روز به روز بر تعداد متقاضیان جراحی بینی در کشور افزوده می شود، اما کارشناسان هشدار می دهند که فقط کسانی که به دلیل انحراف بینی دچار گرفتگی بینی، سینوزیت های مکرر و تنگی نفس می باشند، باید جراحی کنند.
دکتر پرویز انصاری، جراح پلاستیک بینی با تایید این امر اظهار داشت: انحراف بینی را می توان به دو شکل انحراف بینی خارجی و بینی داخلی عنوان کرد که آن چه ما به عنوان انحراف بینی مطرح می کنیم، در حقیقت انحراف تیغه میانی بینی است.
بینی خارجی هم دارای انحرافاتی است که این انحرافات، انحراف بینی تلقی نمی شوند و انحراف بینی داخلی، جزء کارهای جراحی پلاستیک محسوب می شود.
ولی در این میان دکتر محسن نراقی، رئیس مرکز تحقیقات راینولوژی و متخصص گوش و حلق و بینی، یکی از مهم ترین مشکلات داخل بینی که در جراحی های پلاستیک مطرح است را انحراف تیغه بینی می داند و معتقد است: در بسیاری از بیماران، انحراف بیرونی بینی، با درجات مختلفی از انحراف تیغه داخلی بینی همراه است. در صورتی که بیماری برای جراحی زیبایی بینی مراجعه نماید و مبتلا به پولیپ بینی باشد، ابتدا باید پولیپ او درمان شود و بعد جراحی پلاستیک بینی را انجام دهد.
هر انحراف بینی نیاز به اصلاح دارد
با این حال در تعدادی از بیماران، بدون هیچ انحرافی در ظاهر بینی، تیغه داخلی بینی دچار انحراف شدید است و این نوع از انحراف ها، فقط با معاینه دقیق داخل بینی قابل تشخیص است.
دکتر پرویز انصاری نیز معتقد است: با انجام اعمال جراحی، انحراف تیغه میانی بینی در داخل بینی را می توان برطرف کرد، اما انحرافات ظاهری را نمی توان رفع کرد. بعضی از بیماران فکر می کنند که اگر تیغه میانی بینی شان اصلاح شود، مشکل ظاهری بینی شان هم اصلاح خواهد شد که برای اصلاح این تفکر، جراح قبل از عمل جراحی، باید بیمار را از این مسئله آگاه کند.
وی می افزاید: زمانی انحراف بینی نیاز به عمل جراحی ندارد که با وجود انحراف بینی، مشکلات تنفسی برای فرد ایجاد نشده و باعث اختلال در نفس کشیدن آن نشود.
این جراح پلاستیک توضیح می دهد: اگر فردی به جز جراحی انحراف بینی، قصد جراحی زیبایی بینی را نیز دارد بهتر است، این دو جراحی را هم زمان با هم انجام دهد.
به هر حال به گفته کارشناسان، انحراف تیغه بینی در هر دو دسته یاد شده نیاز به اصلاح حین جراحی دارد، به طوری که ابتدای جراحی، قبل از شروع اقدامات مربوط به زیبایی و تغییر شکل ظاهری بینی، لازم است جراح تمام تلاش خود را مصروف رفع انحراف تیغه بینی و باز نمودن راه تنفسی نماید و پس از اطمینان از برقراری راه طبیعی تنفس، به قسمت دوم عمل جراحی، یعنی اصلاح ظاهر بینی بپردازد.
به گفته دکتر نراقی اگر تیغه داخلی بینی اصلاح نشود، پس از عمل، بیمار با مشکلات تنفسی مواجه خواهد شد.
شاخک های داخل بینی
مشکل شایع دیگر در داخل بینی، رشد بیش از حد شاخک های داخل بینی است. در هر فرد به طور طبیعی، در هر سمت بینی 3 برآمدگی استخوانی در داخل بینی وجود دارد که در فارسی “شاخک” و در اصطلاح پزشکی “توربینیت بینی” نامیده می شوند.
