الو دکتر- سال گذشته روزنامه گاردین انگلستان در گزارشی از افزایش روند جراحی‌های زیبایی در ایران نوشت و آمار جراحی‌های بینی در ایران را بیشتر از سایر نقاط جهان عنوان کرد. جراحی‌هایی که روزبه‌روز بیشتر می‌شود و دیگر مخصوص خانم‌ها و یک طبقه خاص نیست. حالا فرقی نمی‌کند زن باشی یا مرد، فقط کافی است اراده کنی تا چهره‌ات عوض شود. ظاهرا جراحی زیبایی برای بسیاری از افراد جامعه ما به یک ضرورت تبدیل شده تا جایی که از نظر دیگران غیرعادی به‌نظر می‌رسد که فردی هیچ جراحی روی صورتش انجام نداده باشد، اما واقعا چه موضوعی باعث می‌شود که بعضی خانم‌ها و آقایان جراحی زیبایی را تاحدی ضروری بدانند که برای انجام آن حتی وام بگیرند و خودشان را زیر بار قرض ببرند؟ تا جایی که بعضی از افراد سودجو از طریق بانک‌ها هم برای وام زیبایی پیامک ارسال می‌کنند و بیشتر کلینیک‌های زیبایی جراحی را به‌طور قسطی یا با چک و سفته هم انجام می‌دهند. سیب سبز برای بررسی این موضوع با دکتر منصور بهرامی روانشناس بالینی و عضو ارشد موسسه تحلیل رفتار و مصطفی آب‌روشن عضو انجمن جامعه‌شناسی صحبت کرده است.
سکانس اول توهم زشتی
«من زشتم» سرش را بر می‌گرداند و لبخند می‌زند، اما جمله‌اش ناقص است؛ «البته فقط دماغم مورد داره که اونم با عمل حل میشه.» اینجا کلینیک زیبایی است؛ جایی که صندلی‌های سفید و قرمزش جا ندارد از بس که زنان و مردان زیادی با چسب‌هایی بر بینی یا پانسمان روی گونه یا با برگه‌های آزمایش منتظر هستند وارد مطب دکترها شوند. شاید 20سالش باشد؛ «دانشجوی زبانم. ترم سوم. خیلی از دماغم خجالت می‌کشم. حس می‌کنم خیلی زشتم. این قوز روی دماغم به‌جای اینکه روی دماغم باشه انگار روی اعصابمه لعنتی، اما حلش می‌کنم. برش می‌دارم برای همیشه. اینجا دیگه آخرشه.» پولش را از کجا آوردی؟ سرش را بر می‌گرداند که جوابی ندهد اما پشیمان می‌شود؛ «جمع کردم. تو خونمون یه بانک خانوادگی گذاشتیم. افراد فامیل پول گذاشتن. منم گفتم عملم اورژانسیه وام اول رو به من دادن. بعدش باید قسط بدم، اما اشکالی نداره مهم اینه که پولش جور شد.» نوبتش شده و می‌رود. برگه‌های آزمایش توی دستش را جلوی بینی‌اش می‌گیرد. امیر 27ساله است. آمده تا چانه‌اش را عمل کند، می‌گوید: مدلش خیلی معمولی است و باید شبیه مدل‌ها شوم. مگر گونه مدل‌ها چه شکلی است؟ «تیز است.» این را امیر می‌گوید. حالا چقدر پولش می‌شود؛ «چیزی بین 5 تا 7میلیون. دکتر آشناست. دماغم را عمل کرده. گفته برای چونت تخفیف میدم.» از کجا پولش را جور کرد؟ «از هیچ جا. کار کردم و پول‌هایم را جمع کردم. یک سال هیچ جا نرفتم و هیچ چیز نخریدم. به امید اینکه گونه‌هایم را عمل کنم. دماغم را پارسال عمل کردم. گونه‌هایم را هم عمل کنم دیگر مشکلی نیست. درست میشه.» الان که خوبی؛ «نه نیستم. خودم می‌بینم دیگه.» سرش را می‌اندازد پایین و با پرونده‌اش بازی می‌کند، این یعنی دیگر به هیچ سوالی جواب نمی‌دهد. روی پرونده‌اش با خودکار قرمز نوشته تو زیباترینی. اما این میل به زیبایی و زیباتر شدن از کجا می‌آید و چرا بعضی‌ها حاضرند برای زیباتر شدن از نان شب‌شان بگذرند و حتی وام بگیرند یا ماشین زیر پای‌شان را بفروشند؟ دکتر منصور بهرامی، روانشناس بالینی و عضو ارشد موسسه تحلیل رفتار، تلاش برای زیبا شدن را یک امر طبیعی تلقی می‌کند که همیشه با انسان‌ها همراه بوده است و می‌گوید: «گرایش به زیباتر شدن از دیرباز آرزوی بشر بوده است، زیرا انسان احساس می‌کند اگر زیباتر باشد در ارتباطات موفق‌تر است و بیشتر موردقبول‌قرار می‌گیرد. از زمانی که بشر تاریخ را با سنگواره‌ها ثبت کرده، نشانه‌های بسیاری را از تلاش او برای زیباتر شدن می‌بینیم و اگر نقش‌هایی را که روی سنگ‌ها یا دیواره غارها حک شده، بررسی کنیم، مشاهده می‌کنیم که افراد همواره تلاش کرده‌اند با انواع لباس‌ها و آرایش‌های مو خود را طوری بیارایند که موردپسند قرار بگیرند. به این ترتیب طی تاریخ با دیدن نقاشی‌ها و تصاویر، از روی آرایش مو و چهره و پوشش افراد می‌توانیم حدس بزنیم که مربوط به کدام دوره هستند. برای مثال زمانی جثه درشت موردپسند بوده و زمانی هم نهضت توئیگی شکل می‌گیرد و لاغری عامه‌پسند می‌شود.» بهرامی برای توضیح چگونگی ورود این نوع جراحی به کشور و روند پیشرفت آن از آمارهای انجمن جراحان زیبایی ایران استفاده می‌کند و می‌گوید: «سابقه این جراحی‌ها که توسط تعدادی پزشک فوق‌تخصص در ایران انجام شده به 50سال پیش برمی‌گردد. در حال حاضر در کشور ما سالانه 36تا 40هزار مورد جراحی زیبایی انجام می‌شود که بین آنها جراحی بینی رتبه اول را به خود اختصاص می‌دهد و به‌ترتیب جراحی افتادگی پلک، جراحی روی گردن، کشیدن پوست صورت، جراحی ترمیمی روی سینه‌ها و عمل لیفتینگ شکم در پله‌های بعدی قرار می‌گیرند، بنابراین می‌توان گفت افراد جامعه ما طیف وسیعی از جراحی‌ها را برای زیباتر شدن انجام می‌دهند.»
ادامه این مطلب را می توانید در شماره 144 مجله سیب سبز که هم اکنون روی کیوسک است بخوانید.