روزنامه اطلاعات: غذا دادن به کودک یکی از مهم‌ترین وظایف مادر
نسبت به فرزند است. طبیعی‌ترین غذا برای نوزاد، شیر مادر به حساب می‌آید. برتری شیرمادر
بر سایر شیرها، تنها از نظر ترکیب و مقدار مواد غذایی آن نیست، بلکه شیرمادر آب حیاتی
است با اثرات عاطفی و روانی فراوان و حاوی فاکتورها و موارد مصونیت بخش بی شمار.
شیردادن مادر به کودک و اجری که در قرآن
وارد شده
نقش داشتن مادر در تغذیه کودک و مایه گذاشتن از ذخایر جسمی خود
و کوشش بی دریغ در ادامه تغذیه نوزاد، بخش مهمی از حیات طبیعی زن را تشکیل می دهد.
احساس صمیمیت میان مادر و فرزند و مبادله مهر مادری و فرزندی و احساس عاطفی و روانی
در موقع تغذیه نوزاد از شیر مادر، به نحوی بارز در طرفین تجلی می یابد.
احتیاجات نوزاد برای رشد کافی و زندگانی
سرشار از خوشحالی، شعف و سلامت جسم و روان، تنها تأمین مواد غذایی نوزاد نیست، بلکه
نوزاد انسانی به هوای تمیز، گرمای مناسب محیط، تحریکات جسمی، روحی و روانی و مبادله
متقابل بعضی از پدیده ها با انسان های دیگر نیاز دارد و جالب این است که همه نیازها
و احتیاجات غذایی، روانی، عاطفی و روحی با تغذیه نوزاد از شیر مادر تأمین خواهد شدهنگام
نوشیدن شیر، نگاه های محبت آمیز بین کودک و مادر مبادله می شود و این زیربنای ارتباط
شخص با دیگران را در زندگی آینده تشکیل می دهد.
نظر اسلام
تغذیه با شیر مادر، درگذشته، نشانه شایسته بودن مادر برای انجام
نقش زیستی خود بوده و تغذیه با شیر مادر، در بسیاری از آموزش های مذهبی، جزو ارزش های
اجتماعی بیان شده است. در روایاتی که از اهل بیت(ع) رسیده است، بر تغذیه با شیر مادر
تأکید شده است. در قرآن مجید، آیه ۲۳۳ سوره بقره آمده است: «مادران باید دو سال تمام
فرزندان خود را شیر بدهند، کسانی که بخواهند دوران شیر خوارگی را تمام کنند.»
در آیه ۶ سوره طلاق آمده است: «در مورد زن هایی که طلاق شان
داده اید، چنان چه بچه های تان را برای تان شیر می دهند، مزدشان را بدهید. با آنها
به عدل رفتار کنید و اگر شیر دادن برای شان دشوار است، زن دیگری را دایه فرزند خود
بگیرید.»
همچنین پیامبر اکرم(ص) می فرمایند: «هر جرعه شیری که کودک از
مادر می نوشد، ثوابی دارد و اگر برای مراقبت از طفل خود، شبی بیدار ماند، پاداش او
همان است که هفتاد بنده را در راه خدا آزاد کرده است.»
فواید
مزایای تغذیه با شیر مادر را از ابعاد مختلف می توان مورد مطالعه
و بررسی قرار داد:
الف) مزایای مربوط به کودک
ـ شیر مادر به تنهایی می تواند از لحظه تولد تا پایان چهار و
شش ماهگی، تمامی نیازهای غذایی شیرخوار را برای رشد طبیعی او تأمین کند.
ـ آغوز یا شیر زرد رنگ روزهای اول تولد نوزاد، حاوی مواد مفید
و ارزنده ای است که نخستین و بهترین واکسن برای حفاظت کودک علیه بیماری های عفونی است.
ـ تغذیه با شیر مادر، احتمال مرگ بر اثر بیماری های اسهالی را
به شدت کاهش می دهد و از ابتلا به عفونت های گوش میانی و عفونت های حاد دستگاه تنفسی
و مرگ و میر ناشی از آن می کاهد.
ـ میزان ابتلا به آسم و اگزما و انواع آلرژی در شیرخوارانی که
از شیر مادر تغذیه می کنند، بسیار کمتر گزارش شده است.
ـ در شیرخوارانی که از شیرمادر تغذیه می کنند، مشکل افزایش کلسترول
در بزرگسالی و بالا رفتن خطر ابتلا به بیماری های قلبی ـ عروقی به علت متابولیسم بهتر
کلسترول، کمتر است.
ـ چربی و پروتئین شیرمادر، بهتر از چربی و پروتئین دیگر انواع
شیرها هضم و جذب می شود.
ـ ترکیب شیر مادر همراه با رشد شیرخوار تغییر پیدا می کند. چربی
شیرمادر در شروع هر وعده شیر کم است و سپس میزان آن تدریجاً بیش تر می شود. این تغییرات،
کمک بزرگی به سیر نگه داشتن شیرخوار می کند.
ـ به علت وجود آب کافی در شیرمادر، تشنگی نوزاد برطرف و اشتهای
او تحریک می شود و نیازی به دادن آب یا آب قند حتی در مکان های گرم و خشک نیست.
ـ شیر خوارانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، کمتر دچار عارضه
چاقی در بزرگسالی می شوند.
ـ تغذیه با شیرمادر، رابطه عاطفی میان مادر و فرزند را بیشتر
می کند.
ـ این نوزادان در دوران بلوغ از امنیت بیشتری برخوردارند.
ـ جذب کلسیم شیر مادر به سبب نسبت مناسب کلسیم به فسفر، بهتر
انجام می شود.
ـ شیرخوارانی که از شیرمادر تغذیه می کنند، کمتر دچار مشکلات
دندانی ناشی از پستانک و تغذیه مصنوعی می شوند.
ب) مزایای مربوط به مادر
ـ تغذیه شیرخوار منحصراً با شیر مادر و به طور مکرر در شبانه
روز، امکان تخمک گذاری مادر را به تعویق می اندازد، و از حاملگی نابهنگام جلوگیری می
کند.
ـ جمع شدن و برگشت رحم به اندازه طبیعی در مادرانی که به نوزادشان
شیر می دهند، سریع تر انجام می گیرد.
ـ مادرانی که به نوزادشان شیر می دهند، وزن اضافی خود را زودتر
از دست می دهند.
ـ احتمال ابتلا به سرطان پستان و تخمدان در زنان شیرده، بسیار
کمتر است.
ـ مادر به دلیل تماس های مکرر با بدنش در جریان شیردهی و احساس
آرامش و رضایتی که از این تماس حاصل می شود، وضع روحی و عاطفی بهتری حس می کند.