قسمت اول این مقاله را از اینجا بخوانید…
بدون جراحی هم می‌توان فک را تغییر داد؟
مواردی از ناهنجاری‌های فک که به اصطلاح لب مرزند و خیلی شدید نیستند، شاید نیاز به جراحی پیدا نکنند. به گفته دکتر آخوندی، استاد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران، در این گونه موارد باید خطرات جراحی و دیدگاه بیمار و پزشک را در نظر گرفت بلکه شاید بتوان با پایین آوردن درصدی از انتظارات، با کمک ارتودنسی مشکل را رفع کرد. علاوه براین، امروزه امکانات بسیاری در زمینه ارتودنسی فراهم شده، از جمله مینی‌اسکروها یا ایمپلنت‌های ارتودنسی که در اعمال زیبایی به عنوان تکیه‌گاه استفاده می‌شوند و نتیجه درمان را بهتر می‌کنند. البته این موضوع شامل همه ناهنجاری‌ها نمی‌شود و در صورتی که مشکلات شدید باشد حتما باید مورد جراحی قرار گیرد.
جراح فک و صورت یا متخصص جراحی پلاستیک؟
اغلب جراحی‌های مربوط به فک از داخل دهان انجام می‌شود و جای برشی روی صورت باقی نمی‌ماند. دکتر کلباسی در این باره توضیح می‌دهد: این شیوه جراحی اختصاصا مربوط به رشته جراحی فک و صورت است و متخصصان جراحی پلاستیک یا گوش و حلق و بینی ممکن است آنها را از داخل دهان انجام ندهند. علاوه بر این، متخصصان جراحی فک و صورت ابتدا یک دوره دندانپزشکی را گذرانده‌اند و بعد تخصص جراحی فک و صورت گرفته‌اند بنابراین به صورت علمی با رابطه دندانی آشنا هستند و می‌توانند به بهترین نحو اعمال جراحی فک را انجام دهند.
.jpg)
جراحی فک چگونه انجام می‌شود؟
بعد از انجام ارتودنسی و آماده شدن برای جراحی، بیمار طی یک بیهوشی حدودا سه تا چهار ساعته تحت عمل جراحی قرار می‌گیرد. تمامی تزریقات و برش‌ها نیز داخل دهانی است. دکتر کلباسی در ادامه توضیح می‌دهد برای جراحی فک پایین به گوشه‌های دهان و پشت دندان‌های عقل داروی بی‌حسی تزریق می‌کنیم، سپس بافت را باز می‌کنیم و فک پایین را در هر دو طرف از زاویه فک در بعد عمودی برش می‌دهیم و جدا می‌کنیم. برای جابه‌جایی فک بالا نیز از حدود 10 میلی‌متر بالای دندان‌ها، لثه را برش می‌دهیم و بافت نرم را کنار می‌زنیم. بعد از آن فک بالا را با فرز برش می‌دهیم و کاملا هر دو طرف را از استخوان جمجمه جدا می‌کنیم و سپس به اندازه لازم هر دو فک را حرکت می‌دهیم.
دوره نقاهت چقدر است؟
قبل از جراحی فک باید وسیله‌ای به نام «اسپلینت» ساخته شود. به گفته دکتر کلباسی این وسیله موقعیت دندان‌ها را حین عمل به جراح نشان می‌دهد. در حقیقت بعد از اینکه فک بالا را آزاد می‌کنیم آن را روی اسپلینت روی فک پایین قرار می‌دهیم سپس بر مبنای آن فک بالا را به‌وسیله پلاتین‌هایی از جنس تیتانیوم یا پیچ فیکس می‌کنیم. بعد از آن هم فک پایین را بر مبنای فک بالا و رابطه دندانی صحیح با پیچ، سیم یا پلاتین فیکس می‌کنیم. اگر فیکسیشن یا ثابت‌سازی فک صددرصد کامل انجام شود، لازم نیست بعد از عمل دهان بیمار را ببندیم.
اگر هم از سیم یا وسیله‌ای غیر از فیکسیشن استفاده کنیم مجبور هستیم دهان بیمار را برای یک ماه تا شش هفته بسته نگه داریم تا استخوان فک جوش بخورد. طی این مدت بیمار باید از طریق بینی با لوله یا از طریق نی از گوشه دهان مایعات مصرف کند.
اما در تکنیک‌های جدید سعی می‌کنیم فک را کاملا فیکس کنیم تا مجبور نشویم دهان بیمار را بسته نگه داریم. لازم به ذکر است که امروزه با پیشرفت سیستم بیهوشی و داروهای مسکن جدید، درد بعد از جراحی فک شاید در حد خیلی ملایم باشد.
باید رژیم غذایی‌تان را تغییر دهید!
مراقبت‌های بعد از عمل فک بستگی به نوع جراحی دارد. دکتر کلباسی به کسانی که فک بالا و پایین‌شان را همزمان با هم عمل کرده‌اند، توصیه می‌کند، حداقل تا دو ماه ورزش‌های سنگین انجام ندهند. همچنین این افراد باید سرشان را حین خواب بالا قرار دهند و در دو روز اول از کمپرس یخ استفاده کنند.
بعد از آن نیز می‌توانند از کمپرس گرم استفاده کنند. از انجام فعالیت‌های سنگین، پایین گرفتن سر برای مدت طولانی، آسیب و ضربه به صورت نیز باید خودداری شود. همچنین این افراد باید تا حدود یک ماه رژیم غذایی کاملا نرم داشته باشند.
رعایت بهداشت دهان و مسواک زدن بعد از عمل نیز نباید فراموش شود. علاوه بر اینها، هرچه وسعت عمل بیشتر باشد ورم بیشتری ایجاد می‌شود. کسانی که فک بالا و پایین را با هم عمل می‌کنند معمولا بین شش ماه تا یک سال ورم دارند. ورم آن هم تقریبا تا ناحیه زیر چشم را فرامی‌گیرد اما کسانی که فقط فک پایین را عمل می‌کنند خیلی کمتر
منبع:مجله ی سیب سبز