محمد عبداللهی نیک آبادی ،محقق و پژوهشگر طب سنتی در گفت و گو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی ؛ گفت: کبد عضو سم زدای بدن بوده و سوخت و ساز چربی‌ها ودفع مواد سمی از وظایف این عضو بدن است.یک قاشق عرق کاسنی به همراه یک لیوان آب در تصفیه خون و پاکسازی کبد نقش مهمی دارد.
این محقق درمان دیابت و کبد چرب افزود: عرق کاسنی با خروج سموم از بدن التهاب را برطرف می کند.
وی با اشاره به اینکه پرهیز غذایی عامل مهمی برای کنترل و درمان چاقی است، تصریح کرد: ترکیب سرکه انجبین ،سرکه سیب ،یک قاشق عسل طبیعی و عرق کاسنی به همراه کاهو باعث کاهش وزن و دفع چربی های بدن می شود و با مصرف روزانه آن حالت رخوت و سستی از بین می رود.
عبداللهی ابراز داشت: طبع بیشتر ایرانی ها سرد است و هرچه این عرق تلخ تر باشد فواید عرق کاسنی بیشتر و در التیام امراض کبدی موثرتر است.
وی یادآور شد: عرق کاسنی برای مبتلایان به نقرس و هپاتیت مفید است. ایمنی در برابر بیماری‌های عفونی از دیگر خواص عرق کاسنی است همچنین مصرف کنندگان باید بدانند زیاده روی در مصرف این داروی گیاهی موجب تخریب عروق شبکیه ، افت فشار خون و افزایش ترشحات صفرا می شود.
اصول ۶گانه جلوگیری از چاقی از نگاه طب سنتی
فواید عرق اترج برای سلامتی
اترج به عنوان یکی از قدیمی ترین انواع مرکبات اغلب به روش پیوند زدن با سایر انواع مرکبات رشد می کند. با این حال، نام این میوه هنوز برای بسیاری از افراد آشنا نیست، اما باید گفت میوه ای خوشمزه و سرشار از ویتامین C است. اترج در واقع همان ترنگ است که با بوی بسیار مطبوع در آشپزی و تهیه مربا نیز استفاده می شود. از مواد موثر آن می توان به ژرانيل استات، كاماترپينن، ژرانيول، ليمونن و ژرانيال اشاره کرد.
اترج چیست؟
اترج، بالنگ یا ترنج یکی از انواع مرکبات دارای میوه هایی درشت با پوستی ضخیم و گوشتی است. این میوه به طور معموا محصول درخت یا درختچه هایی به طول 2.5 تا 4.5 متر است. درخت آن از شاخه هایی نامنظم، برگ های سبز روشن و رایحه ای لیمویی و دلپذیری تشکیل شده است. میوه اترج با پوستی بسیار ضخیم با بافتی چرمی شکل در رنگ های متنوعی از سبز تا نارنجی یافت می شود.
آنتی‌اکسیدان سرشار، ویتامین C و مواد معدنی مختلف از ویژگی های قابل توجه این میوه است. علاوه بر این، حاوی ترکیبات گیاهی به نام بیوفلاونوئیدها است که از انواع موجود در اترج می توان به موارد زیر اشاره کرد:
هسپریدین
نارینژین
هسپرتین
نارینژنین
لیمونن
لینالیل استات
لینالول
اترج از منابع سرشار پکتین محسوب می شود. پکتین به عنوان نوعی فیبر گیاهی از توانایی بالایی برای جذب آب برخوردار بوده و به راحتی قابل هضم است. مواد مغذی موجود در آن باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری های مزمن و تقویت سیستم ایمنی بدن می شود.
عرق اترج سرشار از ویتامین C برای درمان طحال، تصفیه کننده خون، سوءهاضمه، عفونت، رفع عطش و سکسکه، اسهال، حالت تهوع و تقویت قلب مورد استفاده قرار می گیرد. عرق اترج برای درمان اسهال و حالت تهوع گزینه بسیار قوی محسوب می شود. از این عرق برای تسکین درد و گرفتگی اسپاسم نیز استفاده می شود. از دیگر مزایای آن برای سلامتی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
کاهش التهاب
کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان
همانطور که در بالا گفته شد تقویت سیستم ایمنی بدن از مهم ترین فایده عرق اترج است. سیستم ایمنی در تامین سلامت کلی بدن نقش به سزایی ایفا می‌کند. مقابله با انواع مهاجمان خارجی و عوامل بیماری زا مانند باکتری ها، ویروس ها و قارچ های مضر از اصلی ترین وظایف دستگاه ایمنی بدن محسوب می شوند.
