جواب صحیح این است که هر دوی این اصطلاحات اشتباه است و این کلماتی هستند که از سال‌ها پیش در ایران رایج بوده‌اند. کلمه درست، درمان کانال ریشه است. به این معنا که فضای داخل دندان یک فضای خالی است که دور آن یک لایه عاج و روی آن یک لایه مینا قرار دارد و داخل فضا هم از بافت همبندی تشکیل شده است. به این معنا که در فضای بافت داخل، رگ، سلول و عصب وجود دارد و این بافت فقط عصب نیست بلکه مجموعه‌ای از سلول‌هاست. زمانی که پوسیدگی‌ها از یک حد خاصی بیشتر شوند، باکتری‌ها باعث ازبین رفتن عاج می‌شوند و این فضا با باکتری‌ها تماس پیدا می‌کند و دچار التهاب می‌شود. زمانی که دندان دچار التهاب شود به سرما و گرما حساسیت بیشتری پیدا می‌کند و هرچه بیشتر بماند، بافت ازبین می‌رود و این دقیقا مسئله‌ای است که نمی‌خواهیم اتفاق بیفتد و بافت مرده درون فضا قرار می‌گیرد و بعد از آن مراحلی طی می‌شود که در انتها استخوان تحلیل می‌رود و به یک دندان عفونی تبدیل می‌شود.
مراحل پوسیدگی و درمان آن!
مرحله اول التهاب و مرحله دوم عفونی شدن دندان است که ممکن است باعث آبسه یا تورم شود. درمان کامل به این صورت است که پوسیدگی باید کاملا برداشته و بخش سالم دندان باقی بماند و با تراشی که ایجاد می‌شود به فضای داخل ریشه دسترسی پیدا کنیم. کانال‌های دندان تا انتهای ریشه به‌طور دقیق، پاکسازی، ضدعفونی در‌نهایت باید پر شوند.
اولین علائم پوسیدگی دندان چیست؟
مراحلی که دندان در ابتدای پوسیدگی طی می‌کند، حساسیت به شیرینی است. مرحله بعدی حساسیت گذرا به سرماست. به مرور التهاب و حساسیت بیشتر می‌شود و در آخر هم ممکن است به گرما حساسیت پیدا کند. این چیزی است که در اکثر بیماران دیده می‌شود ولی در برخی بیماران نیز بدون گذراندن این مراحل دندان خراب می‌شود و این مراحل بدون درد طی می‌شود. مراجعه 6ماه یک‌بار به دندانپزشک لازم است و باید معاینات درست انجام شود.
بعد از توضیح مراحل درمان و پاکسازی چه مرحله‌ای باید انجام شود؟
وقتی دندانی به‌طور کامل خراب می‌شود مانند ساختمانی است که باید به‌طور کامل تخریب و از نو ساخته شود. اولین چیزی که باید گفته شود ریختن فونداسیون یا پی‌ریزی ساختمان است. درمان ریشه حکم همان فونداسیون را دارد. زمانی که درمان ریشه به حالت صحیحی انجام شود، دندان روند بهبود را طی می‌کند، بعد از آن باید عاج دندان ساخته شود. بسته به میزان تخریبی که دارد داخل دندان پست قرار داده می‌شود که پرکردگی گیر کند و در اکثر موارد هم در دندان‌های خراب عقب و آسیاب مجبور هستیم دندان‌ها را روکش کنیم که از شکستگی دندان‌ها در آینده جلوگیری شود. ما در اکثر موارد نمی‌خواهیم دندان عفونی باشد، چون در دندان عفونی استخوان تحلیل رفته و ضایعه ایجاد شده باعث می‌شود هیچ‌وقت موفقیت صد‌در‌صد در آن وجود نداشته باشد و در بهترین حالت 70یا 80درصد بهبود وجود دارد. در دندانی که هنوز بافت نمرده است و التهاب و درد وجود دارد موفقیت 95تا صددرصدی وجود دارد. پس بیمار هر چه زودتر مراجعه کند قبل از اینکه استخوان تحلیل رود و ضایعه‌ای ایجاد شود درمان بهتر انجام می‌شود.
درمان مجدد ریشه یعنی چی؟
حالا شما فکر کنید که اگر درمان ریشه به طرز صحیحی انجام نشده باشد و دندان روکش شده باشد، دندان بعد از زمانی دچار آبسه و تورم می‌شود که باید پست داخل دندان در آورده شود، پرکردگی و موارد عصب‌کشی خالی شود و دوباره تا انتهای ریشه تمیز و پاکسازی شود که شاید عفونت دندان خوب شود و به این درمان مجدد ریشه می‌گویند که کار سختی است و اگر درمان اولیه درست باشد نیازی به درمان مجدد نیست.
کسانی که درمان ریشه انجام می‌دهند چه نکاتی را باید رعایت کنند؟
نکته خاصی وجود ندارد، ولی هر چه درد بیشتر باشد درمان ریشه بهتر انجام شده است، چون تا انتهای ریشه کاملا پاکسازی شده است و التهاب بیشتر می‌شود، درنتیجه درد هم افزایش می‌یابد. وقتی درمان به‌طور درست انجام نشده باشد درد کمتر است ولی خیلی موارد بیماران از این کار خوشحال می‌شوند و بازگو می‌کنند که دندان‌مان خوب درست شده است که دردمان کمتر است در صورتی که این‌طور نیست. درد در دو روز اول بیشتر است و تقریبا درد کمی از آن تا یک هفته ادامه دارد که با مسکن قابل درمان است.
مؤسس کلینیک دندانپزشکی پردیسان خانم دکتر زیبا مشایخی از فارغ‌التحصیلان ممتاز دانشگاه شهید بهشتی تهران و متخصص ارتودونسی است.
جهت ارتباط با کلینیک دندانپزشکی پردیسان با شماره ذیل تماس حاصل فرمائید:
02166510350
02166510992
آدرس: ستارخان، نبش بهبودی، جنب بانک اقتصاد نوین، پلاک 182
cpardisan
وب سایت: clinicpardisan.ir