حقایقی درباره بختک یا همان فلجی در خواب

به گزارش خبرنگار کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران؛ شاید برای شما نیز پیش آمده باشد که هنگام شب هراسان و غرق در عرق از خواب می پرید در خواب و بیداری سایه هیولای وحشتناکی را دیده اید، از ترس فریاد می کشیدید اما صدایی از دهانتان خارج نمی شد و گویی بدنتان را غل و زنجیر کرده بودند این زمان است که شما گرفتار یک اختلال مشهور به نام بختک شده اید.

نام بختک به این دلیل روی این کابوس گذاشته شد که از گذشته همواره افراد بر این باور بودند که عجوزه‌ای زشت صورت، شب‌ها بدن جسمانی خود را ترک کرده و روی سینه قربانی خود می‌نشیند.

فرد قربانی در چنین حالتی با احساس وحشت و در حالی که به سختی نفس می‌کشد از خواب بیدار می‌شود، گویی جسمی بزرگ روی سینه‌اش سنگینی می‌کند و قادر به حرکت نیست، این باور در بسیاری از فرهنگ‌های دنیا رایج است، در کشور ما هم به این حالت سنگینی و وترس بختک گفته می‌شود.

بدون شک کسی نیست که در طول عمر خود کابوس یا خواب وحشتناک ندیده باشد، خواب های  ترس آوری مثل به دام افتادن در جایی که راه فراری وجود ندارد، کابوس هایی مثل غرق شدن یا پرت شدن از بلندی که نمی توان فریاد زد. در این وضعیت وقتی بیدار می شوید غرق در عرق هستید و ترس و وحشت همه وجود شما را فرا گرفته است.

در برخی افراد کابوس فقط در ترس و وحشت خلاصه نمی شود بلکه بسیاری از افراد در خواب نمی توانند حرکت کنند یا به عبارتی در خواب فلج می شوند که این موضوع ترس شما را بیشتر می کند.

بدتر از همه آن است که گاهی توهم های ترسناک نیز چاشنی این علائم می شود و در این زمان احساس می کنید جسمی مانند سایه یا یک هیولا در تاریکی در حال حرکت است یا به سمت شما می آید ولی ترس و وحشت شما زمانی شدت می یابد که شما نمی توانید حرکت کنید یا فریاد بزنید اما خوشبختانه همه این ها از علائم خواب است و هیچ آسیبی به شما نمی رسد.

مرحله ای از خواب رم (REM) نام دارد در این مرحله که به آن حرکت سریع چشم می گویند، بدن به حالت فلج شناخته شده ای به نام اتونیا رم می رود، این مرحله بخشی از روند طبیعی خواب است که عضله های بزرگ فلج می شوند.

یکی از مهم تربن دلایل این فلج شدن آن است که بدن در طول خواب از آسیب هایی که ممکن است در اثر حرکت به وجود آید در امان است.

گفتنی است، رم (REM) یک مرحله از خواب است که رویا در آن رخ می دهد و به همین دلیل در صورتی که بدن به حالت بی حسی یا فلجی نرود ممکن است درخواب به رویاهای خود واکنش جسمی یا حرکتی نشان دهد.

در افرادی که اختلالات خواب دارند ممکن است اختلال فاز رم (REM) اتفاق بیافتد و بی حسی و بی حرکتی در این فاز به درستی عمل نکند و این افراد واکنش های شدید فیزیکی مانند رفتارهای خشونتی و عصبی در خواب از خود بروز دهند.

برخی عوامل مانند کمبود خواب، عوامل ژنتیکی، استرس یا اضطراب زیاد موجب اختلال در خواب می شوند و برخی عوامل نیز موجب برهم خوردن ساعت خواب بدن می شوند که از جمله آن می توان اختلال های ذهنی، اختلال دو قطبی، به پشت خوابیدن، حمله هایی که در خواب اتفاق میفتد، گرفتگی عضلات بدن مانند گرفتگی عضله پا، استفاده از برخی داروها مانند داروهایی که برای بیش فعالی تجویز می شود و مصرف مواد مخدر اشاره کرد. 

وقتی شما در خواب و بیداری نمی توانید حرکت کنید و ترس و وحشت وجود شما را گرفته است، می توانید با برخی روش ها با آن مقابله کنید.

زمانی که شما احساس می کنید در خواب فلج شده اید سعی نکنید با تلاش بیشتر برای حرکت یا مبارزه با آن از این حالت خلاص شوید زیرا ممکن است حتی با دست و پا زدن و تلاش بیشتر این بی حسی و بقیه علائم تشدید شود و شما بیشتر وحشت کنید در این زمان فقط کافی است نفس عمیق بکشید و به خودتان یادآوری کنید حالتان خوب است.

 زمانی که خواب بد دیده اید اما در خواب و بیداری هستید و احساس فلجی می کنید می توانید انگشتان خود را تکان دهید یا سعی کنید مشت خود را گره کرده و باز کنید تا از خواب به طور کامل بیدار شوید و از بی حرکتی، حس خفگی و فشار در قفسه سینه خلاص شوید.

با یک حرکت یا تکان شدید در بدن حالت فلجی ازبین خواهد رفت ،همچنین وقتی از خواب برخاستید  آب سرد بر روی صورت خود بپاشید تا این حالت از شما دور شود.

سعی کنید در رختخواب نمانید زیرا شانس آنکه دوباره فلجی در خواب به سراغتان بیاید زیاد است، پس از آن که کمی آرام شدید به رختخواب خود بازگردید زیرا استرس یک عامل بزرگ و مهم در فلجی خواب است و برای آن که  این وحشت ها در خواب اتفاق نیفتد افکار استرس زا را قبل از خواب از خود دور کنید.