بسیاری از ورزشکاران از داروهای افزایشدهنده عملکرد (PED) به منظور ارتقای تواناییهای فیزیکی خود استفاده میکنند؛ در حالیکه بسیاری از افراد دانشگاهی از داروهای به اصطلاح «افزاینده هوش» به منظور افزایش عملکرد ذهنی خود استفاده میکنند. معمولا از این داروها برای درمان افرادی با اختلالات و مشکلات شناختی مانند بیماری آلزایمر، شیزوفرنی، اختلال کمتوجهی-بیشفعالی و آسیب ضربهای مغز استفاده میشود. اما به واقع این داروها با سلامت مغز چه میکنند؟
در اینترنت، مواردی به چشم میخورد که طی آن دانشآموزان درباره تجربیات خود از این داروها چیزهایی گفتهاند. برای مثال، روزنامهنگار بخش علمی به نام Jha به دانشآموزی اشاره کرده که نوشته بود: «من از دانشآموزی در سطح متوسط C به دانشآموزی در سطح مثبت A تبدیل شدم. من ۲۰۰۰ کلمه را ظرف یک ساعت و نیم نوشتم. احساساتم حساستر و دقیقتر شده است و روند کاریام، سریعتر.»
این ادعاها بر مبنای تجربیات فردی هستند، اما آیا هیچ اعتباری دارند؟
در تحقیقی که در سال ۲۰۱۵ توسط دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد و دانشگاه آکسفورد صورت گرفت، محققان دارویی به نام مودافینیل را شناسایی کردند که داروی شناختشدهای برای افزایش هوش در بین دانشآموزان محسوب میشود که باعث ارتقای سطح عملکرد شناختی و فعالیتهای پیچیده در آنها شده است. البته این داروها برای درمان اختلالات پزشکی مانند حمله خواب، ADHD و سایر بیماریهای مشابه شناختی ساخته شدهاند.
دکتر میتول مِهتا، روانشناسِ اعصاب که اثر متفاوت داروهای افزایشدهنده قدرت هوش را بر مغز مورد بررسی قرار داده، در این باره توضیح میدهد که این داروها چگونه بر عملکرد شناختی افراد سالم تأثیر میگذارند. او معتقد است که این داروها میتوانند جریان اطلاعاتی را در سیستمهای خاصی از مغز ارتقاء داده و فعالیت عصبی را تثبیت کنند. او بر این باور است که داروهای محرک مغزیروانی در لُبِ قدامی مغز فعالیت میکنند، یعنی جایی که مهارتهای شناختی مهمی مانند ابراز احساسات، حل مسائل، حافظه، زبان، داوری و رفتارهای جنسی را کنترل میکند. از دیگر اثرات این دارو، افزایش جریان الکتریکی عصبی در مغز بوده که باعث برقراری فعالیت بین شبکههای عصبی میشود تا بدون وقفه و با دقت بیشتری پردازش شوند.
به خاطر داشته باشید که این داروهای محرک باعث افزایش فشار خون میشوند و از طرفی به مغز کمک میکنند تا راحتتر اطلاعات را ذخیره کند، اما میزان وسواس فکری مغز را در کسب اطلاعات جدید بیشتر خواهد کرد. بنابراین باید سعی کنید که داروی مناسب را با هدف مناسب استفاده کنید.
منبع: medicaldaily
ارتباط گوش دادن به موسیقی و افزایش هوش از زبان دکتر زهرا امیرآتشانی