هوای تنفسی حین عبور از بینی، از لابه‌لای این برآمدگی ها عبور کرده و اعمال مختلفی مانند تصفیه، مرطوب سازی و گرم کردن هوا روی آن انجام می شود. بنا بر علل مختلف، ممکن است این شاخک ها بیش از اندازه رشد کنند و موجب تنگ نمودن راه هوایی داخل بینی شوند.
به گفته این متخصص گوش و حلق و بینی، در صورتی که رشد بیش از حد این شاخک ها با درمان های دارویی قابل معالجه نباشد و مشکلات تنفسی برای بیمار ایجاد نموده باشد، با روش های مختلف جراحی می توان از اندازه آن ها کم کرد.
وی توضیح می دهد: در گذشته روش های جراحی شامل برداشتن تمام یا قسمت زیادی از این شاخک ها بوده است که این گونه اعمال جراحی با عوارض مختلفی همراه بوده، ولی با پیشرفت های صورت گرفته در جراحی بینی بدون برداشتن و یا دادن برش روی شاخک ها، کاهش حجم آن ها با استفاده از روش های نوین امکان پذیر شده است؛ به عنوان مثال، با وارد کردن امواج رادیویی با فرکانس چند مگاهرتز به داخل شاخک ها، یا با وارد نمودن فیبرهای بسیار ظریف لیزری به داخل آن ها، تغییرات بافتی در داخل بافت شاخک ها رخ می دهد که در درازمدت منجر به کوچک شدن آن ها می شود.
بافت های اضافی متورم
مشکل شایع سوم که موجب اشکال در تنفس، قبل و بعد از جراحی بینی می شود، وجود پولیپ‌های بینی است. پولیپ های بینی، بافت های اضافی متورم و برخاسته از داخل سینوس ها هستند که کم کم رشد کرده و از مجرای سینوس وارد فضای بینی شده و راه تنفسی را مسدود می کنند.
به عقیده کارشناسان در صورتی که یک بیمار برای جراحی زیبایی بینی مراجعه نماید و مبتلا به پولیپ بینی باشد، ابتدا باید پولیپ او درمان شود و بعد جراحی پلاستیک بینی را انجام دهد، زیرا انجام جراحی پلاستیک بینی در بیمارانی که مشکل پولیپ بینی در آنان برطرف نشده است، موجب تشدید بیماری در آن ها می شود.
دکتر نراقی در این باره می گوید: با توجه به اینکه منشا اصلی پولیپ های بینی از سینوس های اطراف بینی است، و نیز با توجه به این که اغلب این بیماران از سینوزیت مزمن زمینه ای نیز رنج می برند، درمان اساسی پولیپ های بینی، بدون درمان سینوزیت مزمن امکان پذیر نیست. از این رو درمان سینوزیت مزمن در این بیماران هم زمان با درمان پولیپ ها، از طریق جراحی اندوسکوپیک سینوس انجام می شود.
وی توصیه می کند: با توجه به ظرافت و حساسیت بسیار زیاد عمل جراحی اندوسکوپیک سینوس که از دشوارترین جراحی ها از لحاظ تکنیک عمل است، بهتر است در این بیماران، جراحی پلاستیک بینی در مرحله دیگری پس از درمان و بهبودی وضعیت سینوس ها صورت گیرد.
نتیجه اینکه، به عقیده این متخصص گوش و حلق و بینی، از سه علت شایع مشکلات تنفسی در بیماران داوطلب جراحی پلاستیک بینی، دو علت آن، یعنی انحراف تیغه بینی و رشد بیش از اندازه شاخک های بینی، هم زمان با جراحی پلاستیک بینی قابل اصلاح هستند. اما علت سوم که شامل پولیپ های بینی و سینوزیت مزمن است، بهتر است در مرحله ای جدا، پیش از انجام جراحی پلاستیک بینی، درمان شوند، زیرا در صورت تشخیص صحیح و دقیق هر کدام از این مشکلات تنفسی، با درمان مناسب، بیمار داوطلب جراحی پلاستیک بینی، می تواند از رفع مشکل تنفسی و سلامت بینی خود بعد از عمل جراحی، اطمینان حاصل کند.(همشهری)