جای تعجب نیست که دارویی که بتواند شما برای ۴۰ ساعت در توانایی ذهنی کامل نگهدارد و اثرات جانبی چندانی هم نداشته باشد، استفاده گستردهای برای افرادی پیدا خواهد که در شیفت شب کار میکنند.
انسانهای به طور طبیعی نمیتوانند با کمبود خواب کنار بیایند، در نتیجه سبک زندگی سریع و تقاضاهای شغلی فزاینده محرومیت از خواب یک پدیده رایج در فرهنگ مدرن است.
شگفتیهای دانش داروشناسی پایان ندارد و هر چند وقت یک بار داروی جدیدی در دسترس قرار میگیرد که آنقدر آثار فوقالعادهای در سبک زندگی افراد به جای گذاشتهاند که مشکل بتوان واقعی بودن آنها را پذیرفت.
در سالهای اخیر صنعت داروسازی چندین مورد از چنین داروهایی را به بازار فرستاده است، دو نمونه از این داروها داروی ضدافسردگی پروزاک و داروی ضدناتوانی جنسی مردان ویاگرا است که آنقدر سودمند بودهاند که به زبان روزمره وارد شدهآند و در همه دنیا داروهایی پرمصرف هستند.
یک داروی دیگر که با احتمال بسیار زیاد در ردیف این داروها قرار خواهد گرفت، داروی مودافینیل است که ادعا میشود میتواند شما را بیش از ۴۰ ساعت با توانایی ذهنی کامل هشیار نگه دارد و اثرات جانبی اندکی دارد.
مودافینیل حافظه را بهبود میبخشد، خلق و خو را بالا میبرد و هشیاری و توان شناختی را افزایش میدهد. اثرات محرک این دارو کمتر از داروهای آمفتامینی است و هنگامی که اثر دارو برطرف شود مصرفکننده کافی است چند ساعتی بخوابد.
این دارو که با نامهایی مانند Aletec و Vigicer و Provigil به بازار فرستاده شده است، بوسیله سازمان غذا و داروی آمریکا برای بهبود بیداری در بیمارانی که دچار خوابآلودگی مفرط ناشی از اختلال خواب ناشی از کار در شیفت شب هستند، قطع تنفس انسدادی در خواب و نارکولپسی یا حمله خواب به تایید رسیده است.
پژوهشگران استرالیایی اخیرا دریافتهآند که عملکرد رانندگی افرادی که ۱۷ ساعت بیدار ماندهاند، بدتر از کارکرد رانندگی افرادی است که میزان الکل خونشان در حد ۰.۰۵ درصد (حد قانونی برای میزان الکل در استرالیا) است. آزمایشها در سراسر جهان نشان داده است که محرومیت از خواب به طور قابلتوجهی تواناییهای کاری، هماهنگی حرکات، زمان واکنش و قدرت سنجش را به طور قابلتوجهی کم میدهند.
بیست و چهار ساعت نخوابیدن کافی است تا در اغلب انسانها توانایی ذهنی طبیعی را به نصف کاهش دهد واین توانایی پس از آن به سرعت افت میکند.
و جای تعجب نیست که نیروهای نظامی هم بیشترین علاقه را به این دارو نشان دهند. بخش عمدهای از خستگی نبرد مربوط به محرومیت از خواب است. هنگامی نیروهای نظامی در حال عمل هستند، تقرییا هر کسی باید تا مدتهای پس از زمانی که به طور معمول باید خواب باشند، باید وظایف ضروی برای ماموریتشان را انجام دهند. یک ماموریت دو تا سههفتهای برای هر کسی از پرسنل مرکز فرماندهی گرفته تا سربازان در خط مقدم فقط چند ساعت خوابیدن در روز یک امر معمول در موقعیتهای جنگی است.
سالهاست که ارتش به دنبال شیوههای جدیدی بوده است تا به طور ایمن به مقابله با محرومیت از خواب بپردازد و از اختلال کارکرد در نتیجه آن جلوگیری کند. دارویی که بتواند توانایی ذهنی و هشیاری یک نیروی رزمی را دوبرابر کند، کارآیی او را بیش از دو برابر میکند.
شرکت داروسازی بینالمللی سفالون صاحب حقوق جهانی مودافینیل است و این دارو با نامهای تجاری متفاوت در بیش از ۲۰ کشور به فروش میرسد.