همه انسان های در زندگی مسئولیت های گوناگونی دارند؛ از مسئولیت کاری گرفته تا مسئولیت های اجتماعی و… اما تربیت کودک از مهم ترین مسئولیت ها در زندگی هر فرد محسوب می شود.
کسی که فرزندی را به دنیا می آورد، در برابر او مسئولیت سنگینی را به عهده دارد اما گاهی عواملی باعث می شود ارتباط بین والدین و فرزندان آن طور که باید لذت بخش نباشد؛ مثل تفاوت سنی بین آنها. با دکتر کتایون رازجویان، روان پزشک کودک و نوجوان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره معایب تفاوت سنی کم یا زیاد والدین با کودکانشان گفت و گو کرده ایم.
اختلاف سنی کم یا زیاد والدین با فرزندان می تواند تاثیری در ارتباط آنها و تربیتشان داشته باشد؟
در این مورد تا به حال فرمول های علمی مشخصی نوشته نشده اما قطعا تاثیرگذار است. مثلا مادری که در 16 سالگی زایمان می کند، هنوز به رشد و تکامل فکری، اجتماعی و اقتصادی نرسیده است. البته این مساله در نظریه های پیاژه (روان شناس فرانسوی) تا حدودی آمده است.
خیلی از افراد معتقدند اگر اختلاف سنی شان با کودک کمتر باشد، راحت تر می توانند با او ارتباط داشته باشند در این مورد چه نظری دارید؟
فرزندآوری خودش به تنهایی استرس آور است و یک مادر باید مراحل مختلفی را بگذراند تا بتواند موجود دیگری را پرورش دهد. هرچه سن مادر کمتر باشد، طبیعتا آموخته هایش هم کمتر خواهدبود. مادری که خودش به استقلال نرسیده است، چگونه می خواهد کودکی با استانداردهای جامعه امروزی تربیت کند؟ به خصوص اینکه در حال حاضر سن نوجوانی به 20 سال رسیده است؛ یعنی یک فرد 20 ساله تازه دوره نوجوانی را پشت سر می گذارد. از طرفی دیگر، یک خانم باید برای باروری به رشد کافی جسمی و روانی رسیده باشد. بنابراین بهتر است شرایط سنی والدین را درنظر گرفت.
شما چه سنی را پیشنهاد می کنید؟
سن مشخصی از نظر علمی وجود ندارد اما بهتر است قبل از 35 سالگی باشد چون هرچه سن بالاتر رود، از نظر فیزیکی بدن افت می کند و باروری سخت تر می شود.
وقتی تفاوت سنی والدین و فرزندان زیاد از حد باشد، چه مشکلاتی آنها را تهدید می کند؟
دنیای امروز در حال پیشرفت است، آن هم لحظه به لحظه، بنابراین والدین از بچه هایشان دورتر و دورتر می شوند و شکاف بین نسل ها عمیق تر خواهدشد. وقتی این شکاف ایجاد شد، دیگر والدین نمی توانند یا کمتر می توانند روی فرزند خود کنترل داشته باشند. گاهی هم والدین انرژی لازم را برای همراهی با فرزندشان ندارند و دیگر همدلی و همزبانی بین اعضای خانواده نیست و همین موضوع روابط را سرد می کند.
بعضی بچه ها هم از اینکه والدینشان تفاوت سنی زیادی با آنها دارند، خجالت می کشند.
بله، دقیقا همین طور است چون والدین این کودکان نمی توانند پدر یا مادر شادی برای آنها باشند. بسیاری از این کودکان ترجیح می دهند با افرادی که با آنها تفاوت سنی کمتری دارند، در جامعه و جمع دوستانشان ظاهر شوند، نه با والدینشان. به همین دلیل هم باید برای بچه دار شدن همه جوانب را بسنجیم و آمادگی آن را داشته باشیم. نباید فقط به خودمان و علایقمان فکر کنیم چون در برابر موجودی که به دنیا می آوریم، مسئول هستیم و باید پاسخگو باشیم.
خیلی از والدینی که در سن بالا بچه دار می شوند، به شدت به فرزندشان وابسته هستند. این مساله مشکل ساز نیست؟
به هر حال شاید افرادی این خصلت را داشته باشند، مثلا سعی می کنند کودکشان را در پر قو بزرگ کنند و همه امکانات را برایش فراهم کنند اما با این کار عملا به کودکشان اجازه انتخاب و زندگی نمی دهند و یک فرد با اعتماد به نفس و قوی نمی شود. توقعاتش از زندگی و آدم های اطرافش هم بالا می رود.
باردارشدن در سن بالا چه خطرهایی برای مادر و کودک خواهدداشت؟
خطرهای زیادی آنها را تهدید می کند، به همین دلیل پزشکان معتقدند بارداری باید در سن مناسب باشد. بارداری در سن بالا باعث بروز بعضی ناهنجاری های ژنتیکی در جنین می شود. همچنین خطر ابتلا به بعضی از بیماری های ناشی از بارداری در مادر را بالا می برد و اگر خانمی در سن بالا باردار شد، بهتر است حتما در ماه های مختلف بارداری آزمایش غربالگری انجام دهد.
کودکانی که تفاوت سنی کم یا زیادی با والدینشان دارند، معمولا چه افرادی را برای دوستی انتخاب می کنند؟
معمولا سمت آدم هایی می روند که آنها را شاد می کنند و پرانرژی هستند. درواقع کمبودهایی که دارند، در اینگونه آدم ها جستجو می کنند و دنبال یک هم صحبت و همراه می کردند.
چه راه حلی برای نزدیک تر شدن این والدین به فرزندانشان می توانید پیشنهاد کنید؟
باید برای آنها وقت بگذارند و جو دوستانه ای در خانه به وجود بیاورند و اجازه بدهند فرزندانشان به راحتی با آنها صحبت کنند. هرچقدر فضای خانه شادتر و ارتباط اعضای آن صمیمی تر باشد، زندگی معنی زیباتری خواهدداشت و همه اعضای خانواده از بودن در کنار هم لذت خواهندبرد.
منبع: برترین ها
مطلب مرتبط:
بهترین زمان بچه‌دارشدن، کی از راه می رسد؟