چند روزی بود که درد تمام بدنش را گرفته بود. با خیال اینکه شاید یک ویروس ساده مثل آنفلو‌آنزا باشد و درد بدنش به مرور کم شود، پیش هیچ دکتری نرفت. اما تب و لرز که شروع شد، فهمید که قضیه جدی‌تر از این حرف‌هاست. وقتی دکتر از مصرف لبنیات غیر پاستوریزه سوال کرد، یادش آمد که هفته پیش حوصله جوشاندن کشک را نداشته و آن را نجوشانده در آش ریخته است. همین تاریخچه و چند آزمایش کافی بود تا با تشخیص بروسلا (تب مالت) در بیمارستان بستری شود. حالا همه کسانی که آش کشک خاله را هم خورده بودند، باید آزمایش می‌دادند تا بفهمند دچار تب‌مالت شده‌اند یا نه!
تب مالت از کجا آمده؟
باکتری‌های تب مالت از چندین راه وارد بدن انسان می‌شوند:
یکی از متداول‌ترین شیوه‌های انتقال این بیماری از راه خوراکی است که به دنبال مصرف شیر تازه آلوده غیر پاستوریزه و فرآورده‌های آن (مثل کشک، بستنی، ماست، پنیر و کره) فرد را مبتلا می‌کند.
دیگر فرآورده‌های مصرفی تهیه شده از حیوانات آلوده چون جگر، گوشت و… که به صورت خام یا نیم‌پز مصرف می‌شوند نیز می‌توانند باعث ابتلا به تب‌مالت شوند.
یکی دیگر از راه‌های انتقال تب‌مالت در برخی مشاغل که با دام سر و کار دارند (مثل: چوپانان، حمل‌و‌‌نقل‌کنندگان حیوانات، کارکنان کشتارگاه‌ها، دامپزشکان)، انتقال آلودگی از راه استنشاقی است.
گاهی ممکن است باکتری به صورت تصادفی در هنگام قصابی سبب آلودگی شود و یا دامپروران و دامپزشکان در اثر تماس با ترشحات آلوده دام‌ها از طریق تماس پوستی آلوده شوند. ورود مواد دفعی آلوده به چشم در خلال مراقبت از حیوانات مبتلا نیز راه دیگر انتقال آلودگی است.
انتقال تب‌مالت از انسان به انسان یک استثنا است اما در موارد محدودی احتمال انتقال از طریق داخل رحمی، شیرمادر، انتقال خون، پیوند مغز استخوان و تماس جنسی دیده شده است.
نشانه‌های تب مالت در دوره‌های مختلف
دوره کمون بیماری، یعنی از زمانی که فرد به باکتری تب‌مالت آلوده می‌شود، تا ایجاد عفونت و بروز علائم، معمولا بین ۷تا۲۱ روز است. علائمی که در فاز حاد تب مالت ظاهر می‌شوند عبارتند از: لرز، تب متناوب (تب و لرز)، تعریق، خستگی قابل توجه، درد هنگام لمس ستون فقرات، سردرد و بزرگ شدن گره‌های لنفاوی.
اما نشانه‌هایی که در تب مالت مزمن به تدریج ایجاد می‌شوند؛ شامل موارد زیر هستند: خستگی، درد عضلانی، کمردرد، یبوست، کاهش وزن، افسردگی، ناتوانی جنسی و در برخی موارد نادر، بروز آبسه در تخمدان‌ها، کلیه‌ها و مغز.
اندوکاردیت یا عفونت دریچه قلبی ناشی از تب‌مالت نیز عارضه‌ای نادر اما بسیار خطرناک است که در صورت عدم درمان به موقع با فرستادن آمبولی می‌تواند منجر به بسته شدن عروق مغز و سکته مغزی نیز بشود.
برای پیشگیری هم راه‌حل وجود دارد
برای پیشگیری از تب‌مالت، باید دام‌ها واکسینه شوند. اگرچه واکسن ایمنی صد درصدی نسبت به بیماری در دام ایجاد نمی‌کند اما در صورت ابتلای حیوان، منجر به بروز شکل خفیف بیماری می‌شود.
از آنجا که نمی‌توان به‌طور کامل به سالم بودن همه دام‌ها و محصولات دامی اعتماد کرداما لازم است تا اقدام‌های دیگری هم در جهت جلوگیری از بروز تب مالت به کار گرفته شود:
حتما از محصولات پاستوریزه استفاده کنید. شیر محلی و غیر پاستوریزه نیاز به جوشاندن دارد و دیگر محصولات محلی مثل پنیر و کره که قابل جوشاندن نیستند، به هیچ عنوان نباید مصرف شوند. همچنین بستنی‌هایی که بسته‌بندی پاستوریزه ندارند، می‌توانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند.
محصولات گوشتی باید به طور کامل پخته شوند. خوردن همبرگر و کباب نیم‌پز نیز می‌تواند به ایجاد بیماری بینجامد.
افرادی که با دام سر و کار دارند باید با دستکش و ماسک کار کنند تا آلودگی‌های استنشاقی به تب‌مالت به حداقل برسد.مجله تندرستی