تغییر رنگ دندانها مخصوصا دندانهای قدامی که موقع صحبت کردن، خندیدن و لبخند به چشم میآیند، دغدغه بسیاری از مراجعان دندانپزشکی است.رنگ دندانها در بیشتر نژادها (و نه همه) تابعی از رنگ پوست آن هاست. تغییر رنگ دندانها علل متنوعی دارد. به طور کلی تغییر رنگ دندانها میتواند منشا داخلی یا خارجی داشته باشد. منشا داخلی تغییر رنگ بیشتر به دوره تشکیل دندانها (دوره جنینی و بعد کودکی) برمیگردد. تغییر رنگ خارجی اما با موادی که با سطح دندانها تماس پیدا میکنند و حوادثی که برای دندانها میافتد، ایجاد میشود.پوسیدگی در دندانها باعث تغییر رنگ میشود. ضربههای جدی مانند افتادن از روی دوچرخه، تصادفات، برخورد اجسام سخت و غیره میتواند بعد از مدتی با اختلال در خونرسانی دندان موجب تغییر رنگ آنها شود.برخی پرکردگیها به مرور زمان میتوانند دچار تغییر رنگ شوند یا خودشان تغییر رنگ دندان را ایجاد کنند. مواد و یونهای پرکردگی فلزی مانند آمالگام با نفوذ در ساختار دندان میتواند موجب تغییر رنگ دندان شود. به علاوه نشتی لبههای پرکردگیهای همرنگ دندان و تغییرات سطحی آنها هم میتواند تغییر رنگ ایجاد کند.تغییر رنگ دندانها و از دست رفتن شفافیت آنها با افزایش سن امری طبیعی است. مصرف غذاهای رنگدانه دار و سیگار موجب تغییر رنگ بیشتری میشود. رنگدانههای چای، قهوه، سس کچاپ و زردچوبه…روی سطح دندانهای ما به مرور تجمع مییابند. درمانهای دندانپزشکی مثل بروساژ دندانی و سفید کردن بسیاری از این دست تغییر رنگها را برمیگرداند.برخی دهانشویه مثل دهانشویه کلرهگزیدین و ستیل پیریدینیوم میتوانند تغییر رنگ موقت دندان ایجاد کنند. درمان کانال ریشه (عصب کشی) هم میتواند بین جلسات درمان یا بعد از خاتمه درمان میتواند به تغییر رنگ دندان و تیرهتر به نظر رسیدن آن منجر شود. تغییر رنگ بعد از عصب کشی با روشهای سفید کردن داخلی یا درجریان پرکردن و روکش دندان، میتواند برطرف شود. برخی تغییر رنگهای دندانی به بیماریهای دوران کودکی برمی گردد. مثلا بیماریهای متابولیکی میتوانند تغییر رنگ ایجاد کنند. مصرف قطره آن در کودکی (در واقع نگه داشتن قطره آهن در دهان)، تغییر رنگ دندانی ایجاد میکند اما این تغییر رنگها به معنی پوسیدگی یا آسیب وارد شده به دندانها نیست. مصرف برخی داروها مانند تتراسایکلین در دوران تشکیل و رویش دندانها میتواند موجب تغییر رنگ دندانها شود. فلوراید زیاد (که بیماری فلوروزیس نامیده میشود) موجب تغییر رنگ دندانها میشود. تغییر رنگ به صورت تیرگی و کدری دندانها، در میان ساکنان بعضی مناطق که فلوراید آب اشامیدنی آنها خیلی بالاست، دیده میشود.بیشتر تغییر رنگهایی که جنبه غیرطبیعی دارند با استفاده از روشهای معمول دندانپزشکی قابل درمان هستند. برخی از آنها مانند تغییر رنگ شدید ناشی از مصرف تتراسایکلین در کودکی به درمان مقاوم هستند، ولی پیشگیری از آنها با آگاهی از عوامل ایجاد کننده ممکن است امروزه حتی دندانپزشکی این امکان را به وجود آورده است که دندانهایی حتی سفیدتر از رنگ طبیعی خودشان داشته باشیم. البته این خواسته بیشتر در اثر تبلیغ این نوع رنگ دندانها در فیلمها و آگهی هاست و به هیچ وجه نیاز درمانی به شمار نمیرود.
(دندانه )