گرمازدگی یک اورژانس پزشکی است و باید خیلی سریع درمان شود، هر دقیقه تاخیر احتمال عوارض خطرناک و مرگ را افزایش میدهد. در این آسیب تعریق مصدوم قطع میشود و بدن نمیتواند از طریق مکانیسم عرق کردن خنک شود، دمای بدن به بیش از 40 درجه سانتیگراد میرسد و برخلاف خستگیگرمایی پوست؛ داغ، پرخون و خشک است. اگر گرمازدگی بسرعت و در چند دقیقه ایجاد شود، میتواند به بیهوشی منجر شود و در شروع این حالات فرد بیقرار، گیج و پرخاشگر شده و تغییراتی در شرایط روانی ـ رفتاری او پدید میآید و احتمال تشنج وجود دارد.
اقدامات لازم برای رفع گرمازدگی
برای رفع گرمازدگی اقدامات مشابه خستگی گرمایی را انجام میدهیم با این تفاوت که چون فرد تعریق ندارد، این بار سر و گردن مصدوم را کمی بالاتر نگه میداریم و برای او عرق مصنوعی ایجاد میکنیم، به این روش که آب خنک و نه یخ را به صورت افشانهای روی مصدوم بپاشید و سپس او را باد بزنید. قطرههای آب کار عرق مصنوعی را انجام میدهد و در مجاورت باد تبخیر شده و گرمی بدن مصدوم را بیرون کشیده و او را خنک میکند. این روش در محیطهایی با رطوبت بالا موثر نیست.
در برخی منابع گفته شده است در افراد دچار گرمازدگی میتوان با گذاشتن کیسه یخ روی وریدهای کشاله ران، بازو و اطراف گردن، بدن مصدوم را خنک کرد، اما دکتر رضایی نظر دیگری دارد. او میگوید: یخ گرچه در ظاهر، سریع و فوری پوست را خنک میکند اما نکته مهم آن که شدت و قدرت جریان خون زیر پوستی در حدی نیست که بلافاصله خنکی را به اعماق و مرکز بدن برساند و این خود میتواند سبب بروز اختلاف دما در قسمتهای مختلف بدن و شوک و مشکلاتی برای مصدوم شود.
به گفته این پزشک متخصص در این مواقع بهتر است به جای یخ از آب ولرم (زیر 37 درجه سانتیگراد) استفاده شود که بتواند آهسته و بتدریج دما را از سطح تا عمق بدن تعدیل دهد. ضمن این که اگر فرد قادر باشد میتواند دوش آب ولرم بگیرد و پس از استحمام بدنش را خشک نکند تا کمکم آب سطح بدن تبخیر و به این روش بدن خنک شود.
دکتر رضایی ضمن اشاره به این که برای پیشگیری از آسیبهای گرمایی بهتر است افراد در فصول گرم سال مرتب استحمام کنند، میگوید: طبق توصیههای طب سنتی ایرانی ـ اسلامی بدن را همراه با سفیدآب کیسه بکشید و تنها به لیف زدن کفایت نکنید. سفیدآب براحتی سلولهای مرده سطح پوست را جدا کرده و به غدد عرقی برای تعریق بیشتر و دفع گرمای بدن بخصوص در فصول گرم سال کمک زیادی میکند.
منبع : جام جم سرا
اگر دچار خستگی گرمایی شدیم چه کنیم؟