دانشمندان روز به روز به عمق بیشتری از ذهن انسان نفوذ می‌کنند؛ آنها توانسته‌اند از بسیاری از رمز و رازهای ذهن ما حین خواب پرده بردارند. وقتی سرتان را روی بالش می‌گذارید، از حالت خودآگاه خارج می‌شوید، اما سلول‌های مغزتان هنوز بیدارند و انرژی لازم برای خلق یک رویای زنده را تامین می‌کنند.
چرا برخی افراد کابوس می‌بینند، در حالی که خیلی‌ها کل شب را در آرامش می‌خوابند؟ رویا مثل خواب یک پدیده مرموز است. دسترسی دانشمندان به عمق ذهن انسان باعث شده است که پاسخ بسیاری از این پرسش‌ها داده شود. در ادامه، به پاسخ‌های رایج در این زمینه می‌پردازیم.
۱. ‌خواب‌ خشونت‌آمیز می‌تواند یک علامت هشداردهنده باشد
کابوس به اندازه کافی یک تجربه بد است؛ اما یک اختلال خواب نادر موسوم به REM وجود دارد که باعث می‌شود افراد حین خواب به عمل‌های خشونت‌آمیز دست بزنند یا جیغ بکشند. بر اساس تحقیقات منتشر شده در مجله نورولوژی، این خواب‌های خشونت‌آمیز ممکن است از نشانه‌های اولیه اختلالات مغزی از جمله بیماری پارکینسون و زوال عقل باشند. نتایج نشان می‌دهد که علائم اولیه این اختلالات عصبی ممکن است چندین دهه قبل از تشخیص نهایی ظاهر شده باشند.
۲. کسانی که شب‌زنده‌داری می‌کنند، بیشتر کابوس می‌بینند
بیدار ماندن تا دیر وقت خوبی‌های خود را دارد، اما دیدن خواب‌های عجیب و غریب جزء خوبی‌هایش نیست. تحقیقات سال ۲۰۱۱ در مجله خواب نشان می‌دهد افرادی که شب‌ها دیروقت به تختخواب می‌روند نسبت به کسانی که زود می‌خوابند، بیشتر کابوس می‌بینند.
در یک مطالعه ۲۶۴ نفری از دانشجویان شرکت‌کننده خواسته شد تا به تجربه کابوس دیدن خود از صفر تا ۴ امتیاز بدهند. میانگین امتیازات در میان کسانی که تا دیروقت بیدار می‌ماندند ۲.۱۰ و میانگین امتیازات برای گروه مقابل ۱.۲۳ بود. پژوهشگران معتقدند که این تفاوت معنادار است، اما آنها از چگونگی ارتباط بین عادات خواب و کابوس مطمئن نیستند.
۳. مردان در مورد رابطه جنسی خواب می‌بینند
مثل ساعت‌های بیداری، مردان در خواب هم بیش از زنان رویای داشتن رابطه جنسی را می‌بینند. اما این ادعا در مورد همه مردان و زنان صدق نمی‌کند. به گفته جنی پارکر، استاد روانشانسی دانشگاه غرب انگلستان، بسیاری از زنان بیش از مردان کابوس می‌بینند. او کابوس‌های شبانه زنان را به ۳ دسته مجزا تقسیم کرده است: کابوس‎‌های ترسناک (که در آن یا تحت تعقیب هستند یا تهدید می‌شوند)، کابوس‎‌های مربوط به از دست دادن یک عزیز و رویاهای درهم‌وبرهم.
۴. شما می‌توانید رویاهایتان را کنترل کنید
اگر به رویای شفاف و واضح علاقه دارید، می‌توانید بازی‌های ویدئویی انجام دهید. می‌پرسید چه ربطی دارد؟ جین گاکن‌باخ، استاد روانشناسی در دانشگاه گرانت مک‌ایوان در کانادا در این باره می‌گوید: «رویاهای شفاف و بازی‌های ویدئوی، هر دو نمایانگر یک واقعیت متناوب هستند. اگر چندین ساعت از وقت خود را در روز به این واقعیت مجازی اختصاص دهید، اگر هیچ فایده‌ای هم نداشته باشد نوعی تمرین محسوب می‌شود. گاکن‌باخ در مصاحبه‌ای با لیوساینس عنوان کرد: «گیمرها محیط بازی خود را کنترل می‌کنند. از این رو، می‌توانند از این قابلیت حین خواب دیدن نیز استفاده کنند.» تحقیقات گذشته نشان می‌دهند افرادی که اغلب بازی‌های ویدئویی انجام می‌دهند، در مقایسه با افرادی که علاقه‌ای به بازی‌های ویدئویی ندارند، بیشتر رویاهای شفاف را تجربه می‌کنند؛ چون می‌توانند خود را در قالبی جداگانه از بدن‌شان تصور کنند. آنها همچنین کنترل بهتری بر جهان خواب‌شان دارند. در واقع، برای آنها مثل این می‌ماند که دارند یکی از شخصیت‌های بازی‌های ویدئویی را کنترل می‌کنند. این سطح از کنترل به گیمرها کمک می‌کند که کابوس‌های وحشتناک شبانه خود را به یک رویای شیرین بدل کنند. به گفته گاکن‌باخ، این قابلیت می‌تواند به آسیب‌دیدگان جنگ و کسانی که از اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) رنج می‌برند نیز کمک کند.
۵. چرا خواب می‌بینیم؟
دانشمندان از مدت‌ها پیش به فکر پاسخ به این پرسش بوده‌اند که چرا خواب می‌بینیم؟ بر اساس نظریه خواب زیگموند فروید، خواب دیدن به نوعی تحقق خواسته‌ها و تمایلات سرکوب‌شده انسان است. این سفر در واقع یکی از پیامدهای جانبی حرکت سریع چشم در خواب (REM) است. تحقیقات دانشمندان نشان داده‌ است که ساعات خواب، به ما در حل مشکلات و سردرگمی‌هایی که در طول روز با آنها مواجه شده‌ایم، کمک می‌کنند. جنبه‌های بصری و اغلب غیرمنطقی خواب دیدن باعث شده است که این پدیده جدای از ظرف عقلانی انسان در نظر گرفته شود؛ به طوری که گفته می‌شود این پدیده برای حل برخی از مشکلات روزمره ضروری است. بنابراین، با اینکه رویاهای ما ممکن است در اصل بر اساس هدف دیگری شکل گرفته باشند، این احتمال وجود دارد که در طول زمان برای کارهای دیگری نیز تغییر ماهیت داده شوند. کمک به راه اندازی مجدد سیستم مغزی و حل مشکلات رومزه از جمله اهدافی هستند که برای این پدیده مطرح شده است.
منبع: NHS

دلیل دیدن خواب‌های واضح و عجیب دوران بارداری

نیمه‌ی روشن کابوس‌های مکرر شبانه