این مطلب را خواننده الو دکتر از ما پرسیده است و دکتر ابوالفتح محرابیان، متخصص پوست به این سوال جواب داده است ابتدا متن سوال را با هم مرور می کنیم.
سوال:
هر سال با فرا رسیدن فصل تابستان وضعیت جوش های صورتم بیشتر می شود آیا درمانی برای این مشکل وجود دارد؟
دکتر ابوالفتح محرابیان، متخصص پوست: آکنه یا جوش، نامی آشنا برای خانمها و آقایان در هر سنی است، مشکلی که بهدلیل التهاب مجموعه فولیکول و غدد چربی اطراف آن در هر جای بدن و بیشتر از همه در ناحیه صورت، بخش فوقانی پشت، سینه و بازوها ایجاد میشود. آکنه انواع مختلفی دارد. حتما تا به حال درباره آکنه و ولگاریس (جوش غرور جوانی)، آکنه نوزادی، آکنه شیرخوارگی و آکنه شغلی شنیدهاید اما آیا آکنه تروپیکال یا آکنه ناشی از آب و هوای گرم را میشناسید؟ حتما کسانی که با شایعترین نوع آکنه یعنی جوش غرور درگیر هستند، به این نکته رسیدهاند که شرایط آب و هوایی میتواند روی وضعیت آکنه تاثیر بگذارد، اما چرا؟ آیا میتواند کاری کرد که این تاثیر سوء به کمترین میزان برسد؟ میدانیم که بسته شدن دهانه غدد سباسه (غدد چربی اطراف مو) و انباشته شدن سبوم (چربی پوست) و به دنبال آن تکثیر یک نوع باکتری (به نام پروپیونی باکتریوم آکنه) و نهایتاً هجوم سلولهای دفاعی بدن به آن ناحیه باعث التهاب و آکنه میشود. هر چند در این فعل و انفعالات آندروژنها (هورمونهای جنسی مردانهساز) نقش مهمی دارند، اما هر عاملی که باعث بسته شدن منافذ پوست شود و باعث افزایش چربیها شود یا بتواند زمینه افزایش میکروبهای سطح پوست را فراهم کند، میتواند باعث تشدید جوشها شود. بدیهی است در فصل تابستان و روزهای گرمتر سال، به دلیل افزایش تعریق و خروج ترشحات غدد عرق و غدد چربی از یک منفذ پوستی و افزایش میزان توام ترشح چربی و ترشح بیشتر غدد عرق، پوست هم بیشتر مستعد جوش زدن میشود زیرا هم احتمال بسته شدن دهانه خروجی عرق و چربی بیشتر است و هم محیط برای رشد میکروب مولد جوش مساعدتر میشود. به همین دلیل خیلی از افراد در فصل تابستان از تشدید جوشهای صورت و بدن خود شکایت دارند. در واقع به علت اینکه در فصول گرم سال شدت نور آفتاب بیشتر میشود و بیشتر افراد نیز در این فصول بیشتر در فضای باز تردد یا فعالیت میکنند و پوستشان در معرض آفتاب قرار میگیرد، اتفاقهایی میافتد که به نفع تشدید جوش است؛ مثلا ممکن است افراد به منظور مراقبت پوست از آفتاب به میزان بیشتری ضدآفتاب بزنند و بهخصوص اگر پوست آنها چرب باشد و ضدآفتاب آنها بدون چربی نباشد، باعث بسته شدن دهانه منافذ پوست و تشدید جوش میشود بنابراین به افرادی که مبتلا به جوش هستند یا پوست چربی دارند، توصیه میشود در فصول گرم سال روزانه 3-2 بار صورت خود را با آب خنک و صابون بشویند و اگر از ضدآفتاب استفاده میکنند، حتماً از نوع بدون چربی آن باشد. البته آکنه انواع دیگری هم دارد که از نظر علت و بیماریزایی با آکنه معمولی (جوش غرور) متفاوتاند اما به دلیل اینکه آنها هم با گرما و نور آفتاب تشدید میشوند، امکان دارد بیماران آنها را با جوش اشتباه بگیرند و تصور کنند در تابستان دچار جوش میشوند. یک مثال خوب برای این مورد، آکنه روزاسه است که در تابستان بدتر میشود. ضمناً گرما و تعریق زیاد باعث عوارض پوستی دیگری از جمله میلیاریا (جوش ناشی از عرقسوز شدن) میشود که انواع متفاوتی دارند و باز هم ممکن است با جوش غرور اشتباه گرفته شوند.
در مورد درمان جوش صورت بیشتر بدانید:
1- سعی کنید جوشها را دستکاری نکنید و نخواهید با فشار دست آنها را خالی کنید.
2-آرام باشید. سعی کنید خواب مرتب داشته باشید. استراحت کافی داشته باشید و حتی الامکان از فشارهای روحی و عصبی بپرهیزید.
3-صورت خود را بشویید. برای شستشو از صابون اسیدی (گوگردی) که پزشک توصیه میکند استفاده کنید. ابتدا صورت خود را خوب صابون بزنید تا از کف پوشیده شود.
4-پوست را ماساژ دهید. هفته ای یک یا دو بار ماساژ با مواد اسیدی نظیر سرکه سیب در کاهش چربی پوست و بهبود جوش ها موثر است.
5-چربی نخورید. از مصرف غذاهای چرب، سس مایونز، خامه، شکلات، گردو، فندق، موز، تخم مرغ و نارگیل، خودداری کنید.
6- میوه و سبزی بخورید. سعی کنید سبزی و میوه بخصوص سبزیهای حاوی ویتامین آمثل هویج، اسفناج، شاهی و گوجهفرنگی را زیاد مصرف کنید.
7-داغ نشوید. گرما میزان جوشهای آکنه را بیشتر میکند پس زیاد در محیطهای گرم نمانید.
8- ضد آفتاب بزنید. در مورد آفتاب نظرات متفاوت است برخی معتقدند اشعه آفتاب تأثیر خوبی در بهبود جوشهای غرور جوانی دارد و برخی معتقدند که نور آفتاب پس از مدتی موجب تشدید آکنه میشود. اما مطمئن باشید از زدن ضد آفتاب ضرر نمیکنید.
9- ورزش کنید. ورزش حتی جوش صورت را نیز خوب میکند. ورزش و استحمام باعث باز شدن منافذ پوست، بهبود جریان خون آن و رفع چربی میشود که نتیجه آن شادابی پوست و بهبود جوشهاست.
10- مصرف مواد آرایشی و کرمهای چرب، آکنه را تشدید میکند.
مهدی غفاری
ایا زمستان هم در جوش زدن موثر هس چون صورت من از اول رمستان جوش میرند