این دانشمندان با کاربرد روش ویرایش ژن CRISPR/Cas9 که در مورد آن بسیار تبلیغ میشود، نشان دادهاند که چگونه توانستهاند HIV را خارج از DNA سلولهای ایمنی انسانی ویرایش کنند. با این کار، آنها موفق شدند از عفونت مجدد سلولهای ویرایش نشده هم پیشگیری کنند.
اگر شما در مورد روش ویرایش ژن CRISPR/Cas9 پیش از این چیزی نشنیدهاید، خود را آماده کنید تا مطالب بسیار زیادی از آن را در سال 2016 بخوانید و بشنوید، زیرا این تکنیک انقلابی در بررسی و درمان علل ساختاری بیماریهای ژنتیکی ایجاد کرده است.CRISPR/Cas9 به دانشمندان اجازه میدهد تا روی یک ژن خاص تمرکز کرده و قسمتهایی را از DNA آن برای تغییر عملکردش cut-and-paste کنند.
CRISPR/Cas9 همان روشی است که محققان در بریتانیا اخیرا اجازه پیدا کردهاند تا از آن روی جنینها انسانی استفاده کنند، با این روش پژوهشگران میتوانند دریابند چگونه میتوان میزان موفقیت IVF را بیشتر و از تعداد سقطها کاست. محققان چینی نیز در سال 2015 با استفاده از این روش موفق به ایجاد تغییراتی در جنین انسانی، البته در سطح کم شدهاند.
در اوایل سال 2016، دانشمندان شروع به استفاده از CRISPR/Cas9 کرده و برای نخستنبار با موفقیت توانستند یک بیماری ژنتیکی را موسوم به دیستروفی دوشن عضلانی، در پستانداران زنده درمان کنند. حال، آنها پتانسیل واقعی این روش را برای امکانپذیر شدن درمان HIV در آینده نشان دادهاند.
این روش با راهنمایی پروتئینهای شبیه قیچی عمل میکند تا قسمتهایی را از DNA درون سلول هدف قرار دهند. سپس آنها را تحریک کنند تا قسمتهای معیوب یا آسیب دیده را با روش خود اصلاح یا ویرایش کنند. CRISPRبه یک سکانس تکرار شونده خاص از DNA به دست آمده از یک پروکاریوت (نوعی ارگانیسم تکسلولی مانند باکتری) اطلاق میشود که با یک آنزیم هدایت شونده بوسیله RNA، به نام Cas9، جفت میشود.
اساسا اگر بخواهید DNA یک ویروس را درون یک سلول انسانی ویرایش کنید، به یک باکتری نیاز دارید که داخل سلول شود، با ویروس روبرو شود و رشتهای را از RNA تولید کند که برای سکانس DNA مجازی قابل شناسایی باشد.
RNA راهنما، سپس روی آنزیم Cas9 قرار گرفته و چفت میشود و باهم، به دنبال ویروس تطبیقی خواهند گشت. زمانی که بتوانند این ویروس را ردیابی کنند، Cas9 آن را برش زده و از بین میبرد.
با استفاده از این روش، محققان دانشگاه Temple به دنبال آن بودند تا DNA ویروس HIV-1 را از ژنوم سلولهای T در کشتهای آزمایشگاهی انسانی حذف کنند. زمانی که این سلولها مجددا با ویروس مواجه شوند، از عفونت مجدد در امان خواهند ماند.
این یافتهها در چندین سطح اهمیت زیادی دارند. آنها اثربخشی سیستم ویرایش ژن را در حذف HIV از DNA CD4 T-cells به اثبات رساندهاند. این کار بوسیله ایجاد موتاسیون در ژنوم ویروسی و توقف همیشگی تزاید آن انجام شده است. بیش از این، آنها نشان میدهند که سیستم ویرایش ژنی مذکور میتواند سلولها را از عفونت دوباره در امان نگه دارد و این تکنولوژی برای سلولها ایمن است، بدون آنکه هیچ اثر سمی بر آن بگذارد.
در حالی که تکنیکهای ویرایش ژن، پیش از آنکه در مورد HIV به کار گرفته شود، مراحل آزمایشی خود را گذراندهاند، این برای نخستینبار است که محققان نشان دادهاند چگونه میتوان از عفونتهای آینده پیشگیری کرد، زیرا برای موفقیت یک درمان بسیار حیاتی هستند و محافظت بهتری را نسبت به داروهای ضدویروسی کنونی ایجاد میکنند. زمانی که درمان دارویی در بیماران مبتلا به HIV متوقف شود، ویروسهادوباره روی سلولهای T سوار میشوند. درواقع، داروهای ضدویروسی برای کنترل عفونت HIV بسیار هم خوب هستند، اما اگر بیماران مصرف آنها را متوقف کنند، با بازگشت سریع تزاید ویروس روبرو میشوند. البته هنوز کارهای زیادی باید در این زمینه انجام شود تا این روش برای کارهای پیشرفتهتر از ویرایش سلولها در آزمایشگاه استفاده شود، خصوصا زمانی که برای پروسه «برش» باید دقیق کار کند، اما ما هنوز در اولین گام هیجانانگیز آن هستیم.نتایج این تحقیق در Scientific Reports منتشر شده است.
منبع: روزنامه سپید
افزایش آمار انتقال جنسی ایدز در ایران