پژوهشی جدید نشان داده است که یک آنتی‌اکسیدان قوی موجود در گوجه‌ها، عامل اصلی خیلی از مزایای سلامتی رژیم‌های مدیترانه‌ای است.
پژوهشی جدید نشان می‌دهد که دوز روزانه سس کچاپ گوجه فرنگی می‌تواند به طور قابل توجهی عملکرد رگ‌های خونی بیماران قلبی عروقی را بهبود بخشد.
به گزارش دیلی تلگراف، در این تحقیق مشخص شده است که انتی اکسیدان قوی در گوجه فرنگی مورد استفاده در رژیم غذایی مدیترانه‌ای می‌تواند برای سلامتی بسیار مفید باشد.
به شرکت‌کنندگان در این پژوهش یک قرص شامل یک مکمل به نام آترونون داده شد که هر قرص شامل 7 میلی‌گرم عنصر لایکوپن موجود در گوجه‌فرنگی بود.
لایکوپن 10 برابر از ویتامین E قوی‌تر است و یک پژوهش پیشین نشان داده که زمانی قدرتش نمایان می شود که به صورت پوره مثلا در کچاپ یا در حضور روغن زیتون استفاده شود.
اما چرایی این اثر ناشناخته بود، تا اینکه دانشمندان دانشگاه کمبریج و بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه شروع به بررسی فرایندی کردند که به باور آنها، لایکوپن از طریق آن خطر بیماری‌های قلبی را کاهش می‌داد.
از 36 بیمار مبتلا به بیماری قلبی، مشاهده شد در آنهایی که به طور روزانه یکی از این قرص‌ها را تا دو ماه دریافت می‌کردند، رگ‌های خونی تا 53 درصد گشاد شده‌اند. دانشمندان معتقدند که این امر ناشی از بهبود عملکرد اندوسلیوم یا همان پوشش سلولی دیوار داخلی رگ‌های خونی است. قرص گوجه‌فرنگی هیچ اثری روی داوطلب‌های «سالم» که رگ‌های خونی نرمالی دارند، نگذاشت.
تنگی عروق، جریان خون را کاهش می‌دهد و یکی از عواملی است که می‌تواند منجر به حمله قلبی و سکته شود.
این تحقیق حاوی آزمایش‌های اتفاقی برای اندازه‌گیری عملکرد رگ‌های خونی موسوم به جریان خون ساعد بود، که پیش‌بینی کننده خطر بیماری‌های عروقی در آینده است.
به 36 بیمار قلبی و عروقی و 36 فرد سالم، یک مکمل 7 میلی‌گرمی از لایکوپن با نام تجاری اتروون یا پلاکبو داده شد. (این مکمل‌ها از انواع موجود در بازار انتخاب شده بودند). همه بیماران قلبی عروقی این آزمایش، استاتین‌های کاهنده کلسترول دریافت می‌کردند
با این وجود، هنوز عملکرد اندوسلیوم (دیواره داخلی رگ های خونی) آنها در مقایسه با داوطلب‌های سالم، نسبتا معیوب بود. این عملکرد، توسط پاسخ رگ‌های خونی در ساعد به یک مولکول طبیعی به نام استیلکولین، تعیین می‌شود. عملکرد اندوسلیال وقایع آینده را پیش بینی می‌کند، بنابراین داشتن یک اندوسلیوم سالم عاملی مهم در جلوگیری از بیماری‌های قلبی عروقی است.
محققان دریافتند که 7 میلی‌گرم مکمل دهانی لایکوپن عامل اندوسلیال در بیماران را بهبود بخشیده و نرمال می‌کند، اما این اتفاق برای افراد سالم رخ نمی‌دهد. لایکوپن سبب می‌شود که رگ‌ها بیشتر از نصف مقدار اصلی خود پهن‌تر شوند، یعنی تا 53 درصد.
تنگی عروق خونی یک عامل کلیدی است که منجر به حمله قلبی و سکته می‌شود. هر چند این مکمل اثری روی فشار خون، سفتی شریانی یا سطوح لیپیدها ندارد.
دکتر جوزف چریان محقق اصلی این پژوهش از بیمارستان ادینبورگ و دانشگاه کمبریج، می‌گوید: «تحقیق گران‌قدری وجود دارد که نشان می‌دهد رژیم مدیترانه‌ای (که شامل لایکوپن یافت شده در گوجه‌فرنگی و دیگر میوه‌ها می شود) برای سلامت دستگاه قلبی و عروقی انسان مفید است. اما تا کنون، این که مکانیسم‌های آن چه می‌توانند باشند، به صورت یک راز باقی مانده بود. ما به طور کاملا واضحی نشان داده‌ایم که لایکوپن عملکرد رگ‌های خونی را در بیماران قلبی عروقی بهبود می‌بخشد. این تحقیق نیاز برای یک رژیم سالم در افرادی با خطر بیماری‌های قلبی و سکته تقویت می‌کند. یک قرص گوجه‌فرنگی روزانه، جایگزینی برای درمان‌های دیگر نیست، اما می‌تواند در کنار دیگر داروهای استفاده شده برای درمان این بیماری‌ها برای بدن مفید باشد. ولی ما نمی‌توانیم به این پرسش پاسخ دهیم دهیم که آیا این قرص خطر بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد یا خیر. زیرا این مسئله نیاز به ازمایش‌های بیشتر و بررسی نتایج دقیق‌تر دارد».
پروفسور جرمی پیرسون مدیر پزشکی بنیاد قلب انگلیس، که نهاد او به تامین هزینه این تحقیق کمک کرده، می‌گوید: «عملکرد اندوسلیال معیوب یک پیشگوی شناخته شده از خطر افزایش یافته بیماری قلبی در آینده است. کار بیشتری لازم است تا بفهمیم که آیا اثرات سودمند مشاهده شده در این تحقیق کوچک می‌تواند نشان دهنده مزیت کلینیکی برای بیماران در معرض خطر باشد یا نه».
خواص ضد سرطانی لایکوپن به خصوص در ارتباط با سرطان پروستات بیش از پیش مشخص شده است اما مدرک متقاعد کننده‌ای که این ترکیب واقعا بتواند با سرطان بجنگد، وجود ندارد.