بدن انسان از تب به عنوان یک سپر دفاعی استفاده می کند و افزایش درجه حرارت بدن، برخی میکروب ها و ویروس ها را از بین می برد و تب یکی از نشانه های خوب بالینی برای آگاهی والدین و پزشک از وجود بیماری های عفونی است.
بیشتر مادران با این صحنه مواجه شده اند: نیمه های شب فرزندتان با درد و ناله پیش شما آمده و شما هم با لمس پیشانی او متوجه تب و داغی سرش شده اید. این لحظات معمولا برای مادران کم تجربه سخت است، چون نمی دانند چه باید بکنند. تب کودک برای آنها کابوس است و به محض اینکه تب سنج یک درجه تب را نشان می دهد، شب را تا صبح بالای سر کودک بیدار می نشینند و مرتب تبش را اندازه می گیرند تا دچار تشنج نشود.
اما درست در همین مواقع است که باید خونسردی خودتان را حفظ کنید. بسیاری از والدین تب را خطرناک می دانند، اما متخصصان معتقدند در خیلی از موارد تب مشکل حادی نیست.
تب چیست؟
برای درک درست اینکه تب چیست، ابتدا باید سراغ هیپوتالاموس که غده ای در مغز است برویم. این غده که در وسط پایه مغز واقع شده مثل یک ترموستات عمل می کند. این ارگان با درک میزان دمای مناسب برای بدن پیامی را به سیستم های عصبی ارسال و آنها را برای رسیدن به دمای مطلوب آماده می کند.
دمای طبیعی بدن 37 درجه سانتی گراد است، البته در برخی افراد اندکی درجه حرارت بدن بالاتر یا پایین تر است. همچنین دمای بدن در طول شبانه روز متغیر است؛ در صبح اندکی پایین تر و در عصر اندکی بالاتر می رود.
وقتی ویروسی وارد بدن و خون کودک شود، موجب تغییراتی در خون و گلبول های سفید و درجه حرارت بالا برای دفاع می شود.
تب عفونی، استامینوفن نمی خواهد
گاهی اوقات در کودکان کمتر از 4 سال به علت عفونت گوش و در کودکان بالای 4 سال به علت سینوبرونشیت علائم بالینی تب و سرفه طول می کشد.
بدن برای افزایش درجه حرارت خون مجبور است به سوخت و ساز بیفزاید و افزایش متابولیسم بدن باعث دفع بسیاری از سموم نهفته در بافت ها می شود.
در این صورت توصیه می شود در مورد تب ناشی از بیماری های عفونی و تب واکسیناسیون، استامینوفن تجویز نشود که دفاع بدن در مقابل میکروب ها کمتر نشود.
اندازه گیری تب و پایین آوردن آن
استفاده از درجه های اندازه گیری تب، وسیله مناسبی برای اندازه گیری دمای بدن است. برای بچه ها به هیچ وجه دماسنج را در دهان یا مقعد قرار ندهید، چراکه خطرناک است و ممکن است شکسته شود.
دماسنج را زیر بغل کودک قرار دهید و هر دمایی را که مشاهده کردید، یک درجه به آن اضافه کنید، یعنی اگر دماسنج تب کودک شما را 38 نشان داد، در حقیقت او 39 درجه تب دارد.
پاشویه یکی از روش های سنتی برای کاهش تب است که هنوز هم به خانواده ها توصیه می شود. والدین می توانند دستمالی را با آب شیر خیس کنند و روی سر و بدن بچه قرار دهند.
حمام کردن روش مناسبی برای کاهش تب نیست، چراکه بچه بیمار است و توان بالایی ندارد و حفظ و کنترل او در این حالت کار سختی است و ممکن است زمین بخورد.
تب بالای 38 درجه در کودکان زیر سه ماه، تب بالای 38.2 در کودکان سه تا شش ماه و تب بالای 38.8 در کودکان بالای شش ماه نیاز فوری به درمان پزشکی دارد
تب فایده هم دارد!
گاهی اوقات به دنبال تب، لرز ایجاد می شود و با وجود تب و پوشاندن کودک با پتو، او احساس سرما و لرز می کند.
رابطه تب و آسیب مغز
واقعیت این است که تب آسیبی به مغز وارد نمی کند. در فردی با عملکرد طبیعی مغز، تب یک واکنش طبیعی به عفونت است.
همان طور که گفته شد هر مغز سالم، یک ترموستات داخلی برای پیشگیری از بالا رفتن دمای بدن و آسیب به مغز دارد.
آسیب مغز تنها زمانی اتفاق می افتد که تب بیش از حد و شوک گرمایی ایجاد شود.
تب بیش از حد زمانی بروز می کند که مغز توان تنظیم حرارت بدن را نداشته باشد یا فرد نتواند خود را خنک کند. اما تب در اثر بیماری یک فرایند طبیعی است و به هیچ کدام از ارگان های بدن آسیب نمی زند.) برترین ها(