آیا کجی ظاهری بینی با عمل انحراف بینی اصلاح می شود؟

تصور اکثر افراد از «انحراف بینی» کج بودن ظاهر بینی است، حال آنکه از نظر پزشکی انحراف تیغه بینی به کج بودن تیغه داخلی بینی اطلاق می‌شود. این انحراف تیغه بینی معمولا با کجی ظاهری همراه نیست مگر آنکه انحراف شدید و مزمنی در طول سالیان رشد و بلوغ وجود داشته باشد که منجر به کجی ظاهری هم شده باشد.

چرا تیغه بینی کج می‌شود؟

تیغه بینی هم مثل سایر اجزای بدن تا پایان بلوغ همچنان رشد می‌کند و بر ابعادش افزوده می‌شود. چندین مرکز غضروف‌سازی و استخوان‌سازی در رشد هماهنگ تیغه بینی موثرند. بدیهی است اگر به هر دلیلی یکی یا چند تا از این مراکز عضروف‌سازی یا استخوان‌سازی کمتر یا بیشتر از حد معمول رشد کنند، تیغه بینی ممکن است از خط وسط منحرف شده و در ناحیه‌ای به سمت راست یا چپ انحراف پیدا کند. این کجی معمولا در قسمت داخلی بینی است و تاثیری بر شکل ظاهری بینی نمی‌گذارد. وارد آمدن ضربه به بینی تا قبل از کامل شدن بلوغ، می‌تواند باعث آسیب دیدن این مراکز غضروف‌سازی یا استخوان‌سازی شود. این ضربه ممکن است هنگام تولد نوزاد، حین گذر از کانال زایمان به بینی او وارد شود یا در طول زندگی اتفاق بیفتد. بسته به شکل و محل کجی تیغه بینی، انحراف منجر به تنگی و گرفتگی یک یا هر دو مجرای بینی می‌شود.

قبل از آنکه علائم انحراف تیغه بینی را مطرح کنم، لازم می‌دانم 2 عملکرد اصلی بینی را مورد تاکید قرار دهم.

این 2 عملکرد عبارتند از:

1. انتقال هوا از بینی به ریه و تهویه آن
2. محلی برای درک بوهای مختلف هوا حین عبور از بینی به سمت ریه، گرم و مرطوب شده و ذرات گرد و غبار موجود در آن گرفته شده و تمیز می‌شود.

علائم انحراف تیغه بینی:

اصلی‌ترین علامت انحراف‌، انسداد تنفسی است. با‌توجه به نقش فیزیولوژیک بینی معلوم می‌شود که وقتی انحراف تیغه بینی منجر به انسداد بینی شود، بیمار با مشکلات دیگری نیز روبه‌رو خواهد شد. تنفس دهانی منجر به خشکی گلو هنگام خواب خواهد شد. این امر به نوبه خود باعث می‌شود که فرد مبتلا به انحراف تیغه بینی خواب شبانه خوبی نداشته باشد و چون بدن وی شب هنگام استراحت مناسبی نداشته است طبیعتا روز بعد نیز سرحال نخواهد بود، ضمنا خشکی گلو باعث تحریک مزمن گلو و احساس ناخوشایندی در این ناحیه خواهد شد. می‌دانیم به‌طور معمول ترشحات سینوس‌ها از طریق مجاری آنها به درون بینی تخلیه شده و از آنجا به طرف ته حلق هدایت می‌شود.

مراقب سینوزیت باشید!

انحراف تیغه بینی ممکن است به‌گونه‌ای باشد که باعث انسداد مجاری سینوس‌ها شود. در این صورت ترشحات سینوس‌ها در داخل آنها تجمع یافته و احتمال سینوزیت افزایش می‌یابد، پس انحراف تیغه بینی می‌تواند عامل مساعدکننده‌ای برای ایجاد یا تشدید سینوزیت باشد. انحراف تیغه بینی می‌تواند باعث خرخر، کاهش حس بویایی و سردرد هم شود و با تغییر نحوه توربولانس هوا در درون بینی باعث خشکی قسمت‌هایی از درون بینی شود. این خشکی نیز می‌تواند منجر به خونریزی از بینی شود.

