گرسنگی قبل از خوردن: گرلین هورمونی است که از دستگاه گوارش ترشح شده و اشتها را تحریک میکند. فاصله بسیار زیاد بین وعدههای غذایی قطعا یکی از راههای پیری زودرس است. دلیل آن ترشح گرلین از معده خالی و ایجاد پیام گرسنگی زیاد در مغز و پرخوری در وعده بعدی است که سبب اضافه دریافت انرژی و چاقی میشود. نکته اینکه با دریافت غذا حدود 30 دقیقه طول میکشد که سطح گرلین به میزان اولیه برگردد و مشکل اصلی اینجاست که فرد گرسنه علاوه بر پرخوری سریع هم میخورد و این دلیلی دیگر برای اضافه دریافت کالری است.
چه بکنیم؟
میانوعدههای مختصر و کمکالری صبح، بعدازظهر و آخر شب را در برنامه غذایی خود بگنجانید. در صورتی که وعده وسط روز فراموش شد سعی کنید وعده بعدی را با آرامش خورده، بر رفتار غذا خوردن خود مسلط باشید و از پر خوری پرهیز کنید.
مصرف بسیار زیاد مواد شیرین: مصرف زیاد ساکاروز (قند گیاهی تصفیهشده، فرآیند و کریستاله شده) و قندها سبب افزایش سریع قند خون و تحریک ترشح انسولین میشود و در پاسخ مقدار زیادی گلوکز به درون سلولها میرود و یکی از فرآیندهای پیری یعنی گلیکوزیلاسیون پروتئینها را تسریع میکند. هرچند گلیکوزیلاسیون یک روند درونی است؛ اما پیری پوست اولین علامت بیرونی آن است. در واقع پوست به تدریج با مکانیسم گلیکوزیلاسیون قدرت ترمیم خود را از دست میدهد.
از سوی دیگر گلیکوزیلاسیون روند استرس اکسیداتیو، که یکی از تئوریهای پیری بر آن استوار است را آغاز میکند. مولکولهای قند، همچون خردههای شیشه میتوانند به هر چیزی که سر راهشان قرار گیرد آسیب بزنند. این آسیب از نوع اکسیداسیون است و ترکیبات نهایی این روند گلیکوزیلاسیون- اکسیداسیون AGE نام دارند. تجمع ترکیبات AGE تا حدی در بدن طبیعی است اما تحت فرآیند پیری و رژیم غذایی مملو از شکر و قندهای ساده تا 5 برابر افزایش مییابد. AGEها به منبع تولید انرژی سلول یعنی میتوکندری آسیب وارد کرده در نتیجه عوارض پیری همچون کاهش حافظه، شنوایی و بینایی را تشدید میکنند. یافتههای جدید نشان میدهند AGEها در پلاکهای آترواسکلروزیس بیماران قلبی- عروقی و مغز بیماران مبتلا به آلزایمر و پارکینسون تجمع مییابد. گلیکوزیلاسیون نقشی در پیدایش کاتاراکت(آب سیاه) دارد.
چه بکنیم؟
مواد غذایی کمقند را انتخاب کنید. از غلات 100 درصد کامل و سبوسدار، حبوبات، سبزیجات و مواد فیبری استفاده کنید.
ضعف نفس در برابر فستفودها: فستفودها منبع غنی اسیدهای چرب ترانس هستند. اسید چرب ترانس یکی از مهمترین موادی که ماشه پیری را میچکاند. اثرات جنایتبار اسیدهای چرب ترانس آنقدر زیاد است که با جزئیات آن میتوان یک کتاب نوشت؛ اما اجازه بدهید تنها به بدترین آن اشاره کنیم؛ التهاب. دریافت طولانیمدت اسیدهای چرب ترانس همچون شعلهور شدن نفت سفید روند التهاب را شروع کرده و به طور مزمن گسترش میدهد.
چه بکنیم؟
از زل زدن به فستفود و مغازههای فستفودخودداری کنید. در رستوران به ترکیبات غذایی که سفارش میدهید دقت کنید و درسوپرمارکت برچسب غذاها را بخوانید. در صورت مشاهده «اسیدهای چرب ترانس» یا «روغن هیدروژنه» یا «اجزا هیدروژنه» در ترکیبات آن غذا در انتخاب خود تجدیدنظر کنید.