تا همین اواخر یکی از بزرگترین معماها در جهان دانش این بود که چطور تمامی دایناسورها به یکباره درحدود 65 میلیون سال پیش منقرض شدند،اما با کشف فسیل دایناسورهای پرنده، صورت‌مسئاله دچار تغییر شد به لطف وجود فسیل‌های متنوع و مختلفی که دانش بشر را درباره دایناسورهای پرنده افزایش داد،اکنون می‌دانیم که تنها بخشی از دایناسورها در آن دوران منقرض شدند، مابقی آنها زنده ماندند و پرندگان امروزی را به وجود آوردند.
دانشمندان به منظور درک این روند تکامل با دست‌ورزی ژنتیکی در ژن‌های جوجه‌های معمولی، در پاهای این جانداران استخوان نازک‌نی لوله‌ای و دایناسوری شکلی رشد دادند.
در بدن دایناسورهای پرنده‌ای مانند Archaeopteryx،استخوان نازک‌نی استخوانی لوله‌ای شکل بود که تا غوزک پای جانور امتداد یافته‌بود. استخوان دیگر تیبیا، با طولی برابر نازک‌نی درکنار این استخوان رشد می‌کرد.
با ادامه روند تکامل در میان گروهی از دایناسورهای پرنده که به پیگوستیلیان شهرت دارند، استخوان نازک‌نی کوتاهتر از تیبیا شد و هرچه به سمت انتها نزدیک‌تر می‌شد تیزتر و شاخه‌ای تر می‌شد و دیگر به غوزک پا منتهی نمی‌شد.
اگرچه جنین جوجه‌های امروزی نشانه‌هایی از ایجاد استخوان نازک‌نی طولانی و دایناسوری مانندی از خود نشان می‌دهند، با رشد جنین این استخوان کوتاهتر و باریک‌تر شده و هرگز به اندازه‌ای بلند نمی‌شوند تا به غوزک پا متصل شوند.
دانشمندان دانشگاه شیلی به منظور بررسی روند تکامل این استخوان، به تغییر ژنی به نام پدر جنین جوجه دست زدند تا استخوان نازک‌نی در جوجه‌ها به رشد خود و طولانی‌تر شدن ادامه دهد. در انجام این آزمایش،دانشمندان به نکته‌ای عجیب پی بردند. مرحله عادی رشد استخوان ابتدا در بدنه و طول استخوان دچار توقف تقسیم سلولی و در نتیجه توقف رشد می‌شود، سپس در انتهای استخوان. اما در جوجه‌های مدرن رشد ابتدا در انتهای استخوان متوقف می‌شود، پس از آن در بدنه. این به آن معنی است که استخوان نازک‌نی در جوجه‌های مدرن فعالانه از رسیدن به طول استخوان نازک‌نی در اجدادشان بازداشته می‌شوند.
به گفته دانشمندان فعل و انفعالات میان پاشنه پا و انتهای نازک‌نی منجر به ایجاد سیگنال‌هایی می‌شوند که شبیه به سیگنال‌هایی هستند که منجر به توقف رشد بدنه استخوان می‌شوند و مانع از آن خواهند شد تا نازک‌نی به استخوان غوزک برسد. اما با خاموش کردن ژن IHH، ژن PthrP در پاشنه به شدت فعال شد، ژنی که امکان رشد استخوان در بخش‌های انتهایی را فراهم می‌آورد. به این شکل استخوان نازک‌نی جوجه مانند استخوان نازک‌نی اجدادش، Archaeopteryx رشد کرد و طولانی شد.
متاسفانه این جوجه دایناسور نتوانست خود را به مرحله خروج از تخم برساند، با این همه دانشمندان نیز قصد آن را نداشتند تا این جوجه را بزرگ کرده و نتیجه تغییر ایجاد شده را به چشم ببینند. هدف تنها مشاهده روند زیستی بود که به تبدیل شدن دایناسورها به پرندگان منتهی شده‌است.
منبع: همشهری آنلاین