تشنج ناشی از تب شایع ترین نوع تشنج در کودکان است . حدود 3تا4درصد کودکان با سن کمتر از 6 سال دچار این نوع تشنج میشوند . این نوع تشنج همیشه به همراه تب بالا و در سنین 6 ماهگی تا 6 سالگی اتفاق می افتد و به ندرت ممکن است بعد از سن 6 سالگی نیز تکرار شود ولی بیشترین شیوع آن در یک تا دو سالگی است که بیشتر به دلیل بروز عفونت های گوارشی، تنفسی و ادراری در این سنین بروز میکند. از این رو در هر کودک مبتلا به تشنج ناشی از تب باید کانون تب مشخص و درمان شود. همچنین تشنج وابسته به تب دارای این خصوصیات است:
والدین باید هنگام بروز تشنج خونسردی خود را حفظ کنند، کودک را به پهلو خوابانیده و چنانچه در دهان او ماده غذایی و یا ترشحی وجود دارد به آهستگی خارج کنند. همچنین از پاشیدن آب به صورت و یا تحریک وی خودداری شود. با استفاده از شیاف استامینوفن و کم کردن پوشش کودک درجه حرارت کودک را کنترل کنید. در صورت لزوم می توان از تن شویه با آب ولرم نیز استفاده کرد که در این مورد پنبه یا پارچه ای نرم آغشته به آب ولرم را به مدت یک ساعت در نواحی دور گردن و زیر بغل کشاله ران کشیده تا درجه حرارت کودک به حد طبیعی برسد. پس از ورود به بیمارستان در صورت ادامه تشنج تجویز دیازپام از طریق وریدی و یا مقعدی موجب کنترل تشنج خواهد شد.
بهترین روش پیشگیری از تشنج ناشی از تب این است که در صورت بروز تب در کودک بلافاصله اقداماتی جهت پایین آوردن تب انجام دهید و اگر در زمانی کوتاه تب قطع نشد به پزشک مراجعه کنید تا از بروز عوارض احتمالی مثل عقب‌ماندگی ذهنی، تأخیر در رشد و نمو و یا ناهنجاری‌های رفتاری پیشگیری شود.
مثل بیشتر بیماری ها تشنج ناشی از تب نیز تحت تأثیر ارث است اما تأثیر آن چندان زیاد نیست. این در حالی است که تب بسیار شدید (بالاتر از 41 درجه ی سانتیگراد) در بسیاری از افراد (در هر سنی) باعث بروز تشنج می شود. علت این مسئله احتمالاً افزایش حساسیت و تحریک پذیری سلول های عصبی مغز است اما آنچه که به عنوان بیماری تشنج ناشی از تب شناخته می شود، با این مسئله متفاوت است چرا که این نوع تشنج در تب های پایین تر از 41 درجه سانتیگراد اتفاق می افتد و فقط هم در کودکان کمتر از 6 سال بروز می کند. همچنین هر نوع تبی نمی تواند موجب این بیماری شود. در عین حال، یکی از علل اصلی و مهم تشنج (در هر سنی) عفونت پرده های مغز (موسوم به مننژیت) و گاهی عفونت بافت مغز(موسوم به آنسفالیت) است و این حالت، اکثرا همراه با تب است و در چنین حالتی هرگز اصطلاح تشنج ناشی از تب به کاربرده نمی شود. به عبارت دیگر یکی از شرایط اصلی برای این که بگوییم کودکی در اثر تب تشنج کرده است، این است که مغز عفونت نکرده باشد.
معمولا تشنج در اولین ساعات بروز تب پدیدار شده و گاهی حتی والدین متوجه تب کودک نمی شوند و پس از وقوع تشنج متوجه تب کودک می شوند . تشنج به صورت از دست رفتن ناگهانی هوشیاری، قفل شدن فک، سیاه شدن دور لب، سفت شدن تمام بدن و به دنبال آن حرکاتی شبیه دست و پا زدن بروز می کند. حمله تشنج معمولا کوتاه مدت بوده و در عرض یک تا دو دقیقه برطرف می شود و به ندرت ممکن است حرکات تشنجی در یک طرف بدن و یا فقط در چشمها باشد که در این موارد علامت خطرناکی است و نیاز به بررسی بیشتری دارد. هر چه تشنج در سنین پایینتر بروز کند، احتمال تکرار آن بیشتر است.
معمولا تشنج ناشی از تب خوش خیم بوده و عارضه ای به جا نمی گذارد مگر در مواردی که طول بکشد، تکرار شود و یا کودک معاینه عصبی غیر طبیعی داشته باشد که در این صورت نیاز به استفاده از داروهای ضد تشنج مثل فنوباربیتال یا سدیم والپورات به مدت یک تا سه سال دارد. در موارد بسیار نادر (فقط 2 درصد) هم تزریق واکسن می تواند موجب تشنج وابسته به تب شود. این حالت بیشتر متعاقب واکسن سه گانه( یک تا دو روز بعد از آن) و یا سرخک( گاهی 7 تا 10 روز بعد از آن) اتفاق می افتد. البته در صورتی هم که زمینه این بیماری در کودک شما وجود داشته باشد با تجویز استامینوفن توسط پزشک و جلوگیری از تب(همزمان با تزریق واکسن) احتمال بروز چنین حالتی تقریبا از بین خواهد رفت.