پژوهشها درباره آنچه آنتیاکسیدانها میتوانند در بهبود وضع سلامت شما انجام دهند یا آنچه نمیتوانند انجام دهند چه میگویند؟ موارد زیر ممکن است در پاسخ به این پرسش مهم راهگشا باشند .
1ـ همه آنتیاکسیدانها اثرات یکسانی ندارند: از آنجا که آنتیاکسیدانها انواع بسیار گوناگونی دارند، شما باید میوهها و سبزیجات متنوعی را که سرشار از آنتیاکسیدان هستند، مصرف کنید. به این ترتیب میتوانید از طیف کاملی از فوایدی که آنها فراهم میآورند، بهره ببرید. بعلاوه، مخلوط آنها برای سلامت شما مفید است. برای مثال، برخی آنتیاکسیدانها میتوانند نقش مهم تری در پیشگیری از برخی بیماریها مانند سرطان بازی کنند، در حالی که سایر آنتیاکسیدانها در مبارزه با بیماریهای زوال اعصاب بهتر عمل میکنند. در مطالعهای درباره مردم هلند که در مجله عصبشناسی (Neurology) در زمستان گذشته (ماه فوریه) منتشر شده است، پژوهشگران از یافتن هر نوع رابطه و همبستگی میان رژیم غذایی سرشار از آنتیاکسیدان و زوال قوای شناختی یا سکته مغزی مایوس شدند، اما همانطور که الیزابت دِوُر، مدرس دانشکده پزشکی هاروارد در بوستون و یکی از مولفان این تحقیق میگوید، «هزاران آنتیاکسیدان در رژیمهای غذایی وجود دارد و برخی از رژیمهای غذایی ممکن است آنتیاکسیدان قویتری داشته باشند.»
2ـ بیشتر افراد از منابع طبیعی، آنتیاکسیدان کافی دریافت نمیکنند : برای اغلب بزرگسالان سالم، آنتیاکسیدانهای موجود در رژیم غذایی سرشار از میوهها و سبزیجات تقریبا برای مقابله با آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد در بدنشان کافی است. اما، جفری بلومبرگ، مدیر آزمایشگاه تحقیقات آنتیاکسیدانها و استاد تغذیه در دانشگاه تافتس میگوید بیشتر افراد میزان توصیه شده روزانه ویتامینهایی مانند C و E را دریافت نمیکنند. میانگین مقداری که بزرگسالان باید ویتامین E دریافت کنند 15 میلی گرم در روز است، اما بیش از 90 درصد افراد این مقدار را دریافت نمیکنند و تنها حدود نیمی از این مقدار را از رژیم غذایی خود میگیرند. بلومبرگ میگوید: «این کمبود نگرانکننده است. ویتامین C کمبود دیگری به شمار میرود. ویتامین C و E موجود در رژیم غذایی مرسوم در کشوری مانند آمریکا نیز کم است. توجه داشته باشید فقط با نوشیدن روزانه یک لیوان آب پرتقال تقریبا میتوانید نیاز روزمره خود را به ویتامین C برطرف کنید. تامین ویتامین C مورد نیاز کار بسیار سادهای است و من در تعجبم که چرا مردم با کمبود این ویتامین مواجهند.» اما خوردن مقدار بیش از این الزاما برای سلامت مفیدتر نیست. در واقع دریافت میزان دقیق آنتیاکسیدانها در ایجاد تعادل فعالیتهای رادیکال آزاد در بدن مفید است. به همین دلیل است که متخصصان تغذیه توصیه نمیکنند با مصرف مکملها آنچه را در رژیم غذایی روزانه به دست نمیآورید، جبران کنید. زیرا معلوم نیست از دریافت بیش از حد برخی از این آنتیاکسیدانها (مثل بتاکاروتن که میتواند سبب افزایش خطر مرگ زودرس شود) در امان باشید و براحتی ممکن است دچار مسمومیت ناشی از دریافت بیش از حد این مواد غذایی از طریق مصرف مکملها شوید.
3 ـ به همه ادعاهایی که میگویند آنتیاکسیدانها طول عمرتان را زیاد میکنند (یا برعکس میگویند شما را میکشند) به دیده تردید نگاه کنید: بلومبرگ میگوید: «آیا ادعاهای مطرح درباره آنتیاکسیدانها کمی اغراقآمیز است؟ بله، اگر این ادعاها میگویند آنتیاکسیدانها میتوانند از آلزایمر، سرطان، بیماریهای قلبی، بیماریهای چشم، بیماریهای کلیه و خلاصه هر چه فکرش را بکنید پیشگیری کنند، معلوم است اغراقآمیزند. در واقع هر گونه ادعای قطعی و دقیق در این زمینه اغراق آمیز خواهد بود.» البته ادعاهای بحقی هم هستند که باید درباره آنها با پزشک خودتان مشورت کنید. مثلا، شواهدی در دست است که ویتامین E و Cمیتواند به کاهش خطر بروز عوامل منجر به نابینایی در دوران پیری کمک کند و از آسیبهای چشمی ناشی از سالمندی پیشگیری نماید.
4ـ به دنبال میوه «همه چیز تمام» نباشید: شواهدی در کار نیست که نشان دهد آنتیاکسیدانها میتوانند با بیماریهای مزمن مقابله کنند. با این حال از گوشه و کنار و گاهی در عالم تجارت و تبلیغات مواد غذایی حرفهایی میشنویم که برخی میوهها را در چنان جایگاهی مینشانند که انگار میتوانند تمام آسیبهای رادیکالهای آزاد را به کمترین حد ممکن برسانند، اما «میوه همه چیز تمام» بیشتر یک ادعای تجاری از قبیل سایر ادعاهایی است که فقط به جیب شما چشم دوخته است و مبنای علمی ندارد. این ادعاها هرگز از سوی وزارت غذا و داروی ایالات متحده یا مراجع ذیصلاح دیگر در این کشور مورد تائید قرار نگرفته است.
5 ـ همیشه اعتدال پیشه کنید: ما همگی میتوانیم از آنتیاکسیدانها بهره ببریم، اما این کار را باید از طریق رژیم غذایی روزانه خودمان، که باید تنوع قابل قبول و نیز میزان درست این مواد را در خود داشته باشند، انجام دهیم و البته دریافت برخی آنتیاکسیدانها، از قبیل ویتامین C و E، از دریافت برخی از هزاران آنتیاکسیدان دیگری که در غذاهای گوناگون یافت میشود، مهمتر است. بلومبرگ میگوید: «آنتیاکسیدانهای اصلی، یعنی ویتامین C، ویتامین E و روی، آنتیاکسیدانهای ضروری به شمار میروند. اگر از آنها محروم بمانید، ممکن است دچار اختلالات فراوانی شوید، اما تحقیقات اساسی زیادی وجود دارد که نشان میدهد اگر مقادیر کافی آنتیاکسیدان دریافت کنید، سلامت خود را تقویت خواهید کرد و میتوانید خطر بیماریهای مزمن دوران سالخوردگی را کاهش دهید.» به یاد داشته باشید رمز فایده بخشی آنتیاکسیدانها دریافت میزان درست آنها از طریق رژیم غذایی سالم است.
منبع:jamejamonline.ir