دکتر سید تقی نوربخش فوق تخصص زانو در خصوص بیماری آرتروز اظهار داشت: آرتروز زانو و تمامی مفاصل به دو دسته اولیه وثانویه تقسیم میشود و آرتروز اولیه اغلب به دلیل افزایش سن و تغییرات فیزیولوژیکی بدن است که پدیده پیری در همه سلولهای بدن با افزایش سن رخ میدهد و اگر پیری در بافت غضروفی اتفاق بیفتد سبب تغییراتی درآن مانند کاهش آب و ضخامت غضروف میشود که در نهایت آرتروز در بافت غضروفی را سبب میشود.
این فوق تخصص زانو با بیان اینکه برخی فاکتورها مانند ژنتیک و وزن بدن در ابتلا به آرتروز اولیه موثر هستند، گفت: نوع ثانویه علتهای دیگری به جز دلایل اولیه برای ابتلا به آرتروز و ساییدگی مفاصل از قبیل تغییرات راستای اندام تحتانی به صورت پاهای پرانتزی همچنین آسیبهای مفصلی مانند ضایعات لیگامانی، شکستگی های داخلی مفصلی، رماتیسم، نقرس و بیماریهای التهابی داخل مفصلی که میتواند باعث تغییراتی در غضروف مفصل و تبدیل به ساییدگی و آرتروز مفصل شود.
وی در خصوص سن ابتلا به آرتروز بیان کرد: نوع اولیه به طور معمول در سنین بالاتر رخ میدهد و همان طور که با افزایش سن موی سر سفید میشود و تغییراتی در بینایی رخ میدهد، تغییراتی در بافت غضروفی نیز ایجاد میشود که زمینههای ژنتیک و افزایش وزن میتواند باعث تشدید آرتروز شود.
نوربخش در رابطه با نوع ثانویه آرتروز ابراز داشت: دلایل دیگری به جز افزایش سن دارد که شکستگی ها،ضایعات لیگامانی، بیماری های التهابی مفصلی مانند رماتیسم و بیماریهای متابولیک را میتوان دراین خصوص نام برد که باعث شیوع بیماری آرتروز در سنین پایینتر و جوانی میشود.
وی در زمینه پیشگیری از نوع اولیه آرتروز تصریح کرد: باید از عواملی که باعث تشدید آرتروز میشود جلوگیری کرد که در این خصوص داشتن وزن متعادل و رعایت عادات زندگی به نحوی که فشار کمتری به زانوها وارد شود برای پیشگیری موثر میباشند.
این فوق تخصص زانو تصریح کرد: افراد وزن خود را کنترل کنند و از افزایش آن پیشگیری کنند زیرا در برخی موارد به ازای هر یک کیلوگرم اضافه وزن، بین 5 تا 7 برابر یعنی در حدودد 5 تا 7 کیلوگرم به زانو فشار میآید.
وی با بیان اینکه برخی عادت زندگی به خصوص درایرانیان به زانوها فشار زیادی وارد میکند، افزود: بسیاری از فعالیت روزانه در زندگی ما ایرانی ها در حالت حداکثر خمیدگی زانو مانند روی زمین نشستن به جای استفاده از مبل و صندلی، استفاده از توالت ایرانیاست که باید تغییراتی در این عادات ایجاد کنیم و آنها را اصلاح نماییم.
نوربخش با اشاره به اینکه ورزش نقش بسیار مهمی در پیشگیری از آرتروز دارد، تصریح کرد: تعادل و قدرت عضلانی بر روی محافظت از زانو بسیار موثر است که خصوصا حرکات ورزشی ایزومتریک به محافظت از زانو و به ویژه استخوان کشکک آن میتواند کمک کند.
وی با تاکید بر اینکه انجام حرکات ورزشی با آمادگی کامل جسمانی و عضلانی باید باشد تا از فشارهای نامتعادل بر زانو جلوگیری کند، گفت: در فعالیت های دیگر بدنی مانند کوهنوردی و یا بالا و پایین آمدن از پله، طبیعتا در پایین آمدن از پله فشار زیادی به مفصل کشکک و زانوها وارد میشود که باید مراعات لازم را به عمل آورد.
این فوق تخصص زانو ابراز داشت: تغذیه مناسب و پرهیز از سیگار میتواند به حفاظت از غضروف کمک کند که در خصوص آرتروز ثانویه درمان علت اصل آرتروز میتواند در پیشگیری ودرمان آن موثر باشد که در این زمینه به طور مثال اگر انحرافی در اندام تحتانی فرد خارج از حد طبیعی وجود دارد درمان و جراحی آن میتواند به پیشگیری از آرتروز کمک کند.
وی درمان سریع و به موقع آسیبهای زانو را برای پیشگیری از آرتروز ثانویه موثر دانست و افزود: پارگیهای لیگامانی اگر به موقع درمان نشوند میتوانند آسیب های غیر قابل درمان برای غضروف ایجاد کنند، همچنین درمان مناسب شکستگیها و بیماریهای التهابی میتوانند به آسیب کمتر مفصل زانو کمک کنند.
نوربخش در خصوص راهکارهای درمانی آرتروز خاطر نشان کرد: اگر آرتروز درمراحل اولیه باشد پیشگیری میتواند در به تاخیر انداختن آن کمک کند و اگر درمراحل پیشرفته قرار داشته باشد، با اعمال جراحی مختلف مانند ترمیم میسیک و غضروف و حتی تعویض زانو که مرحله انتهایی آرتروز پیشرفته صورت میگیرد میتوان به درمان این بیماری کمک کرد.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان