کمبود وزن خیلی کمتر مشاهده می‌شود ولی اگر ماده غذایی در بدن مادر به اندازه کافی وجود نداشته باشد انرژی و مواد معدنی به جنین نمی‌رسد؛ بنابراین بهتر است در بارداری، خانمی وزنش پایین نباشد چون در این صورت اگر ذخایر قند مادر به اندازه کافی نباشد و به جنین هم منتقل نشود باعث کاهش رشد جنین‌می‌شود.
هم چاقی مادر بد است، هم لاغری او
کمبود وزن شدید می‌تواند روی رشد جنین اثر داشته باشد چون جنین تمام انرژی و مواد معدنی خودش را از طریق جفت با صرف انرژی مادر کسب می‌کند. ما به هیچ عنوان نمی‌خواهیم در بارداری خانمی وزنش کم شود. مثلا در کشورهای آفریقایی به دلیل سؤتغذیه و لاغری بیش از حد مادر، جنین هم دچار سوءتغذیه و کاهش رشد داخل رحمی می‌شود.
در افراد چاق هم برعکس است؛ به این ترتیب که چاقی می‌تواند با فشار خون بارداری یا با دیابت بارداری همراه باشد که هردوی اینها به طور مستقیم و غیرمستقیم روی جنین اثر می گذارد. چاقی می‌تواند باعث افزایش قند خون در مادر و افزایش نفوذناپذیری سلول‌ها نسبت به انسولین شود که در خون مادر افزایش قند اتفاق می‌افتد و به جنین منتقل می‌شود و ابعاد جنین رشد زیادی خواهد کرد و در هنگام زایمان دردسرساز خواهد بود. اگر چاقی همراه دیابت قبل از بارداری باشد متاسفانه ممکن است اختلال در عروق ایجاد شود و این اختلال عروق می‌تواند خونرسانی را کاهش دهد و باعث کاهش رشد داخل رحمی جنین شود.
از طرف دیگر چاقی می‌تواند همراه با افزایش فشار خون بارداری باشد. حتی جدا شدن جفت و مرگ داخل رحمی جنین هم ممکن است اتفاق بیفتد و در موارد بسیاری مشاهده می‌شود که مجبوریم جنین را به طور زودرس به دلیل اختلال خونرسانی که به علت فشارخون مادر ایجاد شده است خارج کنیم که عوارض زایمان زودرس و مشکلات ریوی ممکن است گریبانگیر بچه شود. در کل در هر دو صورت (در صورت کاهش وزن و افزایش وزن شدید) ما مشکلاتی را هنگام بارداری خواهیم داشت.
سزارین خانم‌ها با وزن بالا
خانم‌های خیلی چاق اغلب بچه‌های درشتی دارند. قطر عرضی لگن سربسته 10 سانتی‌متر است. اگر بچه سرش بیشتر از 10 سانتی‌متر باشد یا دور شکمش بزرگ‌تر از دور سرش باشد در حد 15درصد یا سر اصلا پایین نمی‌آید یا ممکن است سر پایین بیاید و ما دچار گیر افتادن شانه‌ها که جزء خطرناک‌ترین عوارض بارداری است شویم. اگر خانم چاقی بچه‌اش بزرگ باشد مسلما سزارینش می‌کنیم ولی اگر بچه در حد نرمال باشد مسلما زایمان طبیعی برایش بهتر است. رژیم غذایی که کمتر از 1800 کالری در روز برای خانم‌های باردار باشد مناسب نیست؛ در این صورت باید قطع شود و به حد 2000 کالری برسد.
چند کیلو اضافه وزن در بارداری مناسب است؟
معمولا کسی که قبل از بارداری نتوانسته وزن خودش را در حد تعادل نگه دارد در بارداری هم خیلی وقت‌ها موفق به کنترل دقیق وزنش نمی‌شود. اضافه وزن معمول یک خانم در طول بارداری را 9 تا 12 کیلوگرم می‌دانیم اما مسلما برای کسی که چاق است خوب کمتر باید وزن بگیرد؛ حتی در حد 6، 7 کیلو و حتی گاهی آنهایی که وزن خیلی بالایی دارند، مثلا نزدیک 100 کیلوگرم، اصلا اگر وزن نگیرند هم مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ برای اینکه به اندازه کافی ذخیره قند را درکبدشان دارند. فقط لازم است که مواد معدنی و ویتامین به اندازه کافی به آنها برسد. در کسانی که کمبود وزن دارند ترجیح می‌دهیم حدود 12 تا 15 کیلوگرم افزایش وزن داشته باشند؛ در این صورت است که جنین می‌تواند انرژی لازم را از مادر بگیرد اما متاسفانه افزایش وزن های بسیار زیادی را در ایران می‌بینیم؛ مثلا مادری را شاهدیم که در 20 هفته بارداری 20 کیلوگرم اضافه وزن پیدا کرده و این به دلیل فرهنگ اشتباه اطرافیان است که به مادر می‌گویند بخور، برای 2 نفر بخور؛ ولی فکر نمی‌کنند که کمیت مهم نیست و کیفیت مهم است.
اختلالات در باروری
درلاغری شدید زنان، میزانی از اختلالات در باروری مشاهده می‌شود اما کمتراست ولی در چاقی از هر جهت باعث کاهش باروری می‌شود؛ مثلا از یک جهت باعث بروز بیماری‌ای به اسم بیماری پلی‌کیستیک می‌شود که این بیماری پلی‌کیستیک از چند طریق مختلف منجر به نازایی می‌شود چون عدم تخمک‌گذاری را ایجاد می‌کند و دیده شده است در این افراد حتی نشستن جنین داخل رحم دچار مشکل است چون سطح هورمون مردانه در بدن اینها وجود دارد.
قرص لاغری بخورند یا نه؟
اگر رژیم غذایی خانم‌های باردار درست باشد بیشتر قرص‌ها کمک می‌کند اما اگر قرص‌ها زیر نظر پزشک باشد و در مدت مناسب خانم‌ها وزن کم کنند و به طور شدید نباشد می‌تواند مفید باشد. متاسفانه قرص‌های گوناگونی در بازار است که مواد موجود در آنها اصلا مناسب حال هیچ کس نیست؛ اگر داروهای گیاهی باشد و مقداری باعث افزایش ترانزیت روده شده و طبق نظر پزشک باشد کمک‌کننده است.
کاهش وزن در کسانی که چاقی دارندحتی عدم تخمک‌گذاری‌شان را به تخمک‌گذاری مرتب و عدم باروری آنها را به باروری راحت تبدیل می‌کند.
مطلب مرتبط:
با این راه‌ها، پیشگیری از افزایش وزن بعد از بارداری ممکن است
