دکتر علی اکبر سهیلی، استاد دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران راجع به موادغذایی مورد نیاز هر یک از ما در طول روز به نکات خوبی اشاره کرد. البته یادتان باشد این موارد بهطور متوسط در نظر گرفته شده است و با توجه به سن، جنسیت و میزان فعالیت بدنی هر شخص متفاوت است.
شیر نوشها: خوردن2 تا 3 واحد مواد لبنی در روز کافی است. 2لیوان دوغ به اندازه یک لیوان شیر یعنی یک واحد محسوب میشود. اما سؤالی که در اینجا پیش میآید این است که لبنیات به جز شیر شامل مواد دیگری هم میشود. با توجه به اینکه این روزها حتی پنیرها هم چرب شده است، در کنار استحکام استخوانها باید منتظر بالا رفتن میزان چربی بدن هم بود. واقعیت این است که بهترین لبنیات، شیر و ماست بدون چربی و دوغهای استاندارد هستند.
سیبخورهای بهشتی: میزان مصرف متوسط سبزیجات در بین ما، روزانه حدود 40 گرم است درحالیکه حداقل باید به 60گرم افزایش پیدا کند. از همه جالبتر اینکه هرواحد میوه و سبزی حدود 90گرم است. مثلا یک موز متوسط یک واحد میوه را تشکیل میدهد و یک نارنگی متوسط به همین شکل. بیشتر سبزیجات مثل هویج، بادنجان و گوجهفرنگی اگر اندازهشان متوسط باشد، یک واحد هستند. برای مواردی مثل کاهو یک لیوان کاهوی خرد شده نماینده یک واحد خواهد بود.
کبابخورها: میرسیم به بخش محروم جدول، یعنی گوشت قرمز! طبق گفتههای دکتر سهیلی هر واحد گوشت قرمز 30گرم است و خوردن 2 تا 3 قطعه متوسط گوشت در طول روز کافی است. مثلا اگر قرار است خورش قیمه تهیه کنید و طبق برنامهریزی پیش بروید، باید برای هر نفر حدود 3 قطعه گوشت 30گرمی درنظر بگیرید تا به برنامه غذایی نرمال نزدیک شده باشید.
ناندوستها: مقدار نان مورد نیاز برای هر فرد در یک برنامه غذایی نرمال باید 3 تا 11 واحد باشد. هر واحد غلات حدود 30گرم است بنابراین ما روزانه تقریبا به حدود 330 گرم نان نیاز داریم. حالا وزن هر کدام از نانهای محبوب چقدر است؟ نان لواش حدود 130 گرم و نان بربری حدود 380 گرم بنابراین خوردن یک نان بربری کامل بیشتر از حد مجاز است. مراقب باشید!
پلوخورها: اهمیت برنج در فرهنگ ما آنقدر زیاد است که حتی لباس مهمانیهایمان هم از قدیم به لباس پلوخوری معروف بوده است! میخواهم بگویم اهمیت برنج تقریبا معیاری برای معاشرت با فامیل درنظر گرفته شده! هر واحد برنج حدود 30گرم است و میزان مورد نیاز ما حدود صد گرم یعنی 3واحد و اندکی! ماجرا را سادهتر میکنم و میگویم 6 تا 7 قاشق غذاخوری برنج پخته شده حدود 30گرم میشود بنابراین روزانه 18 قاشق برنج کافی است. بیایید با خودمان روراست باشیم؛ گاهی تعداد قاشقها از دستمان در میرود!
ممنوعه خورها: ساندویچ بدون نوشابه از گلویتان پایین نمیرود؟ چایی بدون قند نمیچسبد؟ عاشق شکلات هستید؟ مراقب خودتان باشید! چون تمام این خوراکیها شامل ممنوعههای جدول ما یعنی قند و شکر میشوند! تا جایی که میتوانید مصرف این خوراکیها را کم کنید. باور کنید بدنتان از شما تشکر خواهد کرد.
اینها را بیش از حد مجاز مصرف میکنیم
راستش را بخواهید برای اینکه متوجه شویم چه چیزهایی را بیشتر از مقدار مورد نیاز بدنمان در روز مصرف میکنیم نیازی نیست به جدول نگاه کنیم؛ کافی است از صبح خوراکیهای موجود در وعدههای اصلی و میانوعدهها را نام ببریم: چای شیرین، نان (که با آرد سفید تهیه شده)، آبمیوههای صنعتی، اسنکها بهعنوان میان وعده، غذاهای پرچرب برای ناهار، مقدار زیادی
برنج و… باز هم بگویم؟ همه اینها را تبدیل کنید به مواد غذایی تعریف شده در هرم غذایی. نتیجهای که به دست میآید این است: ما ایرانیها به مقدار زیادی از قند و شکر، سیبزمینی و برنج استفاده میکنیم. با این وضعیت لازم نیست بگویم سؤال «چرا من چاق میشوم؟» چه جوابی دارد!