اگر تصمیم گرفته‌اید کودک‌تان را به مراسم خاکسپاری ببرید
هر چه سریع‌تر بهتر است درباره مرگ با کودک‌تان صحبت کنید. اگر خیلی احساساتی هستید و نگران این هستید که نتوانید جلوی احساسات‌تان را بگیرید و ناگهان بزنید زیر گریه، پیش از آنکه بخواهید با او شروع کنید به صحبت کردن، زمانی را برای دل خودتان به غمگساری و سوگواری اختصاص دهید. سعی نکنید که تا از بین رفتن بخش زیادی از حزن و اندوهتان برای این کار صبر کنید چرا که در هر حال این چیزها و اتفاقات زمان زیادی می‌برد تا برای آدم کمرنگ شود و از طرفی شما هم می‌خواهید کودک‌تان را از این مسئله آگاه کنید که اگر آدم نسبت به مرگ و فقدان کسی ناراحت باشد، کاملا طبیعی است.
سعی کنید کودک‌تان را در همین سطح از درک و شناختی که دارد بپذیرید و با توجه به سایر موقعیت‌هایی که ممکن است پیش بیاید، یا شاید هم نیاید، صحبت را آغاز کنید. با ساده‌ترین عبارت‌ها و اصطلاحات برای او توضیح دهید که مرگ چیست. برای مثال می‌توانید بگویید «پسرخاله مامان مرده؛ این یعنی که دیگر زنده نیست و نمی‌توانیم دوباره او را ببینیم.»
از گفتن عبارت‌های نامشخص و مبهم خودداری کنید (عبارت‌هایی مانند مرحوم شدن، چشم از جهان فرو بستن و یا رحلت کردن) و تا حد امکان سعی کنید حرف‌هایتان خیلی ملموس و واقعی باشد. هم‌چنین بهتر است به کودک نگویید که فرد مرحوم مثلا رفته است بخوابد و دیگر هیچ‌وقت بیدار نمی‌شود. خواب، بخش اساسی زندگی کودک است که باید با آن ارتباط برقرار کند و از طرفی ممکن است این ترس و وحشت در او ایجاد شود که اگر او هم بخوابد، دیگر هرگز بیدار نخواهد شد.
بعد از آنکه درباره هر آنچه از مرگ می‌دانستید با کودک‌تان صحبت کردید، بعد دیگر او را به حال خود بگذارید چون قطعا سؤالات زیادی برایش پیش خواهد آمد که باید در آینده‌ای نزدیک احتمالا به آنها جواب دهید. اگر دیدید مسئله برای کودک‌تان به خوبی جا نیافتاده یا هنوز برایش گنگ است، سعی کنید به طور مداوم درباره این موضوع با او صحبت نکنید و ترجیحا هم لازم نیست جواب خیلی واضحی به او بدهید. به ندرت پیش می‌آید کودکان بتوانند خیلی سریع چنین وضعیت پیچیده‌ای را پردازش یا هضم کنند. تنها بهتر است به دنبال فرصت‌هایی باشید که بعدا طی آن کمی داستان را برایش روشن‌تر کرده و فعلا شرایط را چندان سخت نکنید.
صحبت درباره مراسم خاکسپاری
بهتر است سایر صحبت‌هایی که می‌توانید با کودک‌تان داشته باشید، درباره خود مراسم خاکسپاری باشد. همانطور که درباره مراجعه به پزشک یا رفتن به شهربازی با او حرف می‌زنید، باید او را از این مسئله آگاه کنید که وقتی به مراسم خاکسپاری می‌روید قرار است چه اتفاقی بیافتد. بهتر است اول درباره چیزهایی صحبت کنید که درکشان برای او ساده‌تر است، مثلا این‌که چه لباسی بپوشد، سرویس رفتن به مراسم از کجا خواهد بود و چه کسی آنجا حضور خواهد داشت که او می‌شناسد. حتما در این باره با او صحبت کنید که باید در آنجا چه رفتاری داشته باشد یا افرادی که آنجا هستند به چه شکل گریه یا سوگواری خواهند کرد.
حتی اگر برای او توضیح دهید که دوست دارید او در آنجا چه رفتاری داشته باشد، با این حال باز داریم درباره یک کودک صحبت می‌کنیم نه آدم بزرگ؛ به سختی می‌توان پیش‌بینی کرد که حتی در بهترین شرایط، چه اتفاقی خواهد افتاد. اما اگر دیدید شرایط به نحوی است که بهتر است کودک‌تان آنجا نباشد، بلافاصله او را از آنجا ببرید.
اگر برای سلامت روانی شخصی‌تان این مسئله بسیار حائز اهمیت است که به طور کامل در مراسم حضور داشته باشید، سعی کنید یک دوست نزدیک یا پرستار کودک هم در این مراسم همراهتان باشد تا در فرصت مناسب و در صورت لزوم اگر کودک خسته شده و یا سر و صدا ایجاد کرد، او را از مراسم بیرون ببرد و با او قدم بزند. بهتر است اسنک، نوشیدنی و چیزهای مناسب برای بازی کودک دم‌دستتان باشد تا در صورت لزوم در اختیارش بگذارید.
اگر تصمیم گرفتید کودک را به مراسم خاکسپاری نبرید
اول از همه این‌که اصلا نگران نباشید. مفهوم مرگ واقعا چیزی نیست که کودک بتواند تمام و کمال آن را درک کند و این فرآیند شاید سال‌ها طول بکشد. این مسئله با صحبت کردن و توضیح یک سری مسائل برای او میسر می‌شود؛ خصوصا وقتی به سن و سال بلوغ رسیده و فردی هم که مرده است رابطه بسیار نزدیکی با او داشته است (مثل پدر یا مادر، خاله یا عمه یا پرستار). مرگ حیوان خانگی یا گل، یا فقدان دوستی که فوت کرده است همه و همه می‌تواند درک و شناخت او را از غمگساری و سوگواری بالا ببرد.
هروقت دیدید که به لحاظ احساسی در شرایط نسبتا خوبی هستید بهتر است در این زمینه با کودک‌تان صحبت کنید. اصلا نگران نباشید که وسط کار اشک‌تان در بیابد. نکته مهم اینجاست که کودک ببیند ناراحتی و حزن و اندوه بخش طبیعی این فرآیند است.
منبع: webmd
قسمت اول را اینجا بخوانید
پدر و مادرها از چه زمانی دیگر نباید لب‌های فرزندشان را ببوسند؟