به گزارش گروه اجتماعی؛ عبادالله اسدی دانشجوی دکترای شیمی کاربردی دانشگاه صنعتی امیرکبیر درباره طرح تحقیقاتی خود با عنوان «سنتز نانوحاملهایی بر پایه پلیمرهای قالب مولکولی» اظهار کرد: کار روی این موضوع را از حدود هفت سال قبل و از دوره کارشناسی ارشد آغاز کرده و در دوره دکتری هم پیگیری کرده‌ام که بخشی از آن در دانشگاه صنعتی امیرکبیر و یک بخش هم در دانشگاه میامی آمریکا انجام شده است.
وی ادامه داد: این پروژه درباره سنتز نانوکامپوزیتها بود که در آن، از قندها که برای بدن کاملاً بی‌ضرر هستند و همین‌طور از پلی‌فنلها مثل تانیک اسید یک حاملهایی بر پایه پلیمرهای قالب مولکولی ساختیم و آنها را روی نانوذرات آهن قرار دادیم تا بتوانیم آنها را به‌صورت یک دارورسانی هدفمند به قسمتهایی از بدن که مدنظرمان است، ارسال کنیم.
اسدی، دو چالش عمده در رابطه با نانوحاملها را شامل رساندن دارو به سلولهای سرطانی و رساندن دارو به مغز عنوان کرد و گفت: به‌خاطر بافت خاص مغز، یکی از بحثهای چالش‌برانگیز سیستمهای نانوحامل دارو‌رسان، دارورسانی به مغز است و ما برای غلبه بر این مشکل، از فروکتوز استفاده کردیم چرا که این نوع قند در غلظت بالا در مغز استفاده می‌شود و قندها به‌طور کلی، مورد نیاز بدن هستند.
وی ادامه داد: با استفاده از این مواد قندی، یک “عامل شبکه‌ساز” ساختیم و آنها را روی نانوذرات آهن گرفتیم و دارو را با یک آهن‌ربا، در بدن موش هدایت کرده و به‌سمت مغز این حیوان برده و در آنجا آزاد کردیم.
این محقق جوان بیان داشت: در یک اقدام دیگر، ما با یک داروی ضدسرطان از تانیک اسید برای دارورسانی به کبد موش استفاده کرده و به‌مدت 72 ساعت، دارو را در بدن موش آزاد کردیم و نتایج مشاهدات نشان داد که این نانوحامل، دارو را دقیقاً به همان نقطه از بدن موش که می‌خواستیم، انتقال داده است.
به‌گفته وی، عکسهای فلورسنس تهیه‌شده از این فرآیند رهاسازی دارو در بدن موش نشان میدهد تجمع نانوذرات در مغز و قسمتهای داخلی بدن مثل کبد، برای آن چند ساعت باقی بوده است و نتیجه مؤثری نسبت به زمانی که از حالت مغناطیسی استفاده نکردیم و در بدن، پخش بودند به دست آمده است.
اسدی خاطرنشان کرد: این نانوحاملها قابلیت حمل هر نوع دارویی را دارند ولی ما در ساخت نانوحاملها از تانیک اسید که خاصیت دوگانه دارد استفاده کردیم، چون از یک طرف، دارو را حمل می‌کند و از طرف دیگر، تانیک اسید نوعی پلی‌فنل است که خودش توانایی کشتن سلولهای سرطانی را دارد و این ویژگی را درمورد سرطان سینه آزمایش و نتیجه مثبت آن را مشاهده کردیم.
این دانشجوی دانشگاه صنعتی امیرکبیر تصریح کرد: نانوحاملهای برپایه قند هم می‌تواند برای درمان سرطان استفاده شوند چون سلولهای سرطانی، مصرف غذایی بیشتری دارند و به این نوع نانوحاملها علاقه نشان می‌دهند.
وی قابلیت کنترل آهسته رهایش دارو را از دیگر ویژگیهای نانوحاملهای ساخته‌‌شده برشمرد و گفت: این نانوحاملها برپایه پلیمرهای قالب مولکولی ساخته شده است به این معنی که فقط برای یک دارو، الگوبرداری می‌شود و این دارو به‌مرور زمان در بدن آزادسازی می‌شود و با این کار، اولاً دارو در بدن به‌تدریج آزاد می‌شود که نسبت به داروهای سرطانی رایج که به‌یک‌باره وارد بدن می‌شود، عوارض جانبی بسیار کمتری دارد و ثانیاً رهایش دارو دقیقاً در محلی که موردنظر ما است و نیاز وجود دارد (محل تجمع سلولهای سرطانی) صورت می‌گیرد تا به بدن، حتی‌المقدور کمترین آسیب ممکن را بزند.
اسدی درباره جنبه نوآوری طرح تحقیقاتی خود و تفاوت آن با نمونه‌های رایج در دنیا متذکر شد: دارورسانی هدفمند در دنیا برپایه آهن در حال انجام است ولی ما برای اولین بار ضمن استفاده از قندها، یک عامل شبکه‌ساز برای پلیمرهای قالب مولکولی که به‌صورت اختصاصی دارو را رهایش می‌کنند، ساختیم.
وی ادامه داد: نوآوری کار ما این بود که برای اولین بار از قندها و پلی‌فنلها برای ساخت عوامل شبکه‌ساز استفاده کردیم که هم زیست تخریب پذیر هستند و بعد از انجام مأموریت و رهایش دارو، در بدن تخریب می‌شوند و به غذای سلولی تبدیل می‌شوند و مواد زائد ندارند که به بدن آسیب برسانند و برای مقابله با سلولهای سرطانی استفاده می‌شوند.
آزمایش این نانوحاملهای جدید روی نمونه حیوانی موش با موفقیت انجام شده و این دانشجوی دانشگاه امیرکبیر درصدد است در مرحله بعد، آزمایشها را روی میمون انجام دهد.
استادان راهنمای این طرح تحقیقاتی، دکتر مجید عبدوس از دانشگاه صنعتی امیرکبیر و پروفسور راجر لبلانگ از دانشگاه میامی آمریکا هستند و دکتر جیمز ویلسون از دانشگاه میامی و دکتر داود کردستانی و دکتر سامان عضدی مشاوره طرح را به‌عهده داشتند.
لازم به ذکر است که نتایج این تحقیقات به‌صورت مقاله علمی در ژورنال پلیمر که مجله معتبر بین‌المللی است و همچنین در مجله بین‌المللی RSC به چاپ رسیده و یکی دو مقاله دیگر نیز در مرحله داوری است.
منبع: تسنیم