آنتی‌اکسیدان در دهه 1990 به دایره لغات عمومی راه یافت. یعنی درست در دهه‌ای که محققان آرام آرام دریافتند چگونه رادیکال آزاد که معلول واکنش‌های اکسیژنی در بدن است، در ابتلا به بیماری‌های مزمن از پیری گرفته تا کاهش دید و سرطان نقش بازی می‌کند. رادیکال‌های آزاد هنگامی تولید می‌شوند که سلول‌ها برای تجزیه غذا و تامین انرژی اکسیژن مصرف می‌کنند. رادیکال‌های آزاد می‌توانند با پیوستن به مولکول‌های دیگر و انگیختن سلول‌ها به رشد غیرطبیعی یا از طریق دخالت و ایجاد مزاحمت در عملکرد سلول‌های سالم شامل سلول‌های مغز، سبب آسیب سلولی شوند. رادیکال‌های آزاد، محصولات جانبی طبیعی سوخت و ساز بدن به شمار می‌روند، اما در موارد حضور آنتی‌اکسیدان‌ها اثر این رادیکال‌های آزاد را خنثی کرده و آسیب‌های ناشی از آنها را به حداقل می‌رسانند. این توازن به دلایل بسیاری ممکن است بر هم بخورد؛ از قرار گرفتن در معرض آلاینده‌ها تا دود سیگار یا حتی برخی چیزهایی که می‌خورید. در این صورت تولید رادیکال‌های آزاد می‌تواند بر توانایی بدن در مهار آنها غلبه کند. به همین دلیل است که آنتی‌اکسیدان‌ها به اسلحه‌ای عمومی در مبارزه برای حفظ سلامت تبدیل شده‌اند. اما در داستان آنتی‌اکسیدان‌ها و رادیکال‌های آزاد با مشکلاتی مواجهیم. آنتی‌اکسیدان‌ها در اشکال گوناگونی وجود دارند؛ از ویتامین‌هایی مانند ویتامین C، E و بتاکاروتن گرفته تا مواد معدنی مانند منگنز و سلنیوم و طبیعتا هر یک می‌تواند تاثیر متفاوتی بر سلول‌های بدن بگذارد. در سال‌های اخیر برای مثال، دانشمندان گزارش داده‌اند بتاکاروتن به جای کاهش میزان ابتلا به سرطان، در واقع خطر مرگ ناشی از سرطان ریه یا بیماری‌های قلبی را میان گروهی از سیگاری‌ها افزایش داده است. در مقاله‌ای که بتازگی منتشر شده، محققان سم‌شناسی از دانشگاه ماستریخت هلند تاکید کرده‌اند باورهای همه یا هیچ درباره آنتی‌اکسیدان‌ها، فقط زمانی درست از کار در می‌آید که توجه ما به میزان مناسب مصرف آنها معطوف باشد. آنها می‌نویسند: «طی چند دهه، آنتی‌اکسیدان‌ها مانند آونگی بین دو برچسب «صرفا سالم» و «بسیار سمی» و نیز بین دو برچسب «آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی بهترین هستند» و «هیچ کاری از آنتی‌اکسیدان‌ها بر نمی‌آید» در نوسان بودند. طرفین این مجادله، گوش شنوایی برای استدلال‌های طرف مقابل نداشتند. امروز نیز این احکام نادرست تصحیح نمی‌شود و از این رو آونگ آنتی‌اکسیدان‌ها همچنان میان این دو دیدگاه افراطی در نوسان است. قاعدتا چنین تحقیقاتی اختلال ایجاد می‌کند و سبب سردرگمی دانشمندان و مصرف‌کنندگان خواهد شد. در نتیجه، ممکن است فرصت‌های طلایی را از دست بدهیم؛ فرصت‌هایی که در آنها بتوان از طریق آنتی‌اکسیدان‌ها به بهترین وجه ممکن به سلامت افراد کمک کرد.»
منبع:jamejamonline.ir