با بالا رفتن سن افراد، استخوان‌های آنها اغلب استحکام و تراکم خود را از دست می‌دهند و نازک‌تر وشکننده‌تر می‌شوند. در طول زمان، این مسئله می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند پوکی استخوان شود؛ یعنی حالتی که استخوان‌ها ضعیف شده‌اند. افرادی که مبتلا به پوکی استخوان هستند می‌توانند به سادگی دچار شکستگی‌های استخوانی شوند؛ مثلا این افراد گاهی اوقات در اثر یک زمین افتادن ساده، دچار شکستگی می‌شوند.
پزشکان به دو دلیل تست تراکم استخوان را انجام می‌دهند: 1) آیا فرد مبتلا به پوکی استخوان شده یا در معرض خطر ابتلا به آن قرار دارد، 2) آیا درمان‌های انجام شده موثر بوده‌اند یا خیر.
همه زنان 65 سال و بالاتر باید حداقل یک بار این تست را انجام دهند. همچنین تست پوکی استخوان ممکن است برای مردانی که بیش از 70 سال سن دارند یا بعضی زنان که جوان‌تر از 65 سال هستند، اما یائسه شده‌اند نیز مناسب باشد. پزشکان گاهی اوقات تراکم استخوان افرادی را بررسی می‌کنند که در معرض خطر بالای شکستگی استخوان قرار داشته و دارای مشخصات زیر باشند:
بزرگسالانی که اخیرا دچار پوکی استخوان شده‌اند، مدت طولانی‌ای است که داروهای کورتونی مصرف می‌کنند، وزنی کمتر از 57 کیلوگرم دارند، مبتلا به آرتریت روماتوئید هستند، یکی از والدینشان دچار شکستگی استخوان لگن پس از یک حادثه جزئی شده است.
تست تراکم استخوان انواع مختلفی دارد که عبارت‌اند از:
1) سنجش میزان جذب انرژی دوگانه اشعه ایکس یا به اختصار DXA: این تست، مطمئن‌ترین و مفیدترین تست سنجش تراکم استخوان است که مقادیر قابل اعتمادی را از تراکم استخوان قسمت‌های مختلف بدن، مانند ستون فقرات، لگن و مچ دست ارائه می‌دهد. تست مذکور نوع خاصی از اشعه ایکس است که مقدار اشعه بسیار کمی را به بیمار می‌تاباند. DXA بهترین تست برای تشخیص پوکی استخوان بوده و شانس شکستگی استخوان را پیش‌بینی می‌کند. همچنین میزان اثربخشی درمان‌ها را نیز مشخص می‌کند.
2) سی‌تی کمّی (Quantitative): این تست، نوع خاص دیگری از اشعه ایکس است که مقادیر قابل اعتمادی از تراکم استخوان در ستون فقرات را به‌دست می‌دهد. این نوع سی‌تی اشعه بیشتری از DXA به بیمار می‌تاباند. پزشکان از این تست برای تشخیص پوکی استخوان استفاده نمی‌کنند.
3) تست اولتراسوند: اولتراسوند می‌تواند برای اندازه‌گیری تراکم استخوان پاشنه پا به کار گرفته شود. این تست می‌تواند کمک کند چه فردی در معرض خطر شکستگی استخوان قرار دارد، اما پزشکان از این تست برای تشخیص پوکی استخوان یا پیگیری تغییرات در تراکم استخوان در طول زمان استفاده نمی‌کنند.
نحوه انجام تست: در طول انجام DXA، شما روی میزی می‌خوابید. سپس، یک ماشین اشعه ایکس از یکی از استخوان‌های شما اسکن می‌گیرد. این تست به شما صدمه‌ای وارد نکرده یا برای شما ناخوشایند نیست. لازم نیست دارویی ببلعید یا تزریق کنید. کل زمان انجام تست، 5 تا 10 دقیقه بیشتر طول نمی‌کشد.
منبع: روزنامه سپید
از چه سنی سنجش تراکم استخوان شروع کنیم؟