مال اکلوژن، به وضعیت قرارگیری غیر طبیعی دندان ها و یا فکین گفته می شود و انحرافی از رشد و تکامل می باشد که برجفت گیری دندان ها، توانائی در تمیزکردن دندان ها، سلامت لثه، رشد فکری و در یادگیری تکلم، تأثیر می گذارد. هم ارث و هم محیط نقش مهمی را در ایجاد مال اکلوژن دارند. شکل و اندازة صورت، فکین و دندان ها غالباً بوسیله توارث انتقال می یابند. عوامل محیطی ایجاد کننده مال اکلوژن زیاد بوده و اغلب آنها توسط دندانپزشک کودکان قابل کنترل می باشند و عمده ترین آن پوسیدگی دندان های شیری و یا زود از دست دادن آنها می باشد. چگونگی و ترکیب مشکلات اختصاصی هر بیمار، محدوده و مراحل معاینه و تشخیص را معین می کند. حین معاینات کلینیکی، دندانپزشک تاریخچه ای از سوابق پزشکی و دندانپزشکی می گیرد، از دندان ها قالب گیری به عمل آورده و آنها را با گچ دندانپزشکی می ریزد. این قالب های مطالعه علاوه بر اینکه روابط دندان ها را نشان داده و در طرح درمان کمک کننده می باشد، ماخذی نیز برای بررسی پیشرفت درمان می باشند. تهیه عکس های معمولی از صورت و دندان ها نیز یک رکورد و ثبت قبل از درمان است. تعدادی رادیوگرافی نیز ممکن است برای تشخیص پیشرفت مال اکلوژن نیاز باشد. رادیو گرافی رایج در این زمینه پانورامیک می باشد که همه دندان ها را در یک کلیشه نشان می دهد. رادیوگرافی دیگر سفالومتری جانبی می باشد که بصورت نیم رخ رابطه دندان ها و فکین را نسبت به صورت و جمجمه نشان می دهد. بطور کلی از 2 نوع دستگاه برای این منظور استفاده می شود: 1- دستگاه های متحرک 2- دستگاه های ثابت. دستگاه متحرک از سیم و مواد پلاستیکی (اکریل) ساخته می شود و توسط بیمار در دهان گذاشته و برداشته می شود. بعضی از انواع آن بطور همزمان دندان های بالا و پایین را در بر می گیرد. کلاً گرفتن نتیجه مطلوب درمانی با این دستگاه ها منوط به همکاری، پذیرش و استفاده صحیح بیمار از آن و آموزش کامل از طرف دندانپزشک به بیمار، می باشد. مزیت عمده دستگاه های متحرک این است که به راحتی برداشته شده و تمیز می شوند. دستگاه های ثابت عبارتند از قطعاتی بنام براکت که مستقیماً به دندان ها چسبانده می شوند و سیم در داخل آنها گذاشته می شود، این دستگاه ها کنترل بهتری بر حرکات دندانی دارند. به علت گیر غذایی در اطراف این دستگاه ها، همکاری بیمار در تمیز کردن دندان ها و رعایت بهداشت دهان به منظور جلوگیری از پوسیدگی الزامی است. دوره درمان برای هر ناهنجاری بستگی به نوع مال اکلوژن، شدت و پیشرفت آن و رشد کودک و همکاری وی دارد. دندانپزشک مدت زمان لازم برای انجام درمان اولیه را بطور تقریبی تخمین می زند. انتخاب دقیق یک دندان شیری برای کشیده شدن ممکن است جهت هدایت رویش دندان دائمی لازم باشد. در این مواقع نیاز به کنترل بیمار در یک دوره زمانی بوده و گاهاً ممکن است از بعضی دستگاه های ارتودنسی استفاده شود ولی کشیدن دندان دائمی بستگی به چگونگی وضعیت دندان ها ، میزان کمبود فضا و صورت بیمار دارد و در هر بیماری متفاوت است. بسیاری از مال اکلوژن ها بدون کشیدن درمان نمی شوند ولی مواردی وجود دارد که نیاز به کشیدن دندان نیست.
منبع:بوعلی
منبع:راسخون