عفونت های قارچی واژینال که به آنها candidiasis یا کاندیدیاز هم گفته می شود، عفونت های شایعی در خانم ها هستند. این عفونت ها توسط قارچی به نام کاندیدا ایجاد می شوند و عوارض آزاردهنده ای مانند خارش شدید، ورم و التهاب و سوزش را ایجاد خواهند کرد.
بر اساس آمارهای منتشر شده از هر چهار خانم، سه نفر در طول عمرشان حتی برای یکبار هم که شده عفونت قارچی واژن را تجربه می کنند. البته زمانی که شما به یک نوع عفونت قارچی مبتلا می شوید، استعداد بیشتری برای ابتلا به نوع دیگر آن را خواهید داشت.
عفونت های قارچی واژینال می توانند از طریق رابطه جنسی منتقل شوند، اما در طبقه بندی بیماری ها به عنوان یک بیماری منتقله جنسی در نظر گرفته نمی شوند. درمان این نوع عفونت ها معمولا ساده و امکان پذیر است، اما بر اساس نوع عفونت و شدت آن متفاوت خواهد بود.
حقایقی درباره عفونت قارچی زنانه
چه چیزی باعث ابتلا به عفونت قارچی واژینال می شود؟
کاندیدا در حقیقت نوعی قارچ است که به طور طبیعی در محیط واژن وجود دارد. وضعیت رشد قارچ کاندیدا بر اساس میزان رشد و فعالیت باکتری لاکتوباسیلوس در واژن تعیین می شود. این در حالی است که خود باکتری لاکتوباسیلوس تاثیر قابل توجهی در این بیماری و عوارض آن ندارد. بلکه رشد کاندیدا و فعالیت آن است که علامت ها و عوارض آزاردهنده عفونت قارچی واژینال را باعث می شود.
بیشتر این عفونت ها از نوعی کاندیدا به نام کاندیدا آلبیکنز ناشی می شود. این نوع عفونت های قارچی معمولا به راحتی قابل درمان هستند.
اگر شما مبتلا به یک عفونت قارچی مقاوم به درمان و یا برگشت پذیر شده اید و علامت های این بیماری ضمن پیگیری درمان همچنان ادامه دارند، احتمالا به نوع دیگری از عفونت قارچی واژینال مبتلا شده اید. تست های آزمایشگاهی و نمونه گیری از عفونت، به پزشک کمک می کند که با پی بردن به نوع عفونت قارچی، بهترین درمان را برای آن در پیش بگیرد.
ناهنجاری ها و اختلالاتی که باعث رشد بیش از حد قارچ کاندیدا در محیط واژن می شوند از قرار زیر اند:
– آنتی بیوتیک ها (مصرف آنتی بیوتیک ها، با تاثیر بر میزان باکتری لاکتوباسیلوس موجود در فضای واژن، محیط را برای رشد بیشتر قارچ کاندیدا فراهم خواهند کرد)
– بارداری
– دیابت کنترل نشده
– ضعف سیستم ایمنی
– دوش واژینال
– برنامه غذایی نامناسب و مصرف زیاد مواد غذایی شیرین
– اختلالات هورمونی نزدیک دوران قاعدگی
– استرس
– بی خوابی و اختلالات خواب
در بیشتر موارد افراد می دانند چه عواملی باعث ابتلا به این عفونت ها در آنها می شود، مثلا برخی خانم ها اظهار می دارند که مدتی بعد از مصرف برخی آنتی بیوتیک ها به عفونت واژن مبتلا می شوند
نشانه های عفونت قارچی واژینال
عفونت های قارچی واژینال علامت های متعدد و البته شایعی دارند. معمولا شدت این علائم با گذشت زمان و همچنان درمان نشدن بیماری، شدیدتر و بدتر می شود.
علائم شایع این بیماری از قرار زیر اند:
– خارش
– سوزش
– احساس درد
– افزایش ترشحات واژن که معمولا تیره رنگ و غلیظ می شود
– احساس درد و سوزش در زمان مقاربت با همسر
– راش های پوستی در اطراف مقعد
تشخیص ابتلا به عفونت قارچی واژینال
تشخیص عفونت های قارچی واژینال ساده است. پزشک معمولا فرایند تشخیص را با گرفتن شرح حال و تاریخچه بیماری شروع می کند، مثلا اینکه بیماری در گذشته مبتلا به عفونت قارچی بوده یا نه، و البته سوال هایی در خصوص سابقه ابتلا به عفونت های منتقله از راه جنسی.
مرحله بعد معاینه بالینی بیمار است. گاهی معاینه برای تشخیص قطعی کافی خواهد بود اما در سایر موارد نمونه گیری از بافت واژن و ارجاع به آزمایشگاه برای تشخیص قطعی نوع عفونت و بیماری الزامی است و با تشخیص قطعی نوع بیماری، درمان آغاز می شود.