تشخیص:

تشخیص انحراف تیغه بینی با معاینه بالینی است. سی‌تی اسکن و آندوسکوپی تشخیصی نیز برای تشخیص انحراف و افتراق آن از سایر علل انسداد بینی مثل پولپ، بزرگی شاخک و رینیت آلرژیک کمک‌کننده هستند. ضمنا برای اندازه‌گیری میزان عبور هوا از بینی و مقاومت‌های موجود بر سر راه عبور هوا تست‌های مخصوصی وجود دارد.

درمان:

 به‌طور معمول اکثر افراد جامعه درجات خفیفی از انحراف تیغه بینی دارند اما از آنجا که این انحراف خفیف است و مشکلی برای آنها ایجاد نکرده نیازی به عمل اصلاحی ندارند. در بچه‌ها بهتر است اصلاح انحراف تیغه بینی تا پایان سن بلوغ به تعویق بیفتد اما در بزرگسالان اگر شدت انحراف تیغه بینی به حدی باشد که باعث انسداد تنفسی شده باشد باید آن را با جراحی اصلاح کنیم. اگر نحوه کجی به‌گونه‌ای باشد که یک حفره تنگ و حفره دیگر گشاد باشد، معمولا شاخک تحتانی سمت گشاد، به‌طور جبرانی متورم می‌شود. روشن است که در چنین حالتی جراح هنگام اصلاح انحراف تیغه بینی، شاخک تحتانی سمت مقابل را نیز کوچک خواهد کرد. اصلاح انحراف تیغه بینی می‌تواند به‌طور مجزا یا همراه با اعمال جراحی پلاستیک بینی، پولیپ بینی، جراحی آندوسکوپی سینوس یا کوچک کردن شاخک‌های بینی انجام شود.

نوع بیهوشی: 

با هر دو روش نیمه بیهوشی و بیهوشی عمومی قابل انجام است. در روش نیمه بیهوشی علاوه بر اینکه خود بینی توسط جراح بی‌حس می‌شود، متخصص بیهوشی نیز از طریق رگ داروهای ضددرد و ضداضطراب را به بیمار تزریق می‌کند. این داروها بیمار را به خواب عمیق و خوشایندی می‌برند. بدیهی است که در این حالت علاوه بر اینکه بیمار دردی ندارد، اضطراب و استرسی را هم متحمل نمی‌شود.

مدت عمل:

حدود نیم ساعتنکاتی که لازم است بدانید:

همان روزی که بستری می‌شوید، عمل شده و همان روز نیز مرخص خواهید شد. عمل از طریق سوراخ بینی انجام می‌شود و برشی روی پوست بینی یا صورت شما داده نمی‌شود، بنابراین نیازی به رعایت مراقبت‌هایی که معمولا در عمل زیبایی بینی رعایت می‌شوند، نیست، یعنی گچ روی بینی و همین‌طور چسب نخواهیم داشت. روشن است که کبودی ظاهری و تورم نیز نخواهیم داشت. اگر چنانچه برای شما تامپون بینی که همان پانسمان داخلی است، گذاشته شود معمولا آن را پس از 2 روز خارج می‌کنیم. تا 3 ، 4 روزی ممکن است ترشحات خونابه‌ای کمی از بینی شما خارج شود که جای نگرانی نخواهد بود. بهتر است بعد از خارج کردن تامپون تا چند روزی از سرم شست‌وشوی بینی برای نرم شدن ترشحات داخل بینی استفاده کنید و سپس بینی را به آهستگی فین کنید. فین کردن محکم نیز بعد از 2 هفته بلامانع است. برای پیشگیری از عفونت برای شما آنتی‌بیوتیک تجویز خواهد شد که لازم است بعد از عمل آن را مصرف کنید.