افراد دیابتی با هموگلوبین گلیکوزیله یا همان A1c آشنا هستند، معیاری که به آنها
می‌گوید در سه ماه گذشته قندشان در میانگین مناسبی بوده یا نه اما شاید ندانند کاشف
این دستاورد مهم پزشکی پروفسور ساموئل رهبر، پژوهشگر پرآوازه ایرانی است. او که دکترای
تخصصی ایمنی‌شناسی را از دانشگاه تهران گرفت و آزمایشگاه پژوهشی هموگلوبین را در همین
دانشگاه راه اندازی کرد، سال‌ها مدیریت آزمایشگاهی با همین عنوان را در کالیفرنیا برعهده
داشت و چندی پیش در 83 سالگی درگذشت. او تا زمان مرگش بیش از 11 هموگلوبین را کشف کرد.
هموگلوبین گلیکوزیله یا HbA1c نام آشنایی برای افراد دیابتی دارد؛ قند خون 3 ماهه. هموگلوبین انواع گوناگونی
دارد که 95 تا 97 درصد آن را نوعی به نام A1 تشکیل می‌دهد. این آزمون یک آزمایش
خون است که غلظت خون را در دوره زمانی 2 تا 3 ماهه مشخص می‌کند. وقتی غلظت قند خون
افزایش می‌یابد، قند به هموگلوبین خون- پروتئین حمل‌کننده اکسیژن در داخل گلبول‌های
قرمز- متصل می‌شود. زمانی که قند به این نوع از هموگلوبین وصل می‌شود هموگلوبین A1c تشکیل می‌شود. طبیعی است که وقتی
قند بیشتر باشد بیشتر هم به این هموگلوبین وصل می‌شود و در نهایت غلظت HbA1c افزایش می‌یابد. این اتصال تا
پایان عمر گلبول قرمز که حدود 120 روز است
پایدار می‌ماند. در واقع سطح HbA1c مترادف با غلظت متوسط گلوکز (قند) در 2 تا 3 ماهه گذشته است.