نخستین جلسه ستاد کشور کنترل دخانیات در دولت یازدهم که به ریاست سید حسن قاضی زاده هاشمی، وزیر بهداشت برگزار شد. در این نشست وزیر بهداشت گفت: تا به حال سیاست ها و تصمیمات این ستاد برای مبارزه با استعمال دخانیات موفق نبوده است، با توجه به آمار فزاینده مصرف دخانیات در کشور و در طی سالهای اخیر، باید مسیرمان در کنترل مصرف دخانیات و مبارزه با آن را تغییر دهیم.
هاشمی ضمن تاکید بر تشکیل کمیته ای در ستاد کشوری کنترل دخانیات برای پیگیری اساسی اقدامات مربوط به این حوزه، گفت: مهمترین تصمیم این جلسه ستاد، عزم جدی برای تغییر رویکردهای گذشته به منظور مبارزه با استعمال دخانیات بود. چون گاهی اوقات تصمیماتی غلط گرفته می شود که اصرار بر اجرای آن ها منطقی نخواهد بود.
وی با اشاره به این که مسلما با برگزار کردن سالیانه یک جلسه، نمی توانیم از کاهش عمر ایرانی ها ناشی از استعمال دخانیات جلوگیری کنیم، افزود: فراموش نکنیم که حذف کامل تولید سیگار نیز میسر نیست. ولی با تشکیل کمیته ای در ستاد کشوری کنترل دخانیات، می توان این امکان را فراهم کرد تا بخصوص از طریق مردم و مشارکت های مردمی تخلفات در حوزه دخانیات را کاهش دهیم.
به گفته وزیر بهداشت برای مبارزه با دخانیات، در کل کشور باید یک عزم جدی وجود داشته باشد. قوه قضاییه، قوه مقننه، قوه مجریه و از همه مهمتر مردم باید این خطر را جدی بگیرند و روش خود را در مبارزه با دخانیات تغییر دهند.
او گفت: در طول 5 سال گذشته مصرف سیگار دو برابر شده و این نشان می دهد باید از اشتباهات گذشته درس بگیریم، در این زمینه می توانیم از الگوهای بین المللی موفق نیز استفاده کنیم. اگر به این موفقیت نایل شویم، در کنار همکاری جدی مردم، مصرف سیگار کاهش خواهد یافت.
هاشمی در ادامه سخنانش اظهار کرد: در حال حاضر یک سوم سیگارهای موجود در کشور از مسیر قاچاق وارد شده اند در حالی که این روند به راحتی قابل کنترل است. افزایش مالیات بر سیگار می تواند یکی از اقدامات موثر برای مبارزه با قاچاق باشد.
وزیر بهداشت همچنین با اشاره به توجه جدی شخص ریاست جمهوری در افزایش ارتقاء سلامت در جامعه، گفت: امیدواریم از این به بعد قدمهای موثر و واقع بینانه ای در کاهش مصرف دخانیات برداشته شود. مبارزه با دخانیات تکلیفی نیست که صرفا به عهده وزارت بهداشت باشد. در واقع ما در این وزارت خانه قربانی استعمال دخانیات هستیم و بخش عمده ای از اعتباراتمان صرف درمان بیمارانی می شود که با سیگار زندگی کرده اند.
وزیر دادگستری در نهمین جلسه ستاد کشوری کنترل دخانیات که با ریاست وزیر بهداشت در وزارت بهداشت برگزار شد، همکاری دادگستری و قوه قضاییه را با ستاد کشوری کنترل دخانیات برای کاهش مصرف دخانیات اعلام کرد.
مصطفی پورمحمدی گفت: در جلسه ستاد کشوری کنترل دخانیات به این نتیجه رسیدیم تصمیماتی که تا به حال برای مبارزه با دخانیات گرفته بودیم، موفق نبوده و متاسفانه منجر به افزایش مصرف دخانیات به ویژه قلیان شده است.
وی با اشاره به این که همچنین در خصوص کاهش قاچاق تا به حال توفیقات زیادی نداشته ایم، ادامه داد: در حوزه مصرف سیگار با یک زنجیره پیوسته در تولید، توزیع، مصرف، واردات و نظارت بر کیفیت کالا مواجه هستیم.
پورمحمدی در ادامه گفت: در قوه قضاییه مهمترین وظیفه ما این است که قاچاق صورت نگیرد نه این که با بروز این اتفاق حکم قضایی شدید برای آن صادر کنیم. چون آثار اجتماعی پرونده های قضایی طولانی مدت است و باید در این زمینه بیشتر به پیشگیری پرداخت. خوشبختانه در حوزه پیشگیری و مبارزه با دخانیات، وزارت بهداشت میزبان شده است. ما نیز اعلام آمادگی کرده ایم که با این وزارت خانه همکاری کامل داشته و با شبکه های غیر مجاز و نمایندگی ها و عواملی که به صورت غیر قانونی مبادرت به توزیع سیگار و مواد دخانی می کنند، برخورد کنیم.
وی گفت: مهمترین مساله در حوزه دخانیات، مصرف این مواد بخصوص در جوانان و نوجوانان، زنان و دختران است.در این قشر مصرف دخانیات باید به صورت یک ضد ارزش در بیاید. آموزش و پرورش باید در این زمینه فعالیت های موثر داشته باشد و اقدام به فرهنگ سازی در سنین مدرسه کند. ضمن این که رسانه ملی در این میان از همه ارگان ها نقش پررنگ تری در تبلیغ آثار سوء محصولات دخانی دارد.
