آیا شما یا همسرتان نیاز به شیمیدرمانی دارید؟ دکتر ملودی کوبلِیْ، متخصص سرطانشناسی از مرکز پزشکی دانشگاه شیکاگو، به شایعترین و مهمترین سؤالات درباره این روش درمانی پاسخ میدهد.
آگاهی از این مسئله که باید شیمیدرمانی انجام شود تأثیر بدی روی فرد میگذارد. برای بسیاری از زنان، نخستین نگرانی در این زمینه از دست دادن مو است که یکی از عوارض جانبی شایع شیمیدرمانی محسوب میشود. اما به خاطر داشته باشید که این مو دوباره رشد خواهد کرد.
گاهی افراد با نگرانیهای بزرگتری روبهرو هستند: اینکه آیا این احساس خستگی که در طول درمان شیمیدرمانی با من همراه است منجر به این خواهد شد که کارم را ول کنم یا آنکه نتوانم پابهپای بچههایم، در برنامههای درسی بهشان کمک کنم؟
روش درمانیِ شیمیدرمانی چیست؟
احتمالا میدانید که شیمیدرمانی روشی است که طی آن سلولهای سرطانی کشته میشوند. اما سایر اشکال درمانی ضدسرطان را که در آنها هم سلولهای سرطانی کشته میشوند نمیتوان جزو شیمیدرمانی حساب کرد. بنابراین شاید این مسئله کمی گیجتان کند.
برخی باورهای غلطی که درباره شیمیدرمانی وجود دارد چیست؟
یکی از بزرگترین باورهای غلط این است که شیمیدرمانی سم است. این جمله واقعا بار منفی و نادرستی دارد. آنتیبیوتیکها میتوانند باکتری را بکشند، و افراد هم بدون علم به این موضوع آنها را میخورند و فکر میکنند که مسموم میشوند.
وقتی که دارویی را به منظور درمان یک بیماری کشنده مصرف میکنید، قاعدتا نباید به آن دارو عنوان «سمی» داد، و متأسفانه این باور شایع در بین افراد وجود دارد.
گاهی برخی افراد فکر میکنند که شیمیدرمانی یک داروی خاص است، اما در واقع این اصطلاح بسیاری از داروها و ترکیبات دارویی را شامل میشود. ممکن است این سؤال پیش بیاید که آیا پزشکان انتخاب میکنند که کدام دارو را برای درمانهای مرتبط با شیمیدرمانی استفاده کنند؟
این مسئله به سطح آن سرطان و هدف درمان ارتباط پیدا میکند. آیا هدف، هدفی درمانی برای علاج بیماری است؟ یا این دارو با هدف تسکین درد و عوارض به بیمار داده میشود تا بتواند سرطان غیرقابلدرمان را کنترل کند؟
اگر شیمیدرمانی با هدف درمان بیماری انجام گیرد، در کل روند درمان در مقایسه با زمانی که هدف درمان، تسکین درد و علائم آن باشد با پیشروندگی بیشتری همراه خواهد بود. به خاطر همین است که وقتی سعی میکنید یک نفر را مداوا کنید، دوست دارید تمام سلولهای توموری را از سیستم بدنش خارج سازید. در این مورد، اغلب صحبت استفاده از ترکیبات دارویی – حداقل ۲ دارو اما گاهی ۳ تا ۴ تا – به میان میآید.
اما اگر بیمار دچار سرطانهایی باشد که در بدنش گسترش یافته و پخش شده و دیگر نمیتوان آنها را درمان کرد، شما باید از یک راهکار درمانی پیوسته استفاده کنید تا بتوانید شدت بیماری را تقلیل دهید.
برنامهها و دوزهای مربوط به شیمیدرمانی متناسب با ویژگیهای فرد انتخاب میشود. اما از آنجایی که گزینههای درمانی زیادی در این زمینه وجود دارد، چطور میتوان تصمیم گرفت که کدام روش از همه بهتر است؟
یکی از بهترین کارهایی که بیمار میتواند انجام دهد این است که از پزشک بپرسد: «بهترین گزینهها برای من چیست؟» پزشکان اغلب سرشان شلوغ است و ممکن است تنها یک راهکار پیشنهاد دهند، اما همیشه راهکارهای زیادی وجود دارد که هر کدام مزایای و معایب خاص خود دارند. برخی افراد ترجیح میدهند تا با کمک پزشک، بتوانند تصمیمگیری کنند اما سایر افراد میگویند: «دکتر! هر روشی که شما پیشنهاد بدهید همان را انجام میدهیم.» از پزشکتان بخواهید تا گزینههای پیش رویتان را مورد بررسی قرار دهد.
گفته میشود که شیمیدرمانی بر سیستم ایمنی بدن اثر گذاشته و باعث افزایش عفونت میشود. بیماران برای افزایش قدرت ایمنی خود در برابر چنین اتفاقی چه کاری میتوانند انجام دهند؟
نگرانیها درباره آسیبپذیری زیاد نسبت به عفونت معمولا کمی اغراقآمیز است. اول اینکه تمام روشهای شیمیدرمانی بر سیستم ایمنی بدن تأثیر نمیگذارند – در واقع دامنه گستردهای از داروهایی با تأثیرات مقاومتی خوب هم وجود دارد. برای مثال ما اغلب از دارویی به نام کاپسیتابین در بیمارانی استفاده میکنیم که دچار سرطان پیشرفته (یا متاستاز) هستند (سرطان سینه یکی از بیماریهایی است که این دارو در آن استفاده میشود.) این دارو نوعی قرص است که به افراد داده میشود و هیچ تأثیر منفی و مخربی بر سیستم ایمنی بیمار نداشته و ریزش مویی هم به همراه نخواهد داشت.
اما در مجموع باید گفت وقتی قرار است که فردی را درمان کنید که تنها یک تومور توپُر دارد – برخلاف بیماری که تومور مایع دارد، مانند کسی که دچار لوسمی شده است – عوامل سرکوبگر سیستم ایمنی حالت تناوبی پیدا میکنند. این بدان معناست که تعداد گلبولهای سفید هر سه هفته یکبار کاهش مییابد. البته این سرکوب سیستم ایمنی، موقت است.
داروهایی به نام عوامل تحریککننده کولونی را (که گاهی اوقات آن را عوامل تحریککننده رشد هم مینامند) میتوان برای ایجاد اثراتی به مراتب موقتتر استفاده کرد. در حال حاضر از آنها به طور مرتب استفاده میکنیم. بنابراین احتمال بستری شدن یک فرد در بیمارستان به خاطر چیزی که آن را تب نوتروپنی مینامند – نوعی عفونت حاد که وقتی تعداد گلبولهای سفید کاهش مییابد رخ میدهد – بسیار نادر خواهد بود. از این دارو در یکسومِ بیماران استفاده میشود و در حال حاضر شدیدا نادر است.
در نتیجه، به واقع اصلا نیازی نیست که بخواهیم بیمارانی را که دارند شیمیدرمانی انجام میدهند محدود کنید.
منبع: lifescript
قسمت دوم را اینجا بخوانید
چگونه با طب سنتی عوارض شیمی درمانی را درمان کنیم؟