بر اساس آمار تغذیهای که هر 10 سال یکبار انستیتو تحقیقات تغذیهای و صنایع غذایی کشور انجام میدهد، کمبود کلسیم و کمبود ویتامین D، کمبود آهن، کمبود روی، کمبود ریبوفلاوین مهمترین کمبودهایی است که متاسفانه در کشور ما وجود دارد. حتی باوجود میوه و سبزیجاتی که در کشور به وفور کشت میشود، متاسفانه کمبود ویتامین C و ترکیبات آنتیاکسیدانی هم بسیار جدی است. طبق آخرین بررسی که توسط انستیتو تحقیقات کشور انجام شده، 90 درصد خانوارهای ایرانی دچار کمبود کلسیم هستند که این میزان کمبود به این معنی است که مردم منابع غذایی کلسیم را- که مهمترین آنها شیر و مواد لبنی است- به اندازه کافی مصرف نمیکنند.
همچنین مطالعات بیو شیمیایی انجام شده در کشور نشان داده ۷۰ تا ۸۰ درصد از همه گروههای سنی ایرانیان دچار کمبود ویتامین D هستند که این ویتامین خود برای جذب کلسیم لازم است؛ بنابراین فردی که دچار کمبود ویتامین D است، نهتنها با عوارض کمبود ویتامین D دست به گریبان میشود بلکه مشکل کمبود کلسیم و عوارض آن را هم باید تحمل کند.
از آنجا که هیچ راه موثر خوراکی برای تامین ویتامین D مورد نیاز بدن وجود ندارد، نور آفتاب تنها منبع تولید ویتامین D در بدن به شمار میرود که با وجود آلودگی شدید هوا یا کمبود وقت افراد برای آفتاب گرفتن، بسیار ضروری است که خوراکیهایی مانند لبنیات با ویتامین D غنی شود.
البته از آنجا که ویتامین D مهمترین عامل در جذب کلسیم است، اگر بخواهیم کلسیمی که میخوریم جذب بدنمان شود، باید حتما ویتامین D را از طریق آفتاب یا لبنیات غنیشده با این ویتامین، به بدن برسانیم.
با اینکه شیر و لبنیات به خصوص انواع غنیشدهشان منابع خوبی برای تامین ویتامینها و مواد معدنی ذکر شده هستند، اما سرانه مصرف لبنیات در کشور 85-80 لیتر در سال است که این مقدار در کشورهای توسعهیافته بین 350 تا 500 لیتر است!
پس باید سعی کنیم لبنیات و شیر را در برنامه روزانه خود، به اندازه کافی، بگنجانیم که اگر این لبنیات از انواع غنیشده باشند، با خوردن یک محصول، چند نوع ویتامین و املاح مختلف و مورد نیاز بدن تامین میشود؛ مثلا اگر فردی باید روزی 3 لیوان شیر بنوشد، همراه با آن مقدار بیشتری کلسیم و مقادیری از ویتامین D– که هر 2 برایش لازم است- نیز دریافت خواهد کرد.
در حال حاضر لبنیات غنیشده با ویتامین A، ویتامین D، امگا3، کلسیم، آهن، روغن ماهی، میکروبهای پروبیوتیک و لبنیات حاوی ترکیبات CLA– یکی از اسیدهای چرب غیراشباع و ضروری برای بدن که مصرف متعادلش میتواند خاصیت ضدبیماریهای فرساینده (Degenerative) داشته باشد- در کشور تولید میشود که هر فردی بنابر نیازها و کمبودهای بدنش میتواند از هر کدام از این لبنیات استفاده کند.