هر آماری که میآید، روایتی نگرانکننده را حکایت میکند. آمار ثبت وقایع حیاتی کشور در سالهای اخیر از بیرونقی ازدواج میگوید و بازار گرم طلاق. آمارها میگویند در سالهای ٩١ تا ٩٢ ازدواج در کشور کاهشی ٧/٦ درصدی داشته و طلاق رشد ٤/٣ درصدی را ثبت کرده است.
رشدی که نشان میدهد، تعداد جوانان زیر ٣٠سال کشور که ازدواج ناموفق را تجربه میکنند و به عبارتی مطلقه نام میگیرند رو به افزایش است. سال گذشته ١٥٥هزار و ٣٦٩ طلاق اتفاق افتاده است، یعنی در هر ساعت ١٨ زوج، تنها شده و جدایی خود را ثبت کردهاند.
به گفته محمود گلزاری، معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان، «متاسفانه در ایران یک سوم ازدواجها در کمتر از ٥سال از آغاز زندگی مشترک به طلاق میانجامد و ١٥ تا ٢٠درصد زوجین درسال اول زندگی خود از یکدیگر جدا میشوند. این آمار در برخی از استانهای همجوار تهران بیش از ٢٥درصد است.»
او با تأکید بر اینکه اگرچه میزان طلاق در استانهایی مانند استان یزد، چهارمحال و بختیاری و سمنان بسیار پایین بود و هنوز هم کم است، میگوید: «این آمار نسبت به سالهای قبل دو برابر شده و این نشاندهنده استوار نبودن خانوادههاست. بیشتر طلاقها در سن زیر ٣٠سال رخ میدهد به گونهای که ٦٠ تا ٧٠درصد افراد مطلقه زیر٣٠سال هستند، بنابراین وزارت ورزش و جوانان با چندهزار جوان جدا شده از همسر مواجه است. بسیاری از آنان مسائل خود را به علت نگرانی از برخورد مردم و حتی خویشاوندان بیان نمیکنند ضمن آنکه نگاه به افراد مطلقه بهویژه زنان غلط است.»
کاهش زمان زندگی مشترک به ٣سال
هر چند گزارشها و بررسیها از وضع طلاق در میان زوجهای ایرانی نگرانکننده است و به گفته گلزاری، افراد مطلقه بیش از مجردها به مشاوره ازدواج نیاز دارند، اما وقتی صحبت از ازدواج و طلاق میشود، گزارشها و بررسیهای جامعهشناسان نگرانکنندهتر و تلختر به نمایش درمیآید. به گفته حسن موسوی چلک رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران، زمان زندگی مشترک در میان زوجهای ایرانی به سهسال نزدیک شده و طبیعی است بیشترین متقاضیان طلاق را زنان ٢٠ تا ٢٤سال و مردان ٢٥ تا ٢٩سال تشکیل دهند. به این ترتیب، جوانانه شدن طلاق کاملا عادی است، چرا که افراد با گذشت ٥سال از زندگی مشترک خود دیگر میدانند چگونه باید زندگی را سپری کنند.
او درخصوص عوارض شیوع پدیده طلاق میگوید: «ترس از طلاق، افزایش زندگیهای مجردی، تأثیر بد بر فرزندان و عادیسازی طلاق از عوارض افزایش طلاق در کشور است. همچنین از دست رفتن نیروی انسانی سالم یکی از مشکلاتی است که طلاق برای جامعه به وجود میآورد، زیرا طلاق آثاری در پی دارد که داشتن نیروی انسانی سالم برای توسعه را با مشکل روبهرو میکند.» رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران، عوامل مختلفی را در رخ دادن طلاق موثر میداند و میگوید: «طلاق از حوزههای مختلفی همچون اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تأثیر میپذیرد. هم ویژگیهای کلان جامعه و هم ویژگیهای فرهنگی روی آن اثر میگذارد. به عبارتی هم فردی است، هم اجتماعی و خانوادگی. مسائلی همچون سوءظن، اعتیاد و خشونت مسائل فردی هستند که منجر به جدایی زوجین میشوند.»
فعالیت غیرقانونی ٣٠٠ سایت همسریابی
آمارهای رسمی درحالی از کاهش ازدواج و افزایش طلاق حکایت میکنند که در کنار این دو آمار تلخ، سایتهای همسریابی و سایتهایی که به قولی جوانان را به ازدواج موقت ترغیب میکنند، به صورت قارچگونهای درحال افزایش است. گلزاری در اینخصوص از فعالیت ٣٠٠ سایت همسریابی خبر میدهد و میگوید: «گاهی اوقات این سایتها فیلتر میشوند گاهی اوقات فیلتر نمیشوند و برخی مواقع به صورت پنهانی کار میکنند. به هرحال آنها از نظر ما غیرقانونی هستند. ما بهعنوان وزارت ورزش و جوانان هیچ سایت همسریابی را به رسمیت نمیشناسیم. این درحالی است که یکی از این سایتها خود را دارای مجوز از این وزارتخانه اعلام کرده است.»
معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان ادامه میدهد: «حدود دو روز پیش با برخی از سایتهای همسریابی که تا اندازهای وضع بهتری داشتند، جلسه داشتیم اما هیچکدام از دعوتشدگان نتوانستند ما را در زمینه چگونگی همسریابی از طریق دنیای مجازی و برخورداری از زندگی مشترک مطلوب قانع کنند. درحال حاضر با همکاری مراکز مشاوره ازدواج معتبر روی مراکز مخصوص انتخاب همسر کار میکنیم. سازمان تبلیغات اسلامی نیز در زمینه همسرگزینی فعالیتهایی داشته است و امروز جلسهای با مسئولان این سازمان خواهیم داشت. باید شاهد افزایش آگاهی افکارعمومی و پیگیریهای دولتی برای بسته شدن این سایتها باشیم چراکه آنها به اسم دین، تشیع و جمهوری اسلامی فعالیت میکنند.» نشستها درخصوص سایتهای همسریابی درحالی ادامه دارد که بهارسال جاری، همزمان با داغ شدن فعالیت این سایتها، گلزاری وعده داده بود تا اول پاییز تکلیف سایتهای همسریابی مشخص میشود.
در ادامه نشست معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در هفته دولت، گلزاری درباره آخرین اقدامات انجام شده در زمینه صدور کارت جهیزیه هم میگوید: «مبلغ کارت جهیزیه ٥ تا ١٠میلیون تومان است و با این کار تنها میتوان لوازم منزل موردنیاز برای جهیزیه را تأمین کرد. چندین شرکت بزرگ لوازم خانگی وارد این کار شدهاند. تاکنون ١٠ جلسه کارشناسی در زمینه کارت جهیزیه تشکیل شده است و در هفته ازدواج زمان اعطای این کارتها اعلام میشود.»
او درباره وام ازدواج هم خاطرنشان میکند که «با پیگیریهای صورت گرفته اعطای این وام آغاز شده است اما هنوز تعداد زیادی متقاضی دریافت این وام هستند. البته امیدواریم بودجه لازم برای اعطای وام ازدواج در بودجه سال ٩٤ بیشتر پیشبینی شود.( شهروند)