دکتر محمود ادیب، جراح دندان‌پزشک و ایمپلنتولوژیست:
دندان ها به دلایل مختلفی دچار تغییر رنگ می شوند که در دندان پزشکی این علل به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم می شوند. در ذیل در مورد هر کدام از علت ها توضیحاتی ارائه می شود.
١- تغییر رنگ‌هاى خارجى که بر سطح دندان شکل مى‌گیرد و معمولا با پاک کردن برطرف مى‌شود.
علل آن: عدم بهداشت، مصرف دخانیات، مصرف خوراکى‌ها و نوشابه‌هاى رنگى، کلرهگزیدین و باکترى‌هاى کروموژنیک هستند.
٢- تغییر رنگ‌هاى داخلى که به‌وسیله بلیچینگ قابل برداشتن و درون بافت دندان است.
علل تغییر رنگ‌هاى داخلى: افزایش سن، خوراکى‌ها و نوشابه‌هاى رنگى، ترک‌هاى ریز مینایى، آمیلوژنزیس و دنتینوژنزیس ایمپرفکتا، دخانیات، کلرهگزیدین، مصرف تتراساکلین، وجود فلوراید بیش از حد در آب، یرقان شدید در نوزادان، پوسیدگى دندان، نازک شدن مینا، ترمیم‌هاى آمالگام، درمان نادرست ریشه و تروماى دندان. قبل از هر روش باید اتیولوژى تغییر رنگ با دقت ارزیابى شود.
این عوامل باعث تغییر رنگ های داخلی می شوند:
– تغییر رنگ زرد به‌علت افزایش سن در اکثر موارد سریع پاسخ مى‌دهد. تغییر رنگ‌ها و لکه‌هاى آبى خاکسترى تتراسایکلین بسیار مقاوم هستند و کندترین پاسخ را دارند. برطرف کردن لکه‌هاى قهوه‌اى فلوروزیس سرعت متوسطى دارند.
– اصلاح تغییر رنگ ناشى از افزایش سن، ژنتیک، مصرف دخانیات و قهوه سریع‌تر برطرف مى‌شوند.
– با افزایش سن عاج ثانویه بیشترى تشکیل مى‌شود و تیره‌تر و اپک‌تر است و از طرف دیگر میناى دندان نازک‌تر و لوسنت‌تر مى‌شود و دندانها زردتر به‌نظر مى‌آیند.
– ضربه یا تروما خصوصا زمانى که به آن توجه نشود، باعث تغییر رنگ است که در مراحل پیشرفته ازبین بردن آن سخت‌تر است.
– درمان‌هاى نادرست ریشه دندان، از آنجا که سیلرهاى درمان ریشه حاوى موادى مثل بیسمون است، در صورت بودن در پالپ چمبر مى‌توانند وارد توبول عاجى شده و رنگ سیاه خاکسترى ایجاد کند. تمیز کردن آنها پس از اتمام درمان ضرورى است. این غفلت ساده موجب تغییر رنگ‌هاى فراوان و مقاوم است.
– فلوراید اضافى موجب تداخل متابولیکى در آمیلوبلاست‌ها و تشکیل ماتریس ناقص و کلسیفیکاسیون ناکافى مى‌شود. باعث ایجاد میناى هیپومینرالیزه که در سطح داخلى، مینا متخلخل و در سطح خارجى کاملا مینرالیزه است. سطح این دندانها شیشه‌اى و به‌جز نواحى با رنگ‌هاى زرد و قهوه‌اى و سیاه معمولا بسیار سفید است.
– مصرف بعضى آنتى‌بیوتیک‌ها خصوصا تتراسایکلین هنگام کلسیفیکاسیون روى عاج اثر مى‌گذارد و تتراسایکلین ارتوفسفات ایجاد مى‌شود که در دندان‌هاى جلو به علت درمعرض آفتاب بودن، تیره‌تر و رنگ آبى خاکسترى و در دندان‌هاى خلفى به رنگ زرد است.
– تتراسایکلین مى‌تواند دندان‌هاى رویش یافته را هم درگیر کند.
– مینوسیکلین داروى درمان جوش محل اصلى تجمع آن در عاج ثانویه است و لکه آن مشابه تجمع آهن است.
– بعضى بیمارى‌هاى سیستمیک نیز باعث تغییر رنگ مى‌شوند.
– یرقان شدید تغییر رنگ به‌خاطر بیلى‌روبین دارد.
– اریتروبلاستوزیس فتالیس هم به خاطر انهدام سلول‌هاى قرمز خون تغییررنگ مى‌دهد.
با روش‌هاى معمول بلیچینگ نقاط سفید دندان از بین نمى‌رود ولى به‌دلیل روشن شدن بقیه دندان کمتر درمعرض دید قرار مى‌گیرد. براى اصلاح موارد مختلف فلوروزیس Microabrasion روش انتخابى است که به آن در پایان خواهیم پرداخت.
انواع بلیچینگ:
در منزل:
تکنیک در منزل قرار‌گیرى ماده کاربامید پروکساید 10، 16 یا 22درصد یا هیدروژن پراکساید 6 تا 10درصد در ترى است.
در مطب
تکنیک بلیچینگ دندان‌هاى وایتال در مطب معمولا هیدروژن پراکساید ٣٥درصد است. پروسه فعال‌سازى اولیه مى‌تواند گرما و نور شامل پلاسما آرک، لیزر با توان کم یا لامپ‌هاى هالوژن و با لامپ‌هاى LED است.