بهترین درمان عفونت های واژینال کدام است؟
عفونت های خفیف و ساده
همانطور که گفتیم انتخاب نوع درمان به شدت و نوع عفونت وابسته است. در موارد خفیف و ساده ی بیماری یک برنامه تک دارویی، دو دارویی یا سه دارویی که ترکیبی است از داروهای ضد قارچ به بیمار داده می شود. این درمان می تواند به صورت قرص های خوراکی، کرم های واژینال، لوسیون، پماد یا شیاف باشد. پیگیری این درمان ها معمولا به علائم آزاردهنده عفونت واژینال پایان خواهند داد. در صورتی که با وجود این درمان ها علائم طی نهایتا دو ماه باقی ماند لازم است وضعیت را حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
عفونت های جدی تر
همانطورکه گفتیم انواع خاصی از این عفونت ها به درمان های معمول ضد قارچی پاسخ نمی دهد و نیازمند درمان های جدی تر است. در صورتی که شما نیز یکی از تغییرات و علائم زیر را تجربه کردید، مراتب را هرچه سریع تر به پزشک گزارش دهید تا درمان های جدی تر را هرچه سریع تر برای شما در پیش بگیرد:
– قرمزی، ورم و خارش شدید در ناحیه واژن که به زخم شدن واژن منجر شده است.
– سابقه ابتلا به بیش از چهار مرتبه عفونت ویروسی طی یک سال گذشته
– ابتلا به عفونتی قارچی غیر از کاندیدا آلبیکنز
– بارداری
– ابتلا به دیابت کنترل نشده و ضعف سیستم ایمنی در اثر درمان با داروهای خاص یا ابتلا به بیماری هایی مانند ایدز
اقداماتی برای پیشگیری از ابتلا به عفونت های قارچی واژینال
در بیشتر موارد افراد می دانند چه عواملی باعث ابتلا به این عفونت ها در آنها می شود، مخصوصا خانم هایی که تجربه عفونت های واژینال مکرر را داشته باشند، مثلا برخی خانم ها اظهار می دارند که مدتی بعد از مصرف برخی آنتی بیوتیک ها به عفونت واژینال مبتلا می شوند. پس به طور کلی با شناخت علت های اولیه و شروع کننده ابتلا به بیماری قادر خواهیم بود تا از ابتلا به بیماری پیشگیری کنیم.
برای مثال:
– اجتناب از پوشیدن شلوار تنگ، جوراب شلواری، لباس تنگ و یا شلوار استرچ
– پرهیز از استفاده از دئودورانت ها و دئودورانت موجود در تامپون زنانه
– عدم استفاده از لباس زیر نم دار و مرطوب
– داشتن برنامه غذایی متعادل
– مصرف مکرر و روزانه ماست و سایر مواد غذایی کمک کننده به رشد باکتری های مفید و مصرف پروبیوتیک ها
– انتخاب لباس زیر نرم با الیاف طبیعی مانند پنبه، کتان، ابریشم
– اجتناب از نشستن در وان آب گرم و حمام های مکرر و وسواسی
– شستشو و ضد عفونی کردن لباس زیر با آب گرم
– اجتناب از دوش واژینال و عدم استفاده لوسیون های ضدعفونی کننده واژن به طور خودسرانه و بدون مشورت با پزشک
چه چیزی باعث ابتلا به عفونت قارچی واژینال می شود؟
کاندیدا در حقیقت نوعی قارچ است که به طور طبیعی در محیط واژن وجود دارد. وضعیت رشد قارچ کاندیدا بر اساس میزان رشد و فعالیت باکتری لاکتوباسیلوس در واژن تعیین می شود. این در حالی است که خود باکتری لاکتوباسیلوس تاثیر قابل توجهی در این بیماری و عوارض آن ندارد. بلکه رشد کاندیدا و فعالیت آن است که علامت ها و عوارض آزاردهنده عفونت قارچی واژینال را باعث می شود.
بیشتر این عفونت ها از نوعی کاندیدا به نام کاندیدا آلبیکنز ناشی می شود. این نوع عفونت های قارچی معمولا به راحتی قابل درمان هستند.
اگر شما مبتلا به یک عفونت قارچی مقاوم به درمان و یا برگشت پذیر شده اید و علامت های این بیماری ضمن پیگیری درمان همچنان ادامه دارند، احتمالا به نوع دیگری از عفونت قارچی واژینال مبتلا شده اید. تست های آزمایشگاهی و نمونه گیری از عفونت، به پزشک کمک می کند که با پی بردن به نوع عفونت قارچی، بهترین درمان را برای آن در پیش بگیرد.
