بسیاری از والدین نگران وزن گیری شیرخوارگان خود هستند. تغذیه کمکی نامناسب، مصرف زیاد آبمیوه و هله هوله، کم حوصلگی مادر در دادن غذای کمکی، مشکلات گوارشی مانند رفلاکس، کمبود آهن، روی و بیماری های زمینه ای موجب کم وزنی کودک می شوند.
کودکان زیر 2 سال جزو شیرخواران محسوب می شوند و اختلال رشد یا وزن گیری در این سنین مسئله نگران کننده ای برای والدین آنها محسوب می شود. در اظهارنظر درباره وزن کودک اول باید مطمئن شویم که کودک وزن گیری مناسبی دارد یا خیر. هر کودکی که با وزن کمتری نسبت به هم سن و سال های خود به دنیا آمده باشد در چند سال اول زندگی نیز وزن کمتری خواهد داشت همچنین گاهی کودک با کودکان دیگر که اضافه وزن دارند و چاق هستند مقایسه می شود که این رویه صحیح نیست.
برای تعیین وزن مناسب کودک باید وزن او را روی منحنی رشد کودک ببینید و اگر افت واضحی داشته یا متوقف شده باشد حتماً باید بررسی شود یعنی اگر منحنی رشد افقی یا نزولی باشد حاکی از اختلالی در رشد کودک است اما در غیر این صورت کودک مشکلی در وزن گیری ندارد.
طی 5 ماه اول زندگی وزن کودک دو برابر می شود. کودکی که با وزن 2.5 کیلوگرم به دنیا آمده است طی 5 ماه اول زندگی اش حدود 4.5 کیلو می شود که این نشان می دهد سرعت شد کودک در ماه های اول تولد زیاد است همچنین این کودک در سال اول به وزن 10 کیلوگرم می رسد در صورتی که این رویه در سال های آینده این گونه نیست و سرعت رشد به طور طبیعی در سال های بعد کاهش می یابد.
دلایل کم وزنی کودک
* علت کم وزنی کودک که توسط پزشک تشخیص داده می شود متفاوت است علت اول می تواند به تغذیه کمکی نامناسب مربوط باشد کودک باید از شش ماهگی علاوه بر شیر مادر غذاهای کمکی مناسب مصرف کند. مصرف زیاد آبمیوه و هله هوله می تواند اشتهای کودک را از بین ببرد.
مادران باید موقع غذا دادن به کودک حوصله بیشتری به خرج دهند و به محض پس زدن غذا توسط کودک از دادن غذا به او امتناع نکنند. کودک باید روزانه 5 بار غذای کمکی مصرف کند اگر کودک در سال دوم زندگی غذای کمکی مناسب و به دفعات لازم مصرف نکند وزن کمی خواهد داشت.
* از دیگر علل کم وزنی می توان به مشکلات گوارشی مانند رفلاکس، انواع آلرژی گوارشی، بیماری اسهالی، سلیاک که آلرژی به گندم است و عدم کارکرد مناسب غده هیپوفیز اشاره کرد.
* علاوه بر موارد فوق، کمبودهای تغذیه ای و کمبود برخی مواد غذایی مانند آهن و روی می تواند موجب کم وزنی کودک شود. عدم مصرف قطره آهن موجب کمبود آن و کم وزنی، بی اشتهایی و کاهش بهره ذهنی کودک می شود همچنین کمبود روی یا زینک می تواند موجب کم اشتهایی و کاهش وزن کودک شود به همین دلیل است که در برخی کشورها کودکان کم وزن را با محلول های زینک سولفات یا روی درمان می کنند.
* کودکانی که به بیماری های قلبی، ریوی، عصبی و عفونت ادراری مبتلا هستند ممکن است دچار کم وزنی شوند که در این موارد باید حتماً به درمان بیماری زمینه ای برای کنترل کاهش اشتها و کم وزنی کودک پرداخته شود.
تغذیه بچه های بدغذا خلاقیت می خواهد
اگر کودکتان بدغذاست یا به خوردن غذا تمایلی ندارد یا با بهانه های مختلف اعصاب شما را هنگام غذا خوردن خرد می کند، یکی از نکاتی که باید در نظر بگیرید، تنوع غذایی است. بسیاری از والدین از این مسئله غافل اند و بیشتر غذاهای مصرفی شان را با یک شکل تهیه می کنند.
* غذای کودک را باید به روش های مختلف مانند طبخ غذای جدید، تغییر در ترکیب، مزه، بافت، نحوه طبخ، تزیین غذاها به شکل حیوانات، گل و عروسک و استفاده از بشقاب های رنگین، متنوع کرد.
* گوشت، یکی از مواد غذایی اصلی ای است که نمی توان آن را از برنامه غذایی کودک حذف کرد اما بسیاری از کودکان تمایلی به خوردن آن ندارند بنابراین بهتر است که آن را به شکل های مختلف طبخ کنید تا میل و اشتهای کودک به تغذیه تحریک شود. طبخ گوشت به صورت کبابی یا چنجه یا تهیه آن به صورت چرخ کرده و درست کردن غذاهایی مانند کتلت، شامی یا کوفته قلقلی و تزیین آن با سبزی های رنگی مانند گوجه فرنگی و هویج در تحریک اشتهای کودک بسیار موثر است. اگر باز هم کودک از خوردن آن امتناع کرد، می توانید آن را با غذای مورد علاقه اش مخلوط یا در فرصتی دیگر امتحان کنید.
* والدین باید به این مسئله نیز توجه کنند که ذائقه و سلیقه کودکان، حین رشد تغییر می کند و باید در هر مرحله از رشد، با رعایت تنوع غذایی، مواد غذایی مورد نیاز را در برنامه روزانه اش بگنجانند. اساساً تهیه مرغ فقط به شکل آب پز یا سرخ شده بعد از مدتی در تحریک اشتهای کودک موثر نیست و در خوردن آن بهانه می گیرد اما اگر والدین با کمی خلاقیت آن را با شکل های متفاوت مانند جوجه کباب، سوخاری یا ساندویچ مرغ تهیه کنند، رغبت بیشتری برای خوردن پیدا خواهد کرد.
* ترکیب تکه های مرغ با برخی از سبزی ها علاوه بر اینکه شکل زیبایی دارد، نوع متفاوتی از غذاست. تهیه پوره سیب زمینی همراه با گوشت کبابی یا آب پز یا کوفته های قلقلی و تزیین آن با سبزی هایی مانند شوید و هویج، میل کودک برای خوردن غذا را افزایش می دهد. تزیین مرغ با فلفل های رنگی زرد و قرمز و سبز یا فلفل دلمه ای هم باعث تحریک اشتهای کودک می شود حتی اگر تمایلی به خوردن این سبزی ها نداشته باشد. می توانید برنج را در قالب هایی که شکل های متفاوتی دارند، بریزید و آن را با خورش تزیین کنید.
* تهیه آبمیوه در کنار غذا به عنوان تکمیل کننده وعده غذایی در تحریک و افزایش اشتهای کودکان لاغر و بدغذا موثر است و کالری بالایی به او می دهد. می توان از دوغ کفیر نیز استفاده کرد. این روش در کودکانی که چاق هستند، به هیچ وجه توصیه نمی شود. فراموش نکنید پهن کردن سفره غذای کودک در محیطی تمیز، آرام و دوستانه و البته به همراه دیگران، بهترین اقدام تغذیه ای خواهد بود.
منبع: تبیان