کاربامید پروکساید ٣.٤درصد برابر هیدروژن پراکساید یک‌درصد است.
اندیکاسیون‌ها:
١-عدم رضایت بیمار از ظاهر دندان: همه تغییر رنگ‌ها حتى آنها که مقاوم‌تر هستند با ادامه صحیح درمان موثر خواهند بود.
٢-مى‌تواند جانشین خوبى براى ترمیم‌هاى کامپوزیتى یا ونیرهاى پرسلن و روکش‌ها به‌منظور اصلاح رنگ دندان باشد و نیاز به درمان‌هاى تهاجمى را کم مى‌کند.
حتى وقتى درمان‌هایى مثل لامینیت ونیر ضرورى باشد، توصیه مى‌شود قبل از آن بلیچینگ انجام گیرد تا دستیابى به یک پروتز یا ترمیم زیباتر آسان شود.
کنترااندیکاسیون‌ها:
١- لکه‌هاى خارجى یا سطحى
٢- برداشتن پوسیدگى‌ها یا تعویض ترمیم‌هاى تیره با کامپوزیت
٣- بیماران با دندان‌هاى حساس یا بیمارى پیشرفته لثه باید قبل از بایچ تحت درمان قرار گیرند.
٤- دندان‌هاى کودکان با پالپ بزرگ
٥- دندان‌هاى داراى ترک‌هاى مینایى
٦- خانم‌هاى باردار یا شیرده
٧- میناى از دست رفته
٨- ریشه اکسپوز شده
٩- بیماران با‌سابقه مشکلات TMJ از بلیچینگ داخل منزل استفاده نکنند، اگر تجویز شد فقط در روز تا مانع براکسیسم یا تشدید درد مفصل شویم.
١٠- دندان با ترمیم‌هاى بزرگ
فاکتورهاى موثر در بلیچ:
١- تمیزى سطح دندان
٢- غلظت پراکسید: هر‌چه غلظت بیشتر روشن شدن سریع‌تر، ولى نسبت خطى نیست، 20درصد دو برابر 10درصد
سفید نمى‌کند.
٣- زمان: ارتباط مستقیم دارد.
٤- دما: دما در حد استاندارد آزاد‌سازى اکسیژن را بالا مى‌برد ولى افزایش بى‌رویه موجب حساس شدن یا پالپیت غیرقابل برگشت مى‌شود.
٥- محیط بسته
فاکتورهاى محدودکننده در سفید کردن دندان‌هاى نان وایتال:
١- درمان اندوى نامناسب
٢- دندان‌هاى تغییر رنگ داده با تاریخچه سفید کردن ناموفق
مواردى که باید در دندان‌هاى نان وایتال موردتوجه قرار گیرد:
معاینات کلینیکى و رادیوگرافى
روت کانال و کیفیت ترمیم
پریودونتال و پرى اپیکال دست نخورده و سالم
عدم وجود نواحى پوسیده
خارج کردن مواد ترمیمى از پالپ چمبر
برداشت میزان مناسب سقف پالپ چمبر
سیل کافى ناحیه سرویکال با گلاس اینومر
یک تاخیر 7 تا 10روزه بعد از بلیچینگ، اجازه خروج اکسیژن اضافه از ساختار دندان را مى‌دهد، پس باید ترمیم‌هاى کامپوزیتى را 7 تا 10روز بعد انجام داد تا در روند پلیمریزاسیون آنها تداخل ایجاد نشود.
تاخیر یک تا دو هفته‌اى هم براى ثبات رنگ نیاز است.
بلیچینگ فقط بر تاج کلینیکى اثر دارد، تاج آناتومیکى بلیچ نمى‌شود، به‌همین دلیل در بیماران تحلیل لثه یا ریشه اکسپوز رنگ زرد مشاهده مى‌شود.
خواص جانبى:
١-گاهى باکتریو استاتیک است و روند رشد باکترى‌ها را کند یا متوقف مى‌کند و گاهى هم کاریوژنیک
٣-مانع شکل‌گیرى پلاک شده یا روند آن را کند مى‌کند.
دکتر محمود ادیب، جراح دندان‌پزشک و ایمپلنتولوژیست:
دکتر ادیب درمان‌هایی از قبیل: ایمپلنت فوری، All on 4، درمان لقی دست دندان، دندانپزشکی زیبایی، لبخند هالیوودی، مرتب کردن دندانها بدون ارتودنسی، کامپوزیت ونیر لامینیت ونیر، روکش‌های زیرکونیا، فول سرام، سفید کردن دندانها، بلیچینگ، (Bleaching)، روکش‌هایIPS، ارتودنسی، ارتودنسی نامرئی و… را در مطب خود انجام می‌دهند.
دکتر محمود ادیب دارای گواهینامه رسمی: ایمپلنت از آکادمی ایمپلنتولوژی فرانسه، پیوند استخوان (Bone Graft) از دانشگاه NYU آمریکا (نیویورک)، و عضو کنگره بین‌المللی ایمپلنتولوژی ICOI هستند.
آدرس: تهران- پایین‌تر از میدان فلسطین- خیابان بزرگمهر- روبه‌روی خیابان سرپرست- پلاک30- طبقه همکف
جهت ارتباط با شماره‌های ذیل تماس حاصل فرمائید:
02166400483
02166400484
09333400757 (تماس از 9 صبح تا 9 شب)
آدرس وب سایت:dradib.com