ناهنجاری ها و اختلالاتی که باعث رشد بیش از حد قارچ کاندیدا در محیط واژن می شوند از قرار زیر اند:
– آنتی بیوتیک ها (مصرف آنتی بیوتیک ها، با تاثیر بر میزان باکتری لاکتوباسیلوس موجود در فضای واژن، محیط را برای رشد بیشتر قارچ کاندیدا فراهم خواهند کرد)
– بارداری
– دیابت کنترل نشده
– ضعف سیستم ایمنی
– دوش واژینال
– برنامه غذایی نامناسب و مصرف زیاد مواد غذایی شیرین
– اختلالات هورمونی نزدیک دوران قاعدگی
– استرس
– بی خوابی و اختلالات خواب
در بیشتر موارد افراد می دانند چه عواملی باعث ابتلا به این عفونت ها در آنها می شود، مثلا برخی خانم ها اظهار می دارند که مدتی بعد از مصرف برخی آنتی بیوتیک ها به عفونت واژن مبتلا می شوند
نشانه های عفونت قارچی واژینال
عفونت های قارچی واژینال علامت های متعدد و البته شایعی دارند. معمولا شدت این علائم با گذشت زمان و همچنان درمان نشدن بیماری، شدیدتر و بدتر می شود.
علائم شایع این بیماری از قرار زیر اند:
– خارش
– سوزش
– احساس درد
– افزایش ترشحات واژن که معمولا تیره رنگ و غلیظ می شود
– احساس درد و سوزش در زمان مقاربت با همسر
– راش های پوستی در اطراف مقعد
تشخیص ابتلا به عفونت قارچی واژینال
تشخیص عفونت های قارچی واژینال ساده است. پزشک معمولا فرایند تشخیص را با گرفتن شرح حال و تاریخچه بیماری شروع می کند، مثلا اینکه بیماری در گذشته مبتلا به عفونت قارچی بوده یا نه، و البته سوال هایی در خصوص سابقه ابتلا به عفونت های منتقله از راه جنسی.
مرحله بعد معاینه بالینی بیمار است. گاهی معاینه برای تشخیص قطعی کافی خواهد بود اما در سایر موارد نمونه گیری از بافت واژن و ارجاع به آزمایشگاه برای تشخیص قطعی نوع عفونت و بیماری الزامی است و با تشخیص قطعی نوع بیماری، درمان آغاز می شود.
بهترین درمان عفونت های واژینال کدام است؟
عفونت های خفیف و ساده
همانطور که گفتیم انتخاب نوع درمان به شدت و نوع عفونت وابسته است. در موارد خفیف و ساده ی بیماری یک برنامه تک دارویی، دو دارویی یا سه دارویی که ترکیبی است از داروهای ضد قارچ به بیمار داده می شود. این درمان می تواند به صورت قرص های خوراکی، کرم های واژینال، لوسیون، پماد یا شیاف باشد. پیگیری این درمان ها معمولا به علائم آزاردهنده عفونت واژینال پایان خواهند داد. در صورتی که با وجود این درمان ها علائم طی نهایتا دو ماه باقی ماند لازم است وضعیت را حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
عفونت های جدی تر
همانطورکه گفتیم انواع خاصی از این عفونت ها به درمان های معمول ضد قارچی پاسخ نمی دهد و نیازمند درمان های جدی تر است. در صورتی که شما نیز یکی از تغییرات و علائم زیر را تجربه کردید، مراتب را هرچه سریع تر به پزشک گزارش دهید تا درمان های جدی تر را هرچه سریع تر برای شما در پیش بگیرد:
– قرمزی، ورم و خارش شدید در ناحیه واژن که به زخم شدن واژن منجر شده است.
– سابقه ابتلا به بیش از چهار مرتبه عفونت ویروسی طی یک سال گذشته
– ابتلا به عفونتی قارچی غیر از کاندیدا آلبیکنز
– بارداری
– ابتلا به دیابت کنترل نشده و ضعف سیستم ایمنی در اثر درمان با داروهای خاص یا ابتلا به بیماری هایی مانند ایدز
اقداماتی برای پیشگیری از ابتلا به عفونت های قارچی واژینال
در بیشتر موارد افراد می دانند چه عواملی باعث ابتلا به این عفونت ها در آنها می شود، مخصوصا خانم هایی که تجربه عفونت های واژینال مکرر را داشته باشند، مثلا برخی خانم ها اظهار می دارند که مدتی بعد از مصرف برخی آنتی بیوتیک ها به عفونت واژینال مبتلا می شوند. پس به طور کلی با شناخت علت های اولیه و شروع کننده ابتلا به بیماری قادر خواهیم بود تا از ابتلا به بیماری پیشگیری کنیم.
برای مثال:
– اجتناب از پوشیدن شلوار تنگ، جوراب شلواری، لباس تنگ و یا شلوار استرچ
– پرهیز از استفاده از دئودورانت ها و دئودورانت موجود در تامپون زنانه
– عدم استفاده از لباس زیر نم دار و مرطوب
– داشتن برنامه غذایی متعادل
– مصرف مکرر و روزانه ماست و سایر مواد غذایی کمک کننده به رشد باکتری های مفید و مصرف پروبیوتیک ها
– انتخاب لباس زیر نرم با الیاف طبیعی مانند پنبه، کتان، ابریشم
– اجتناب از نشستن در وان آب گرم و حمام های مکرر و وسواسی
– شستشو و ضد عفونی کردن لباس زیر با آب گرم
– اجتناب از دوش واژینال و عدم استفاده لوسیون های ضدعفونی کننده واژن به طور خودسرانه و بدون مشورت با پزشک( تبیان)