خانم دکتر بهرامی: فرهنگ ما به‌گونه‌ای است که بسیار به حرف مردم اهمیت می‌دهد یعنی ما افرادی «مردم محور» هستیم. از بچگی به ما یاد می‌دهند که مثلا «خاله‌ات یا فلان همسایه درباره رفتار تو چه فکری می‌کند؟» و… بنابراین چون محور ما تایید مردم است پس از نظر یک خارجی خیلی آدم‌های خوب و غیرخودخواهی هستیم ولی آنجا که در حلقه روابط خصوصی‌مان است به‌گونه‌ای دیگر است یعنی وقتی با همکارمان، اعضای خانواده‌مان و… مواجه هستیم، خودخواهی‌های خود را نشان می‌دهیم. در زندگی زناشویی هم این خودخواهی خودش را نشان می‌دهد، این خودخواهی از کودکی به‌طور جنسیتی در افراد رشد می‌کند، یعنی همیشه از کودکی به فرزند دختر می‌گویند: «این غذا را برای برادرت گرم کن»، «گوشت غذا را به برادرت بده» به عبارتی از کودکی به دختران یاد می‌دهند که برادرت مرد است و چون بیرون کار می‌کند، باید به او احترام بیشتری بگذاری و… در نتیجه در ذهن دختر اینگونه شکل می‌گیرد که مردی گفته‌اند، زنی گفته‌اند. وقتی در زندگی زناشویی بین زن و مرد تعارضی به‌وجود آمد، آن فرد که باید کوتاه بیاید زن است و در نتیجه زندگی باید مطابق میل مرد باشد پس مردان خودخواه‌تر می‌شوند.
وقتی خودخواهی خوب است
آقای دانیلیان: ما یک‌سری روان‌درمانی‌هایی داریم به اسم راه‌حل مدار، یعنی اگر راه‌حلی به نتیجه برسد خوب است، در این درمان‌ها مهم این است که نتیجه چگونه باشد. در تئوری‌های جدید می‌گویند اگر فردی خودخواه باشد و نتیجه کارش خوب باشد بهتر از فردی است که انسان‌دوست باشد ولی نتیجه کارش بد باشد. مثلا اگر دانش‌آموزی به خاطر خودخواهی ورقه‌اش را به دانش‌آموز تنبل نشان ندهد از لحاظ اجتماعی کار خوبی است چون تنبلی تقویت نمی‌شود. به‌نظر من آنچه خودخواهی را مثبت یا منفی می‌کند جایی است که خودخواهی صورت می‌گیرد. ممکن است شما آدم خودخواهی باشید ولی برای خانواده‌تان این خودخواهی خوب باشد چون مثلا به لحاظ مالی خوب تامین می‌شوند. وقتی می‌خواهیم درباره مثبت یا منفی بودن خودخواهی صحبت کنیم باید چند نکته را درنظر بگیریم یکی اینکه آیا خودخواهی فرد در روابط بین فردی او اثرگذاشته است؟ دوم اینکه آیا فرد از این خودخواهی احساس ناخوشایندی دارد و چقدر روی محیط تاثیر می‌گذارد؟ روانشناس وقتی می‌خواهد فردی خودخواه را معاینه کند اثرات خودخواهی او را درنظر می‌گیرد و اگر این اثرات منفی بود، تصمیم می‌گیرد. بنابراین نمی‌‌توان به‌طورکلی گفت خودخواهی بد یا خوب است چون مهم این است که این خوبی یا بدی برای چه کسی است.
ایرانی ها خودخواه‌ترند؟
خانم دکتر بهرامی: شاید بتوان گفت ما ایرانی‌ها نسبت به ملل دیگر خودخواه‌تریم چون هنوز کار گروهی بلد نیستیم. شما به یک کتاب خارجی نگاه کنید، می‌بینید که حاصل کار چند نویسنده است ولی کمتر کتاب ایرانی وجود دارد که با همکاری چند نویسنده نوشته شده باشد. ما ایرانی‌ها هنوز یاد نگرفته‌ایم که هویت جمعی نیز ارزشمند است، ما هنوز یاد نگرفته‌ایم که با هم کار کنیم، یاد نگرفته‌ایم که با هم همکاری داشته باشیم بنابراین در کارهای جمعی چندان موفق نیستیم و بیشتر تلاش می‌کنیم فردیت‌مان بدرخشد، به این معنا می‌شود گفت که ما ایرانیان خودخواه‌تریم. البته باید یادآور شد که اینجا کاملا مثل یک تیغ دولبه است، از یک جهاتی مردم ایران خودخواه‌ترند و از یک جهاتی نه. مردم ایران در روابط بین فردی وقتی با کسی رابطه نزدیکی دارند، کمتر خودخواه هستند چون حاضرند گاهی از حق خود بگذرند ولی مردم غرب اینگونه نیستند و به‌راحتی می‌گویند:«این مشکل توست، پس خداحافظ.» اما در جاهایی که در انتها یک منفعت شخصی مطرح باشد، به عبارتی مردم ایران خودخواه‌ترند.