آیا ویروس‌هایی وجود دارند که سبب سرطان شوند؟ سؤالی که پیش می‌آید این است که چه ویروس‌هایی و به چه شکل مسبب سرطان می‌شوند و چه سرطان‌هایی را به همراه خواهند داشت؟ آیا راهی برای پیشگیری از وقوع آنها وجود دارد؟
ویروس‌ها، عامل عمده سرطان هستند
ممکن است با خود فکر کنید ویروس‌ها، عوامل دردسرسازی هستند که منجر به سرماخوردگی‌های معمولی می‌شوند، اما برخی از این ریزسازواره‌ها کارهایی بیش از این انجام می‌دهند. در واقع، گفته می‌شود که تقریبا ۲۰ درصد سرطان‌ها در کل جهان به خاطر ویروس شکل می‌گیرد. البته در ایالات متحده این رقم پایین‌تر است، با این حال گفته می‌شود که ویروس‌ها بین ۵ تا ۱۰ درصد مسبب بروز سرطان هستند.
نکته مهمی که باید به آن توجه داشت این است که بیشتر ویروس‌ها سبب بروز سرطان نمی‌شوند. علاوه بر این، حتی زمانی که ویروسی مسبب جهش‌های ژنی‌ای می‌شود که برای سرطانی‌شدن یک سلول لازم است، اکثر این سلول‌های آسیب‌دیده توسط سیستم ایمنی بدن از بین می‌روند. وقتی یک عفونت ویروسی منجر به بروز سرطان می‌شود، که به نوبه خود قادر است از سیستم ایمنی بگریزد، عوامل دیگری این میان دخیل هستند که در ادامه آنها را بررسی خواهیم کرد.
یک ویروس چگونه سبب بروز سرطان می‌شود؟
ویروس چیزی نیست جز ملکولِ DNA یا RNA پیچیده‌شده در روکش پروتئین. چیزی که آنها را منحصربه‌فرد می‌کند این است که آنها حاوی ترکیبات لازم و حیاتی نیستند تا به خودیِ خود بتوانند فعالیت کنند. ویروس‌ها مجبور می‌شوند به سلول میزبان حمله کنند (این سلول می‌تواند گیاهی، حیوانی یا باکتریایی باشد) تا رشد پیدا کرده و بازتولید شود. روش‌های زیادی وجود دارد که طی آن ویروس می‌تواند مسبب سرطان شود که برخی از آنها به شرح زیر است:
-برخی ویروس‌ها می‌توانند سبب التهاب مزمن شوند. التهاب ایجاد‌شده باعث افزایش تقسیم سلولی در فرآیند سلول‌سازی می‌شود تا جایگزین سلول‌های آسیب‌دیده شود. هر زمان که سلولی تقسیم شود، همواره این خطر وجود دارد که جهشی ژنی رخ دهد. بنابراین، التهابی که به خاطر برخی از ویروس‌ها ایجاد می‌شود به افزایش تقسیم سلولی منتهی شده و همین مسئله احتمال بروز میزان خطا در مواد ژنتیکی را افزایش میدهد که در نهایت به سرطان منتهی می‌شود.
-برخی ویروس‌ها می‌توانند به طور مستقیم به DNA سلول‌ها آسیب بزنند و منجر به سرطان شوند.
-برخی ویروس‌ها قادرند نوع فعالیت سیستم ایمنی را تغییر دهند، بنابراین قدرت آنها برای مبارزه با سلول‌های سرطانی کمتر خواهد شد.
ویروس‌های معروفی که مسبب سرطان هستند
ویروس‌های مسبب سرطان می‌توانند ویروس DNA و یا RNA باشند. در زیر به ویروس‌های معروفی که گفته می‌شود مسبب سرطان هستند اشاره شده، هر چند ممکن است در آینده به تعداد این ویروس‌ها اضافه شود.
ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) و سرطان
این ویروس از راه جنسی منتقل می‌شود و بیش از ۲۰ میلیون امریکایی به آن مبتلا هستند. این ویروس یکی از شایع‌ترین عفونت‌هایی است که از راه جنسی منتقل می‌شود. در حال حاضر بیش از ۱۰۰ رشته از HPV شناخته شده که تنها ۳۰ تا از آنها مسبب سرطان هستند. شایع‌ترین رشته‌های HPV که با سرطان ارتباط نزدیکی دارند HPV 16 و HPV 18 هستند.
واکسن HPV – در واقع واکسنی که در برابر HPV 16 و HPV 18 از بدن محافظت می‌کند – برای بچه‌های سنین ۱۱ و ۱۲ سال در دسترس است، و می‌توان از سن ۹ سالگی تا ۲۶ سالگی هم آن را تزریق کرد.
سرطان‌هایی که با عفونت‌های HPV مرتبط هستند عبارتند از:
-سرطان دهانه رحم – رشته‌های HPV با خطر بالا مسئول اکثر سرطان‌های دهانه رحم هستند
-سرطان آلت تناسلی زنانه – ۶۹ درصد از این سرطان‌ها به خاطر HPV رخ میدهد
-سرطان مقعد – تقریبا ۹۱ درصد از سرطان‌های مقعدی به خاطر HPV رخ میدهد
-سرطان واژن – ۷۵ درصد از سرطان‌های واژنی به دلیل HPV است
-سرطان آلت تناسلی مردانه – ۶۳ درصد از این نوع سرطان‌ها به HPV مربوط است
-سرطان سر و گردن – گفته می‌شود که ۷۲ درصد از سرطان‌ها که نزدیک پشت گلو رخ میدهد به HPV مربوط می‌شود.
در سایر موارد، نسبت به داده‌ها قطعیت کمتری وجود دارد. مثلا HPV با سرطان ریه مرتبط است، اما هنوز مشخص نیست که آیا HPV باعث پیشرفت سرطان ریه می‌شود یا نه یا مثلا آیا ابتلا به سرطان ریه باعث افزایش احتمال ابتلا به HPV خواهد شد.
منبع: dailymail
قسمت دوم این مطلب را اینجا بخوانید
با این نوشیدنی‌ها از سرطان فرار کنید! +طرز تهیه