دندانتان به غذاهای گرم و سرد حساسیت زیادی نشان می دهد و گاهی نیز هنگام جویدن غذا دچار درد می شوید. به دندان پزشک مراجعه می کنید و متوجه می شوید یکی از دندان هایتان به طور عمودی دچار شکستگی شده و این شکستگی تا ریشه ادامه یافته…در واقع دندان به دو نیم تقسیم شده است، اما چرا این اتفاق می افتد و راه حل مناسب چیست؟ در حالت طبیعی در دهان ۲۸ دندان (بدون احتساب دندان عقل) وجود دارد. فشار های ناشی از جویدن به صورت متعادل و مناسب به دندان ها وارد می شود و دندان ها نیز این فشار را به فک بالا و پایین منتقل می کنند اما در صورتی که شخصی به هر دلیلی چند دندان خود را از دست بدهد، نیرویی که هنگام جویدن به وسیله عضلات جونده به دندان های باقیمانده وارد می شود، بیشتر از حالت طبیعی خواهد بود و سهم هر دندان از فشار جویدن، بیش از حد طبیعی بالا می رود. این حالت در دندان هایی که به دلیل پوسیدگی وسیع، درمان ریشه شده اند یا دارای پرکردگی وسیع هستند نیز دیده می شود. همچنین ممکن است فشار وارده به دندان از حد تحمل آن بالاتر باشد و باعث شود ترک بخورد که با گذشت زمان، این ترک به شکستگی وسیع و ممتد تبدیل می شود. شکستگی عمودی ریشه، از تاج دندان و سطح جونده آغاز می شود، تا ریشه دندان امتداد پیدا می کند و در نهایت باعث دو نیم شدن دندان خواهد شد. علایم شکستگی عمودی ریشه در دندان های زنده (دارای عصب) و غیرزنده (دندانی که در اثر التهاب و عفونت شدید یا عصب کشی، عصب ندارد) متفاوت است. در دندان های زنده ضمن اینکه دندان به محرک های سرما و گرما حساس خواهد شد، حساسیت به درد نیز حین جویدن احساس می شود. ساختمان دندان شامل : دندان از مینا، عاج و پالپ تشکیل شده است. پالپ دندانی، حاوی اعصاب و عروق خونی است. هنگام عمل جویدن، قطعه های ترک خورده دندانی حرکت می کنند و باعث تحریک پالپ می شوند. در نتیجه جویدن می تواند باعث ایجاد درد و ناراحتی برای بیمار شود و اگر درمان مناسب و به موقع انجام نشود، باعث بروز بافت مرده و عفونت پالپ خواهد شد. دندان غیرزنده عصب ندارد ولی شکستگی این دندان ها بی علامت نخواهد بود. در دندان های غیرزنده، علایم بیشتر به صورت آبسه پریودنتال بروز می کند. به این صورت که باکتری ها از محل شکستگی به بافت های اطراف ریشه دندان نفوذ می کنند و می توانند باعث ایجاد التهاب، عفونت لثه و ایجاد حفره شوند. تشخیص این شکستگی آسان است. بیماران با مشاهده علایم باید به دندان پزشک مراجعه کنند. دندان پزشک ابتدا به معاینه کلینیکی می پردازد سپس با بررسی های بیشتر از طریق رادیوگرافی باید به دنبال کشف علت ناراحتی بیمار بود. البته تشخیص این نوع شکستگی برای دندان پزشک کار آسانی نیست. گاهی شکستگی عمودی ریشه در رادیوگرافی مشخص است اما در مواردی به علت ماهیت دوبعدی رادیوگرافی، ممکن است این نوع شکستگی در عکس نیز قابل مشاهده نباشد. در این شرایط دندان پزشک می تواند از ابزار های جدیدتر برای تشخیص استفاده کند. این دندان ها اغلب قابل نگهداری نیستند و اصلاح و ترمیمشان ممکن نیست. درمان آنها کشیدن و جایگزین کردن آنها با ایمپلنت یا پروتز دندانی است. در برخی موارد دندان پزشکان می توانند با تشخیص زودهنگام ترک دندانی، از تبدیل آن به شکستگی و ایجاد درد و ناراحتی بیشتر جلوگیری کنند. دکتر ساینا شمس زاده دندانپزشک
منبع:روزنامه سلامت/پرنیان پناهی