پورمحمدی گفت: بحث قاچاق در کشور بسیار مزمن و نگران کننده است به طوری که خیلی از کالاهای قاچاق متاسفانه از مسیرهای مشخصی وارد کشور می شود، ضعف گمرک در ورود کالاهای قاچاق و اشتباه در قیمت گذاری محصولات دخانی نقش مهمی در بالا بردن انگیزه قاچاق دارد. برای همین است که تاکید می کنیم باید در اخذ مالیات روی این کالاها دقت کنیم و زنجیره ای ایجاد نماییم که در این راه صرفه اقتصادی برای قاچاق ایجاد نشود.
وی بیان داشت: هر چند سیگار کالای مناسبی نیست ولی باید تمام سعی مان این باشد که شبکه توزیع دخانیات را مدیریت کنیم و کیفیت تولیدات داخل را بالا ببریم تا از واردات این محصولات تا جایی که امکان دارد، جلوگیری شود. واردات سیگار رقم بسیار بالایی را به خود اختصاص داده است و سیگارهای وارداتی چندین برند پرمصرف هستند که البته در ایران نیز حجم حضورشان در مقایسه با کشورهای دیگر بیشتر است. این روند می طلبد که دست واسطه ها، دلال ها و رقبا را در این حوزه کوتاه کنیم.
وزیر دادگستری گفت: برای مبارزه با دخانیات نباید به تندترین و خشن ترین حوزه کنترلی روی بیاوریم. ضروری است در گام نخست، بر بازار تولید، توزیع و مصرف دخانیات حاکم شویم و بعد اولویتهای دیگر را تعیین کنیم. انجمن ها و سازمان های مردم نهاد در پیشگیری از مصرف دخانیات نقش بسیار پررنگی می توانند داشته باشند.
وی در بخش دیگری از سخنانش افزود: بالا بردن کیفیت سیگارهای تولید داخل و کاهش مضرات آن، در کنار کنترل اماکن عمومی مسلما از اقدامات اساسی جهت کاهش مصرف دخانیات هستند نه این که با حرکات تند باعث تحریک مردم برای استقبال هرچه بیشتر از مصرف این کالاها شویم.
پورمحمدی اظهار کرد: تفنن قلیان را بین جوانان با جدیت و دقت کنترل کنیم. برای مصرف قلیان باید راهکار منطقی یافت وگرنه با قشری مواجه می شویم که تصورشان بر این است هرگونه تفنن و سرگرمی در جامعه دست نیافتنی است. برای مبارزه با افزایش دوبرابری نرخ مصرف قلیان باید منطقی جامع و پیگیر را در کمیته ستاد کشوری کنترل دخانیات دنبال کنیم.
افزایش مالیات دخانیات، مصرف دخانیات در جوانان را کاهش می دهد
معاون بهداشت وزارت بهداشت در جلسه ستاد کشوری کنترل دخانیات با اشاره به افزایش بیش از دو برابری مصرف قلیان در مقایسه با دوره های قبل، نسبت به گرایش مصرف کنندگان قلیان به سیگار و سایر مواد هشدار داد.
دکتر علی اکبر سیاری گفت: در حال حاضر در ایران حدود 7 میلیون و هفتصد هزار نفر مصرف کننده انواع مواد دخانی هستند و 4 درصد از کل مرگ و میر بالای 30 سال، به مصرف دخانیات انتساب داده شده است.
وی با اشاره به این که سالانه حدود ده هزار میلیارد تومان در اثر استعمال دخانیات دود می شود، ادامه داد: علاوه بر سرطانهای سر و گردن، دستگاه گوارش، دستگاه ادراری، سرطان خون و سرطان های زنان، بیماری های قلبی عروقی، بیماری های مزمن تنفسی و مشکلات مرتبط با باروری و سقط جنین از عوارض دیگر استعمال دخانیات محسوب می شود.
سیاری ضمن اشاره به مشکلات اجتماعی ناشی از مصرف قلیان در جامعه گفت: ارزش دانستن مصرف قلیان، ضعف آگاهی لازم از مضرات آن و همچنین استفاده از قلیان به عنوان یک وسیله تفننی و تفریحی، از یک سو و وجود نگاه اشتغال زایی ناشی از مصرف قلیان از سوی دیگر، در کنار ضعف هماهنگی های بین بخشی، باعث شده هر روز تعداد بیشتری از افراد جامعه بخصوص جوانان به مصرف قلیان گرایش داشته باشند.
معاون بهداشتی وزارت بهداشت ضمن تاکید بر لزوم افزایش قیمت و مالیات سیگار گفت: افزایش 10 درصدی مالیات دخانیات باعث کاهش 4 درصدی مصرف دخانیات و کاهش 8 درصدی مصرف این کالا می شود. ضمن این که افزایش مالیات دخانیات به طور ویژه ای با کاهش مصرف جوانان و افراد بی بیضاعت همراه است.
وی در پایان بر وجود محیط های عاری از دود، الصاق تصاویر هشداردهنده روی پاکت های سیگار، محدودیت دسترسی به دخانیات و افزایش سطح آگاهی های عمومی برای کاهش استعمال دخانیات تاکید کرد. (پایگاه خبری وزارت بهداشت)