براساس گزارش BBC، تقریبا هیچ انسانی وجود ندارد که روی صورتش جانداری درحال زندگی نباشد. امکان دیدن آنها به صورت عادی وجود ندارد اما ندیدن آنها دلیلی بر نبودنشان نیست. این مایتهای میکروسکوپی جاندارانی هشت پا شبیه به عنکبوتها هستند که در بدن هر انسانی میتوان آنها را یافت. این حشرات کل عمر خود را روی صورت انسان سپری میکنند، آنجا متولد میشوند، زاد و لود میکنند و میمیرند.
با اینهمه این موجودات میکروسکوپی کاملا بیضرر هستند و از آنجایی که در بدن تمامی انسانها حضور دارند، میتوانند به آشکار کردن تاریخ تکامل انسان با جزئیاتی دقیق کمک کنند.
دو گونه از این جانداران میکروسکوپی روی صورت انسان سکونت دارند: دمودکس فولیکلروم و دی.برویس. این جانداران در دسته بندپایان قرار دارند که نزدیکترین اقوام آنها در میان حشرات عنکبوتها و کنهها هستند. مایتهای دمودکس (Demodex) هشت پای کوتاه و پرزدار در نزدیکی سرهایشان دارند و بدن آنها شبیه به کرم است.
این جانداران در مناطق مختلفی از صورت انسان سکونت دارند. مایت فولیکوروم در میان حفرههای فولیکول موهای صورت و مایت دیگر درون غدد چربی صورت زندگی میکنند. دلیل وفور این جانداران در صورت انسان، وجود حفرهها و غدد چربی بیشتر نسبت به دیگر بخشهای بدن است.
دانشمندان دریافتهاند انسانها از گذشتههای دور، یعنی از حدود 20 هزار سال پیش میزبان این جانداران بودهاند. شدت فراگیر بودن این جاندارن در سال 2014 آشکار شد. محققان در این سال با انجام پژوهشی دریافتند DNA دمودکس را میتوان روی هر صورتی یافت. جمعیت این موجودات روی صورت انسان قابل محاسبه نیست، اما در کمترین حد ممکن، صدها مایت و در بیشترین میزان قابل محاسبه هزاران مایت روی صورت انسان زندگی میکنند. همچنین گفته میشود روی هر تار مژه دو مایت زندگی میکنند.
هنوز مشخص نیست چرا این جانداران روی پوست صورت و بدن انسان زندگی میکنند و درباره منبع غذایی آنها نیز نظریههای مختلفی وجود دارد: باکتریهای پوستی، سلولهای مرده پوست یا چربی پوست. از این رو محققان درحال بررسی ریزارگانیزمهایی هستند که در بدن این مایتها وجود دارند تا با کمک آنها بتوانند رژیم غذایی آنها را تعیین کنند. دانشمندان براین باورند مایتها در حفرههای محل سکونت خود تخمگذاری کرده و به این شکل به جمعیت آنها افزوده میشود.
این جانداران تمامی مواد زائدی که در طول زندگیشان در بدنشان تولید میشود درون بدن نگه میدارند تا زمانی که بمیرند. این جانداران برای انسان مضر نیستند اما میتوانند با بروز مشکلاتی پوستی از قبیل آکنه-روزاسه در ارتباط باشند. این بیماری موجب بروز لکههای سرخ و سرخی دائمی گونهها و صورت افراد خواهد شد. مطالعات نشان میدهند جمعیت دمودکسها در صورت افراد مبتلا به روزاسه بسیار بیشتر از صورت افراد سالم است. در مبتلایان به روزاسه، در هر سانتیمتر مربع از پوست 10 تا 20 مایت وجود دارند، درحالی که در پوست سالم این تعداد یک تا دو مایت در سانتیمتر مربع است. با اینهمه دانشمندان این موجودات را عامل ابتلا به روزاسه نمیدانند و احتمال میدهند هجوم باکتریها در زمان مرگ مایتها میتواند عامل ابتلا به این بیماری باشد.
دانشمندان میگویند ممکن است این جانداران میکروسکوپی برای انسان مفید نیز باشند، برای مثال میتوانند سلولهای مرده را از پوست جدا کنند و یا باکتریهای مضر پوست را از بین ببرند. هیچ راهی وجود ندارد که بتواند این جانداران را برای همیشه از روی پوست پاک کند،اگرچه درمانهایی برای اینکار وجود دارد، اما پس از 6 هفته،مایتها دوباره بازمیگردند زیرا این جانداران روی تمامی سطوحی که با انسان در تماسند، بالش، ملحفه و تشک موجودند.
این احتمال وجود دارد که اولینبار، مایتها از حیواناتی مانند سگها یا گرگها به انسان انتقال یافته باشند. علاوه بر ارتباط انسان با حیوان،این جانداران رابطه انسانها با یکدیگر را نیز طی تاریخ آشکار میسازند. بررسی DNA آنها نشان میدهد مایتهایی که در بدن چینیها وجود دارد، با نمونههایی که در بدن ساکنان آمریکای شمالی و جنوبی یافت میشود متفاوت است. وجود این تفاوتها میتواند در مطالعه تاریخ مهاجرت اجداد انسان در سیاره زمین موثر باشد و نزدیکترین وابستگان انسان مدرن را معرفی کند.
منبع: همشهری آنلاین