ژنژیویت یا التهاب لثه به حالتی گفته میشود که پلاک‌های دندانی در خط لثه تجمع پیدا میکند و باعث تحریک لثه و حساس شدن آن میشود. لثه تحریک شده، خونریزی و سرانجام شروع به پسرفت میکند که با ایجاد کیسه هایی در نزدیکی دندان ها موجب جمع شدن مواد زاید بیشتری میشود. پس از مدتی، پلاک به ریشه دندان ها و استخوان فک می چسبد. اینجا است که ژنژیویت به بیماری خطرناکتری به نام بیماری پریودنتال تبدیل میشود و اگر بیماری پریودنتال پیشرفت کند، ممکن است به از دست دادن تعدادی از دندان ها منجر شود .
هدف اصلی درمان، کاهش التهاب لثههاست. دندانها به صورت دقیق توسط دندانپزشک یا عوامل دخیل در بهداشت دهان ودندان پاک و تمیز میشوند. از آن زمان به بعد باید دندانهای خود را خوب مسواک بزنید و با مسواک نرم پلاک های چسبیده را از دندان بزدایید. البته احتمال آسیب با مسواک نرم کمتر است .همچنین روزانه حداقل یک بار از دهان شویه و نخ دندانهای موم دار یا بدون موم استفاده کنید. البته در موارد خاص دندانپزشک با روشهای جراحی بافت ملتهب لثه را خارج میکند. آنتی بیوتیک در موارد عفونی و دهان شویه فلوئوردار نیز از موارد درمانی هستند .
- حداقل سالی ۲بار برای چکاپ دندانها به دندانپزشک مراجعه کنید.
- یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید. اگر رژیم غذایی متعادل برایتان مقدور نیست، مکمل‌های ویتامینی دریافت کنید.
- برای جلوگیری از تشکیل پلاک روی دندانها، بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. توجه داشته باشید که روزانه باید از نخ دندان استفاده کرد.
از علل اصلی ژنژیویت وجود پلاک روی دندانها (حاوی ذرات غذایی، میکروبها و مخاط) است. همچنین تغذیه نامناسب به ویژه کمبود ویتامینها که باعث بیماریهایی مثل اسکوربوت یا پلاگر می شوند، بیماریهای خونی مثل سرطان خون، واکنشهای نامطلوب دارویی مثل واکنش به فنی توئین و باربیتال و در معرض سرب و بیسموت قرار گرفتن از دیگر علل آن است. همچنین آسیب یا تروما به لثه ها به هر علتی مثل مسواک زدن شدید می تواند باعث ژنژیویت شود. دیابت کنترل نشده، تغذیه نامناسب، عفونت ها، حاملگی و بهداشت نامناسب دهان و دندان از جمله عواملی هستند که احتمال بروز ژنژیویت را افزایش میدهند. حتی بسیاری از افراد نیز در دوران بلوغ یا اوایل بزرگسالی به علت تغییرات هورمونی دچار ژنژیویت می شوند که ممکن است دایمی شده یا دچار عودهای مکرر شود. این بستگی به وضعیت سلامت و بهداشت دندانها و لثه شما دارد .
از علایم شایع ژنژیویت تورم، حساس شدن، قرمزی و نرمی لثه ها در اطراف دندانها، خونریزی لثه ها با تحریک کم یا به صورت خودبخودی، بد بو شدن دهان و نفس و به ندرت تب و در مواردی بدون درد است.
اگر پلاک‌های دندانی را هر روز با مسواک یا نخ دندان پاک نکنید به مرور سفت‌تر شده و ماده‌ای غیرقابل برداشت به نام جرم (رسوب دندانی) ایجاد می‌کنند و در صورتی که پلاک و جرم به زیر خط لثه گسترش پیدا کند، بیماری مزمن خواهد شد. با تحریک مزمن باکتریایی، نسج لثه به تدریج از دندانها جدا میشود و حفره‌هایی ایجاد میشود که در آنجا چرک تجمع پیدا میکند. با گسترش پلاک و جرم و تداوم تحریک بافت لثه، فرایند کنده شدن لثه‌ها از دندان‌هایتان بیش از پیش ادامه پیدا میکند. به این حالت پریودونتیت یا پیوره می‌گویند.