آیا بذرکتان یک ماده غذایی جدید و عجیب است؟ مطالعات ابتدایی در زمینه این ماده نشان داده که بذر کتان در مبارزه با بیماریهای قلبی، دیابت و سرطان سینه نقش بسیار مهمی دارد. فواید این ماده به قدری زیاد است که بعضیها لقب قدرتمندترین غذای گیاهی در سیاره زمین را به آن دادهاند. شواهدی وجود دارد که این ماده ریسک بیماریهای قلبی، سرطان، دیابت وسکتههای مغزی را کاهش میدهد. شاید تمام این فواید در یک دانه بسیار کوچک به راحتی قابل درک نباشد اما باید گفت که ارزش این دانه به ظاهر کوچک و به ظاهر کمارزش در طول قرنهای متوالی ثابت شده است.
تحقیقات نشان دادهاند که مصرف بذرکتان، ریسک ابتلا به سرطان، بیماریهای ریه و ناراحتیهای قلبی و انسداد عروق را کاهش میدهد.
سرطان: مطالعات اخیر موید این مطلب هستند که مصرف این ماده در پیشگیری از سرطانها به خصوص سرطان سینه، پروستات و روده بسیار موثر است. همچنین مطالعاتی که روی حیوانات انجام شده نشان دادهاند که اسید چرب گیاهی امگا 3 موجود در بذر کتان که ALA نامیده میشود از رشد و انتشار تومورهای سرطانی جلوگیری میکند. بهعلاوه Lignans موجود در بذر کتان یکسری محافظتهایی در بدن در برابر سرطانهایی که با تغییرات هورمونی ایجاد میشوند و به این تغییرات حساس هستند، ایجاد میکند. مطالعات نشان داده مصرف این ماده هنگام بلوغ و در دوران رشد ریسک سرطان سینه را کاهش میدهد. مکانیسم اثرگذاری Lignans درجلوگیری از سرطان به شرح زیر است:
بلوکه کردن آنزیمهایی که در فرآیند متابولیسم هورمونی نقش دارند.
جلوگیری و متوقف کردن رشد و انتشار سلولهای سرطانی.البته بقیه مواد موجود در بذرکتان هم ویژگی آنتیاکسیدانی دارند که در برابر سرطانها و بیماریهای قلبی بسیار مفید هستند.
بیماریهای عروق: تحقیقات نشان داده امگا3 گیاهی از طریق چند مکانیسم متفاوت به سیستم عروقی کمک میکند و از بیماریهای قلبی-عروقی میکاهد.
مطالعات متعددی که روی آثار بذرکتان انجام شده نشان دادهاند که رژیمهای غذایی که سرشار از امگا 3 هستند از ایجاد رسوب ولخته شدن خون در رگها جلوگیری میکنند و بهخصوص از لختهشدن گلبولهای سفید خون در جدار داخلی رگها محافظت به عمل میآورند. آمارها نشان داده که Lignans موجود در بذر کتان انسداد عروق را تا 75 درصد کاهش میدهد. امگا 3 گیاهی همچنین نقش مهمی در حفظ ریتم طبیعی قلب دارد و در درمان تپش قلب، بینظمی ضربان قلب و ناراحتیهای قلبی به طور کلی بسیار موثر است؛ اگر چه هنوز مطالعات دانشمندان در این خصوص ادامه دارد.
مصرف روزانه بذر کتان کلسترول خون را نیز تنظیم میکند، افزایش کلسترول بد در سیستم گردش خون ریسک بیماریهای قلبی، دیابت، چاقی و سندرمهای متابولیکی را افزایش میدهد.
بنابر یک مطالعه فرانسوی ـ کانادایی که روی زنان یائسه صورت گرفته نشان داده شده مصرف 4 قاشق سوپخوری پودر بذر کتان به مدت یکسال اثر شگرفی در کاهش میزان کلسترول بد خون داشته است که این نتیجه به فواید مواد تشکیلدهنده در بذرکتان (امگا3 ala، فیبر Lignans) برمیگردد.
دیابت: مصرف روزانه Lignans موجود در بذر کتان میزان قند خون را نیز کنترل میکند. این نتیجه براساس مطالعاتی که روی افراد مبتلا به دیابت نوع دوم صورت گرفته،به دست آمده است.
التهاب: دو جزء موجود در بذر کتان ALA و Lignans التهابات ناشی از بیماریهای پارکینسون و آسم را بهوسیله بلوکهکردن عوامل آزاد التهابزا کاهش میدهند.
امگا 3 گیاهی ALA در کاهش عکسالعمل بدن موجودات نسبت به عوامل التهابزا نقش موثری دارد و براساس مطالعاتی که روی حیوانات صورت گرفته، مشخص شده که Lignans سطح چندین عامل التهابآور را کاهش میدهد. بنابراین یکی دیگر از راههایی که بذرکتان از سکتههای مغزی و قلبی جلوگیری میکند از طریق کاهش عکسالعملهای التهابی و انسداد رگها و عروق است.
گرگرفتی یا بروز ناگهانی احساس گرما: براساس مطالعهای که روی زنان یائسه در سال 2007 صورت گرفته مشخص شده مصرف 4 قاشق سوپخوری از پودر بذر کتان به طور روزانه، احساس گرگرفتگی را درخانمها به نصف کاهش میدهد و شدت گرگرفتگی را نیز تا 57درصد کاهش میدهد. حتی خانمهایی که به مدت یک هفته از این ماده استفاده کردهاند هم متوجه اثر آن شدهاند؛ اما بهترین نتیجه ممکن پس از 2 هفته مصرف به دست میآید.