدید است و تحقیقات همچنان باید ادامه پیدا کند. کودکان نسبت به مواد سمی محیط حساس هستند و باید نسبت به مواجهه آنها با این مواد دقت شود. چندین دلیل دیگر برای ابتلای کودک به اختلال بیشفعالی میتوان در نظر گرفت که از جمله میتوان به ژنتیک، آسیب کوچک مغزی در زمان تولد یا حتی استرس و نگرانی دوران بارداری اشاره کرد.
در اختلال بیشفعالی- کمتوجهی معدل سنی میتواند از 2 یا 3 سالگی باشد. در 2 سالگی پزشکان به دنبال یافتن علائم هستند و هرچه زودتر این نقص تشخیص داده شود زودتر میتوان مداخله کرد. اما در اغلب موارد تا زمانی که کودک به سن مدرسه نرسیده که نیاز به توجه و نشستن طولانی مدت داشته باشد، این اختلال قابل تشخیص نیست. بچههای باهوشی که نشانههای ضعیفی دارند ممکن است سالها علائم را داشته باشند تا دوره آموزشی مدرسه که باید برنامه منظم، چند منظوره و مدیریت زمان انجام دهند و اینجاست که دچار مشکل میشوند.
هیچ آزمایشی وجود ندارد که با انجام آن بتوان گفت کودک دچار بیشفعالی است. اما اغلب پزشکان با تاریخچه خانوادگی، جزئیات پرسشهایی که انجام میدهند و بررسی رفتار کودکان و میزان اهمیت آن براساس سن و سال او سعی میکنند تشخیص صحیح را داشته باشند. با صحبت کردن با کودک، والدین و معلمان و اگر لازم باشد مادربزرگ و پدربزرگ و اقوام پزشکان میتوانند تعیین کنند علائم با توجه به سن کودک متناسب است یا مشکل جدی وجود دارد. آنها باید عواملی مانند عصبانیت، اختلال یادگیری، افسردگی، طلاق یا بیماری یکی از اعضای خانواده را هم در نظر بگیرند.