مصرف عرق اترج حتی به میزان کم در تامین ویتامین C و آنتی‌اکسیدان های ضروری برای بدن موثر است. براساس مطالعات انجام شده در این زمینه دریافت مقادیر کافی ویتامین C در روز می‌تواند ضمن کاهش علائم ناشی از سرماخوردگی مدت زمان عفونت دستگاه تنفسی را نیز کوتاه کند.
علاوه بر این، پیشگیری و بهبود بیماری هایی مانند ذات الریه، مالاریا و اسهال از دیگر مزایای عرق اترج محسوب می شود. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در اترج به محافظت در برابر استرس اکسیداتیو کمک کرده و از آسیب سلول های ایمنی بدن جلوگیری می کنند.
کاهش التهاب
از دیگر فایده عرق اترج می توان به کاهش التهاب اشاره کرد. التهاب پاسخ طبیعی بدن در مقابل عفونت و برای کمک به محافظت از بدن در برابر آن است. با این حال، التهاب مزمن آسیب های جدی را برای سلامت عمومی بدن به همراه دارد.
این امر از عوامل ابتلا به بیماری های مزمن قلبی و سرطان محسوب می شود. تجمع رادیکال های آزاد زیان آور از مهم‌ترین دلایل بروز التهاب است که به سلول های بدن آسیب می رساند.
آنتی‌اکسیدان های اترج به خنثی سازی رادیکال های آزاد و کاهش التهاب کمک می کنند. به علاوه، ویتامین C موجود در این میوه و عرق آن از مهم‌ترین ریز مغذی هایی است که خواص آنتی‌اکسیدانی این میوه و فرآورده های آن را تامین کرده و باعث کاهش التهاب می شود.
کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان
ریز مغذی ها، کاروتنوئیدها و آنتی‌اکسیدان های موجود در اترج در جلوگیری از ابتلا به سرطان گزینه های مفیدی محسوب می شوند. براساس مطالعات انجام شده، مصرف روزانه و مرتب مرکبات به کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان کمک می کند، بنابراین پیشگیری از ابتلا به انواع سرطان ها مانند دستگاه گوارش، بخش فوقانی دستگاه تنفس و پستان از دیگر مزایای مصرف این عرق به شمار می آیند.
بهبود و تقویت سلامت قلب
میلیون ها نفر در سراسر جهان از انواع بیماری های قلبی رنج می برند. حدود 31.5 درصد از کل آمار مرگ و میر جهان به مبتلایان این گروه از بیماری ها تعلق دارد. تخمین زده شده تا سال 2030 میلادی، 44 درصد از جمعیت ایالات متحده با یکی از بیماری های قلبی دست و پنجه نرم می کنند.
براساس مطالعات انجام شده مصرف مقادیر قابل توجه مرکبات از تغییر شکل عضلات قلب جلوگیری کرده و احتمال ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد، بنابراین می توان گفت پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلبی و کمک به بهبود آن نیز از خواص عرق اترج محسوب می شود.
موارد مصرف اترج
برخلاف سایر مرکبات پوست اترج ضخیم بوده و میوه آن بسیار کوچک است. از پوست آن برای تهیه مربا و مارمالاد یا در تهیه نوعی دسر کاراملی استفاده می شود، همچنین از مربای آن در تهیه انواع شیرینی ها و کلوچه ها استفاده می شود.
موارد احتیاط پیرامون مصرف اترج
برخی افراد نسبت به مرکبات و فرآورده های مربوط به آنها حساسیت دارند. این حساسیت ها با علائمی مانند تورم، خارش، التهاب، کهیر، پوسته پوسته شدن و قرمز پوست نمایان می شود و احتمال می رود با ایجاد عارضه هایی مانند درماتیت تماسی نیز همراه باشد، بنابراین در صورت مشاهده هر یک از علائم مصرف مرکبات را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید.
مضرات استفاه از اترج
در مصرف عرق اترج باید دقت شود و از مصرف آن به طور خودسرانه خودداری کنید. مصرف بیش از حد آن باعث بروز مشکلاتی می شود. دقت کنید مصرف عرق اترج در کودکان زیر یک سال ممنوع است و برای کودکان زیر 5 سال نیز باید تحت نظر پزشک استفاده شود. افراد مبتلا به یبوست نیز باید از مصرف این عرق پرهیز کنند.
روش مصرف عرق اترج
بعد از هر وعده غذایی یک فنجان عرق اترج بنوشید.
در پایان
با توجه به فواید عرق اترج و توانایی آن در بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن، کاهش التهاب و تقویت سلامت قلب توصیه می شود آن را در برنامه غذایی خود برای بهره مندی از فواید آن برای سلامتی بگنجانید.
گزارش: الهه زارعی