در شرایط عادی، باکتری های زیادی در محیط دهان وجود دارند اما فرد می تواند با بهداشت این باکتری ها را تحت کنترل در آورد اما در موارد بیماری، سیستم دفاعی فرد ضعیف شده و انواع باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و انگل ها می توانند فرصت ابراز وجود پیدا کنند. در بیماری ایدز نیز همین شرایط ایجاد می شود. در این بیماری، ویروس اچ آی وی وارد بدن می شود و در ابتدا به گلبول های سفید حمله می کند. این سلول ها سد اول مبارزه با بیماری ها هستند و هنگامی که آسیب می بینند، فرد نمی تواند در مقابل عفونت های مختلف از خود دفاع کند.
برخورد اول
آلوده شدن فرد به وسیله ویروس اچ آی وی اغلب به وسیله سوزن های آلوده، دریافت خون آلوده، انتقال از طریق مادر به جنین، تماس های جنسی و تماس مستقیم با خون یا مخاط ایجاد می شود. در روزهای اولی که فرد به ویروس آلوده شده است، اغلب علامت مشخصی وجود ندارد اما در حدود سه تا شش هفته بعد در بعضی موارد علامت های شبیه آنفلوآنزا به تدریج ظاهر می شوند مانند تب، سردرد، خستگی، اسهال و سرفه های خشک. پس از آن، به تدریج سایر علایم در بیمار نمایان می شود همانند عرق شبانه، کاهش حافظه، افسردگی، کاهش سریع وزن، لکه های قرمز داخل دهان، بینی یا پلک چشم، برفک دهانی، تورم غدد لنفاوی گردن و زیربغل.
این علایم چندان واضح نیستند و پس از مدتی از بین می روند و فرد ممکن است تا چند سال علامت دیگری را نشان ندهد. همین امر هم خطرناک است چون فرد نمی داند که مبتلا شده است و احتمال دارد که سایر افراد را بیمار کند. پس از طی این مدت، سیستم ایمنی فرد به تدریج ضعیف شده و انواع عفونت های فرصت طلب موجب بروز مشکلات متعدد در فرد بیمار می شوند.
علایم دهانی
شاید مشکلات دهانی در بیماران ایدزی جزو مهم ترین مشکلات آن ها نباشد اما حقیقت این است که این مشکلات می توانند چنان آزادهنده باشند که حتی مانع خورد و خوراک فرد شوند. خوشبختانه بسیاری از این مشکلات قابل درمان هستند.
از طرفی می توان گفت که دهان اولین منطقه ای است که علایم بیماری را نشان می دهد. به همین دلیل اطلاع از این علایم اهمیت زیادی دارد.
برفک
همه ما صبح که بیدار می شویم، طعم بد دهان و لایه سفیدرنگی را روی دندان هایمان می بینیم که ناخوشایند است، اما با مسواک زدن این علایم برطرف می شوند. در بیمار اچ آی وی مثبت، این مشکلات با مسواک زدن برطرف نمی شوند. آن ها دچار شایع ترین عفونت فرصت طلب یعنی برفک شده اند. علت این بیماری، قارچی است که به طور طبیعی در بدن ما وجود دارد اما سیستم ایمنی در حالت طبیعی مانع رشد آن می شود.
در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، این قارچ رشد سریعی یافته و لکه های سفیدرنگی را روی زبان، داخل گونه، ته گلو و زیر زبان به وجود می آورند. برفک دهان شرایط چندان خطرناکی نیست اما برفک هایی که در گلو به وجود می آیند، خطرناک اند و همچنین سبب درد شده و غذاخوردن را دشوار می کنند. این مشکل را با مصرف داروهای ضدقارچ می توان تا حد زیادی برطرف کرد. بهداشت خوب دهان همراه با نکشیدن سیگار و ننوشیدن الکل هم می تواند تا حدی احتمال بروز آن را در بیماران کم کند.
زخم های دهانی
یکی از این زخم ها، زخم های آفتی هستند که اشکال گرد یا بیضی داشته و به رنگ سفید یا زرد با هاله ای قرمزرنگ در اطراف آن دیده می شوند. آفت های بزرگ بسیار دردناک بوده و به طور تکرارشونده ای در دهان فرد، به خصوص داخل گونه و روی زبان و لب بروز می کنند. زخم های دیگری که در دهان ایجاد می شوند، زخم های تبخال (هرپس) هستند که بر اثر فعالیت یک نوع ویروس به وجود می آیند. تبخال ها اغلب در اطراف لب ظاهر می شوند و می توانند دردناک باشند. این زخم ها هم می توانند مشکلاتی را برای غذاخوردن فرد به وجود بیاورند.
لکوپلاکیای مویی
این حالت به صورت مناطق سفیدرنگ لکه مانندی در سطح خارجی زبان، طرفین زبان، داخل گونه یا لب پایین بروز می کند و برخلاف برفک قابل پاک شدن نیست. عامل به وجود آورنده آن ویروس است و با داروهای ضدویروس می توان آن را تا حدی درمان کرد.
دهان خشک
این شرایط اغلب بر اثر مصرف داروهای ضدایدز به وجود می آید و سبب افزایش پوسیدگی های دندانی شده و مشکلاتی را برای جویدن، خوردن، قورت دادن و حتی صحبت کردن فرد به وجود می آورد.
بیماری های لثه
طبیعی است که هر شرایطی که دفاع و ایمنی بدن را پایین بیاورد، روی لثه هم اثر خواهدگذاشت. در بیماران اچ.آی.وی مثبت در اغلب مورد مشکلات لثه به چشم می خورد. این مشکلات گاهی به شکل التهاب خفیف لثه و گاهی به صورت شدیدتر بروز می کند که سبب خون ریزی هایی از لثه می شود.
بیماری لثه گاهی به حدی است که موجب تخریب استخوان اطراف دندان شده و به لق شدن دندان منجر می شود اما در کل باید بگوییم که این علامت ها مختص بیماری ایدز نیستند و دیدن این علایم نشان دهنده این نیست که فرد مبتلا به ایدز شده است! در بسیاری از بیماری ها چنین علامت هایی دیده می شوند. در نهایت، تنها با انجام آزمایش خون می توان درباره این بیماری اطمینان پیدا کرد.
منبع : مجله دنیای سلامت
مطالب مرتبط :
آیا ممکن است در دندانپزشکی ایدز بگیریم؟ + پاسخ دکتر احمد آخوندی
علی
سلام امکان دارد شخصی که مبتلا شده تا ماه چهل دو تستش را منفی اعلام کنند.