1. از چه زمانی مسواک بزنیم؟
از زمانی که اولین دندان شیری کودک رویش می‌کند والدین باید با یک قطعه گاز مرطوب روی دندان‌ها را تمیز کنند و لثه‌های کودک را ماساژ دهند. علاوه بر گاز مرطوب می‌توان از مسواک‌های انگشتی نیز برای تمیز کردن دندان‌ها استفاده کرد. باید در نظر داشت یکی از عوامل اصلی پوسیدگی دندان کودکان تکرر شیر خوردن شبانه است زیرا شیر اطراف دندان‌ها جمع میشود و با توجه به کاهش جریان بزاق در خواب، محیط مناسبی برای رشد میکروب‌های پوسیدگی‌زا ایجاد میشود بنابراین پس از 2 سالگی شیر خوردن شبانه باید متوقف شود.
2. چه مسواکی بخریم؟
مسواک مناسب برای کودکان مسواکی است که الیاف آن نرم و سر آن کوچک باشد و شکل و اندازه دسته آن با اندازه دست کودک تناسب داشته باشد. بهتر است مسواک دارای تصاویر یا رنگی روی دسته باشد که کودک را ترغیب به مسواک‌زدن کند. بسیاری از انواع مسواک‌ها توسط کارخانه سازنده برای گروه‌های سنی مختلف تقسیم‌بندی شده‌اند که هنگام خرید باید به این نکته دقت شود. مسواک کودکان باید به طور معمول هر 3 ماه یکبار تعویض شود، گرچه برخی کودکان سر مسواک را می‌جوند و ممکن است در این شرایط مسواک زودتر مستهلک شود.
3. چه خمیردندانی بخریم؟
خمیردندان باید برای کودکان بالای 3 سال استفاده شود و برای کودکان زیر 3 سال صرفا مسواک نرم و مرطوب بدون خمیردندان مناسب است. حتی اگر کودک تمایل داشته باشد از خمیردندان بزرگسالان استفاده کند نباید این اجازه به او داده شود. هر کدام از خمیردندان‌های استاندارد موجود در بازار که مخصوص کودکان ساخته شده‌اند در طعمی که با سلیقه کودک سازگار باشد، می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
4. از چه زمانی نخ دندان بکشیم؟
به محض اینکه فواصل بین دندان‌ها بسته شد، حدود 3 سالگی، باید علاوه بر مسواک زدن از نخ دندان نیز استفاده شود. برای اغلب والدین نخ دندان کشیدن کودک در موقعیت ایستاده مشکل است بنابراین توصیه میشود برای این کار کودک در موقعیت درازکشیده قرار بگیرد تا رد کردن نخ دندان از فواصل بین دندان‌ها آسان شود. می‌توان از نخ دندان‌هایی که به دسته نگهدارنده مخصوص متصل شده و در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد، استفاده کرد.
5. چه دهانشویه‌ای بخریم؟
اغلب دهانشویه‌های مختلفی که در بازار موجود است برای مصرف کودکان مناسب نیست و تنها دهانشویه‌ای که به صورت معمول برای کودکان استفاده میشود، دهانشویه فلوراید است که آن هم برای کودکان بالای 6سال قابل‌استفاده است.
6. چگونه فلورایدتراپی کنیم؟
فلوراید عنصری است که به طور طبیعی در بسیاری از غذاها و آب آشامیدنی وجود دارد. در دندانپزشکی فلوراید به اشکال مختلفی که شبیه ژل یا کف هستند، وجود دارد و مواد مذکور حاوی غلظت بالای فلوراید هستند. استفاده موضعی فلوراید در دندان‌پزشکیبا توجه به صلاحدید دندان‌پزشک و میزان استعداد به پوسیدگی دندان‌ها ممکن است به فواصل 6-3 ماه یکبار باشد و این کار علاوه بر پیشگیری از پوسیده شدن سطوح سالم دندان‌ها باعث سفت شدن نقاط «پوسیدگی اولیه» میشود. باید توجه داشته باشید فلورایدتراپی باید حتما توسط دندان‌پزشک و با روش خاص انجام شود و انواع فلوراید ذکرشده در منزل قابل‌استفاده نیستند. همچنین استفاده از دهانشویه فلوراید در منزل جایگزین فلورایدتراپی توسط دندان‌پزشک نیست.
7. چگونه فیشورسیلنت کنیم؟
اولین دندان‌های آسیاب دائمی حدود 6 سالگی رویش می‌کنند و شیارهای عمیقی دارند که به راحتی با مسواک تمیز نمی‌شوند و محل تجمع غذا و میکروب‌های پوسیدگی‌زا هستند. همچنین مینای این دندان‌ها تا 2 سال پس از رویش دندان در حال تکامل و طی این مدت بسیار مستعد پوسیدگی است. برای پیشگیری از چنین اتفاقاتی شیارهای این دندان‌ها با موادی به نام فیشورسیلنت پر میشود. این مواد باعث می‌شوند مواد غذایی در سطح جونده دندان تجمع پیدا نکند. قرار دادن فیشورسیلنت بدون نیاز به بی‌حسی و کاملا بدون درد است. دندان‌پزشک باید فیشورسیلنت‌های قرار داده شده روی دندان‌ها را هر 6 ماه یکبار کنترل کند.
دکتر مهکامه میرکریمی
متخصص دندانپزشکی کودکان، عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی
منبع: هفته نامه سلامت